Đề xuất sẽ được đưa ra trước thềm Hội nghị toàn quốc về nhà ở xã hội dự kiến diễn ra trong tuần này.
Chủ tịch HoREA, ông Lê Hoàng Châu, cho biết nhà giá rẻ hiện nay được chia thành hai loại gồm nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ. Đây là phân khúc quan trọng, đóng vai trò cung cấp chỗ ở cho số đông người dân có nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, chất lượng nhà giá rẻ vẫn cần được đảm bảo với đầy đủ tiện ích, dịch vụ thiết yếu phục vụ cư dân.
Trước bối cảnh thị trường bất động sản còn nhiều thách thức, HoREA đề xuất thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia, trong đó có Quỹ Phát triển Nhà ở Xã hội, để điều phối nguồn vốn và thúc đẩy phát triển nhà ở giá rẻ. Hiệp hội đánh giá đây sẽ là công cụ quan trọng giúp điều tiết thị trường bất động sản theo hướng ổn định, phát triển bền vững và đảm bảo an sinh xã hội.
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng ít nhất một triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030, đồng thời tiếp tục mở rộng quy mô sau năm 2030, HoREA đề xuất Chính phủ ban hành cơ chế đặc thù, trong đó có việc giao quyền cho UBND cấp tỉnh được quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án nhà ở xã hội, kể cả với trường hợp nhà đầu tư đã có quyền sử dụng đất hợp pháp.
Hiệp hội cũng kiến nghị cho phép Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam chỉ định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội sử dụng nguồn vốn công đoàn, đồng thời đề xuất Bộ Quốc phòng và Bộ Công an được phép đầu tư các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang trên quỹ đất quốc phòng, an ninh đã đưa ra khỏi quy hoạch.
Một số điều chỉnh về chính sách tài chính cũng được đề xuất nhằm hỗ trợ thị trường nhà ở giá rẻ phát triển bền vững. HoREA kiến nghị sửa đổi quy định để cho phép các dự án nhà ở xã hội được tăng hệ số sử dụng đất và quy mô dân số lên tối đa 1,5 lần so với tiêu chuẩn hiện hành. Ngân hàng Nhà nước cần hướng dẫn 9 ngân hàng thương mại triển khai cơ chế lãi suất vay ưu đãi, thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất vay thương mại thông thường để hỗ trợ các chủ đầu tư.
Hiệp hội cũng đề xuất Thủ tướng xem xét điều chỉnh lãi suất vay mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách Xã hội về mức 4,7%/năm trong năm 2025, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các chương trình vay mua nhà.
Bên cạnh đó, HoREA đề xuất bổ sung các chính sách ưu đãi thuế trong Luật Thuế Giá trị gia tăng và Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp. Theo đó, thuế GTGT với nhà ở xã hội cho thuê dài hạn nên giảm xuống 3%, trong khi thuế TNDN áp dụng mức 6% nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào phân khúc nhà ở xã hội cho thuê.
Đồng thời, hiệp hội cũng đề xuất công nhận nhà trọ cho thuê dài hạn theo tháng, theo năm là một hình thức nhà ở xã hội, giúp cá nhân và hộ gia đình đầu tư loại hình này được hưởng chính sách ưu đãi về tín dụng và thuế như các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội.
Theo HoREA, hiện có 15 tập đoàn và doanh nghiệp bất động sản lớn đăng ký với Thủ tướng tham gia phát triển hơn 1,5 triệu căn hộ nhà ở xã hội. Để triển khai hiệu quả, hiệp hội đề nghị UBND các tỉnh, thành phố cần bố trí đầy đủ quỹ đất theo quy hoạch.