Trung Quốc tung đòn cảnh báo, Mỹ siết thuế: Việt Nam giải bài toán địa kinh tế ra sao?

Không còn là tranh chấp thông thường

Kể từ khi cuộc chiến thuế quan nổ ra vào năm 2018, mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã vượt xa những tranh chấp thông thường về thương mại. Mỹ không còn đơn thuần điều chỉnh chính sách thuế để cân bằng thâm hụt thương mại, mà đang chủ động tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu, đưa các ngành sản xuất công nghệ cao ra khỏi Trung Quốc.

Trong khi đó, Bắc Kinh chuyển từ thế phòng thủ sang chủ động ứng phó, thúc đẩy nội lực và "tấn công" bằng các hiệp định thương mại khu vực, tăng cường hợp tác với các nước đang phát triển, định vị mình như một đầu tàu độc lập trong trật tự kinh tế mới.

“Tuyên bố ngày 21/4 của Bộ Thương mại Trung Quốc càng làm cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày càng leo thang, ảnh hưởng tới các quốc qua đang tích cực mở rộng hợp tác với cả hai bên, trong đó có Việt Nam”, chuyên gia quan hệ quốc tế Lê Minh phân tích.

Trước động thái của Mỹ, Trung Quốc cũng đáp trả bằng thuế 125% với hàng hóa Mỹ, siết xuất khẩu nhiều khoáng sản quan trọng và đưa nhiều công ty Mỹ vào danh sách đen.

Việt Nam kiên định mục tiêu GDP 8% bất chấp áp lực thuế từ Mỹ: Kịch bản nào cho 2025?

24 Tháng Tư, 09:16

Tâm điểm giành giật ảnh hưởng chiến lược

Theo báo cáo của Brookings Institution (2024), thương mại quốc tế không còn là một lĩnh vực độc lập, mà là phần mở rộng của quyền lực quốc gia. Trong khi đó, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nhận định ASEAN, đặc biệt là Việt Nam, đang nằm trong “tâm điểm giành giật ảnh hưởng chiến lược” giữa hai hệ thống thương mại.

“Năm 2024, thương mại song phương Việt - Trung đạt khoảng 250 tỷ USD. Đây là con số rất lớn. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, còn Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN”, PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, trao đổi với Sputnik.

Việt-Mỹ nhất trí duy trì trao đổi thường xuyên để xử lý các vấn đề thương mại

25 Tháng Tư, 09:12

Ngược lại, tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Mỹ đạt hơn 132 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ ước tính đạt gần 119 tỷ USD. Giá trị nhập khẩu từ Mỹ đạt khoảng 13 tỷ USD. Thặng dư thương mại ước tính khoảng 106 tỷ USD, mức cao kỷ lục so với các năm trước.

“Là một trong số ít quốc gia giữ quan hệ chặt chẽ với cả hai phía, Việt Nam có nguy cơ trở thành "vùng đệm kinh tế" giữa hai trục cạnh tranh quyền lực. Tuy nhiên, trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung ngày càng gia tăng, việc duy trì trạng thái cân bằng cần nhiều sự khéo léo”, ông Lê Bình, chuyên gia kinh tế, nhận định với Sputnik.

Việt Nam xử lý “rất bình tĩnh, tự tin” trước đe doạ thuế quan của Mỹ

21 Tháng Tư, 16:57

Giữ thế cân bằng động

Theo báo cáo của HSBC (Quý I/2025), Việt Nam là một trong ba quốc gia châu Á dẫn đầu về tốc độ thu hút FDI nhờ chính sách "đa phương hóa chuỗi cung ứng". Nhưng đồng thời, Việt Nam cũng là nước dễ bị tổn thương nhất nếu căng thẳng thương mại Mỹ - Trung chuyển thành chiến tranh kinh tế toàn diện.

“Cách duy nhất để tồn tại là nâng cao năng lực tự thân, minh bạch trong chính sách thương mại và tích cực tham gia vào các mạng lưới đa phương như CPTPP, EVFTA, RCEP. Những hiệp định này không chỉ giúp giảm sự phụ thuộc vào một thị trường đơn lẻ, mà còn nâng tiêu chuẩn nội địa. Đồng thời, Việt Nam nhất thiết phải đầu tư vào công nghệ của chính mình”, ông Bình chỉ ra.

Mỹ đe doạ Việt Nam bằng thuế quan: Tổng Bí thư Tô Lâm có tuyên bố mới

17 Tháng Tư, 15:58

Theo Reuters dẫn nguồn từ Wall Street Journal ngày 23/4, Nhà Trắng đang xem xét hạ thuế với hàng Trung Quốc từ 145% xuống khoảng 50–60%. Một phương án khác là áp thuế theo nhóm: 35% với hàng hóa không ảnh hưởng an ninh quốc gia, và từ 100% trở lên với mặt hàng chiến lược, theo lộ trình 5 năm. Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng.

“Việt Nam cần giữ được thế cân bằng động. Nghĩa là không phải đứng im, mà phải xoay chuyển linh hoạt theo hướng có lợi cho quốc gia, không để bên nào chi phối”, chuyên gia trên nhấn mạnh.

Chiến lược của Việt Nam trên bàn cờ không cân sức với Mỹ

21 Tháng Tư, 14:48

Tối 23/4, Bộ trưởng Bộ Công Thương, Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc điện đàm với Trưởng Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson L. Greer, chính thức khởi động đàm phán về các vấn đề kinh tế, thương mại song phương giữa Việt Nam và Mỹ. Đây là cuộc làm việc quan trọng nhằm thảo luận về những vấn đề nguyên tắc, xác định phạm vi và lộ trình đàm phán.

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung có thể mang lại cả cơ hội và thách thức cho Việt Nam. Việt Nam cần tiếp tục duy trì chính sách đối ngoại cân bằng, tăng cường năng lực nội tại và minh bạch trong thương mại để thích ứng với những biến động trong quan hệ thương mại toàn cầu.