Việt Nam-Belarus chính thức nâng cấp quan hệ: Chuyến đi lịch sử của ông Tô Lâm

Gọi chuyến thăm của nhà lãnh đạo Việt Nam là sự kiện mang tính lịch sử, Tổng thống Lukashenko tuyên bố, quyết định nâng cấp quan hệ 2 nước lên mức “đối tác chiến lược” là bước đi hợp lý, tất yếu và đã tới lúc phải thực hiện trên cơ sở hợp tác và tình hữu nghị chân thành của cả Việt Nam và Belarus.

Ngày 12/5/2025, trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Belarus, ngay sau lễ đón trọng thể tại Cung Độc lập ở Thủ đô Minsk, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Belarus Aleksander Lukashenko.

Chào mừng Tổng Bí thư Tô Lâm và đoàn Việt Nam, ông Lukashenko nhấn mạnh đây là chuyến thăm đầu tiên của một Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam tới Belarus trong suốt 11 năm qua, cho thấy sự coi trọng đặc biệt của Việt Nam đối với quan hệ song phương. Mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước được hình thành từ thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc và không ngừng được củng cố, phát triển trong những thập niên qua. Ông Lukashenko bày tỏ tin tưởng chuyến thăm sẽ tạo xung lực mạnh mẽ thúc đẩy hợp tác toàn diện giữa Belarus và Việt Nam.

Nhắc lại rằng Việt Nam là đối tác quan trọng của Belarus tại khu vực Đông Nam Á, Tổng thống Lukashenko đánh giá cao những thành tựu mà Việt Nam đạt được trong phát triển kinh tế - xã hội thời gian gần đây.

Về phần mình, Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ vui mừng được trở lại thăm Belarus trên cương vị mới, đồng thời chúc mừng Tổng thống Lukashenko tái đắc cử với tỷ lệ ủng hộ cao trong cuộc bầu cử tháng 1/2025. Ông cảm ơn sự đón tiếp trọng thị, chu đáo và nồng ấm của Nhà nước, nhân dân Belarus cũng như cá nhân Tổng thống dành cho Đoàn Việt Nam.

Tổng Bí thư bày tỏ tin tưởng Belarus sẽ tiếp tục ổn định, phát triển vững mạnh và nâng cao vị thế trên trường quốc tế và nhấn mạnh, Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Belarus – mối quan hệ được Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thế hệ lãnh đạo hai nước dày công vun đắp.

Trong cuộc hội đàm, hai bên hài lòng trước những tiến triển tích cực trong các lĩnh vực như chính trị - ngoại giao, an ninh – quốc phòng, khoa học – công nghệ, giáo dục – đào tạo, văn hóa và giao lưu nhân dân. Hai nhà lãnh đạo thống nhất các định hướng và biện pháp cụ thể nhằm đưa quan hệ Việt Nam – Belarus đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả hơn.

Đặc biệt, hai bên nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc duy trì tiếp xúc các cấp, nhất là cấp cao, cũng như giữa các bộ, ngành, địa phương. Hai nhà lãnh đạo nhất trí phát huy hiệu quả các cơ chế hợp tác hiện có, đồng thời linh hoạt điều chỉnh phương thức phối hợp phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi nước.

Trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư, Tổng Bí thư và Tổng thống đánh giá cao những tiến triển tích cực và nhất trí cần tận dụng hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu (EAEU), trong đó Belarus là thành viên. Tổng Bí thư đề nghị phía Belarus cùng nghiên cứu các biện pháp cụ thể để tạo điều kiện cho hàng hóa như nông sản, thủy sản, phân bón nông nghiệp của hai bên tiếp cận thuận lợi hơn thị trường của nhau, từ đó thúc đẩy kim ngạch thương mại song phương.

Hai bên cũng nhất trí đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng như công nghệ thông tin, chuyển đổi số, giáo dục – đào tạo (đặc biệt là các ngành khoa học cơ bản), văn hóa – nghệ thuật, thể thao, đào tạo vận động viên, nghiên cứu khoa học, giao thông vận tải, du lịch và giao lưu nhân dân.

Việc ký kết Hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu phổ thông có hiệu lực từ ngày 30/1/2025 và các chương trình hợp tác văn hóa được đánh giá là cơ sở thuận lợi thúc đẩy hợp tác toàn diện trong thời gian tới.

Tổng Bí thư Tô Lâm cảm ơn chính quyền Belarus đã quan tâm, tạo điều kiện để cộng đồng người Việt Nam tại Belarus ổn định sinh sống, học tập, làm ăn và đóng góp tích cực vào sự phát triển của sở tại cũng như mối quan hệ hữu nghị giữa hai nước. Ông đề nghị Belarus tiếp tục ủng hộ cộng đồng người Việt tại đây.

Về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, hai nhà lãnh đạo khẳng định tiếp tục duy trì phối hợp và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương, đặc biệt là Liên Hợp Quốc.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối để Belarus tăng cường quan hệ với ASEAN, đồng thời đề nghị Belarus ủng hộ lập trường của Việt Nam và ASEAN về Biển Đông, trong đó nhấn mạnh giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

Sau hội đàm, Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Lukashenko đã ký Tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam – Belarus, đồng thời chứng kiến lễ ký kết và trao đổi nhiều văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng, khoa học – công nghệ, y tế, tư pháp, phát thanh, văn hóa và giao lưu nhân dân.

Nhân dịp này, Tổng Bí thư Tô Lâm trân trọng mời Tổng thống Lukashenko sớm thăm chính thức Việt Nam. Tổng thống Belarus vui vẻ nhận lời và cho biết sẽ thu xếp thăm Việt Nam vào thời điểm phù hợp.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau hội đàm, Tổng thống Lukashenko nhận định, chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm lần này mang tính lịch sử. Ông Lukashenko cũng nhấn mạnh đã có cuộc hội đàm hết sức thành công với Tổng Bí thư Tô Lâm.

Tổng thống Lukashenko cam kết với Tổng Bí thư Tô Lâm, Belarus sẽ thực hiện tất cả những thỏa thuận được ký giữa hai bên. Trong đó, Belarus cho rằng cần phải tăng cường trao đổi hàng hóa, nhất là hàng hóa mỗi nước có thế mạnh; tăng tốc thành lập các liên doanh sản xuất ô tô, máy kéo.

Các văn kiện hợp tác gồm có: Ý định thư về tăng cường hợp tác đào tạo quân nhân và chuyên gia giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Belarus; Bản ghi nhớ giữa Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bộ Truyền thông và Tin học hóa Belarus về chuyển đổi số; Bản ghi nhớ giữa Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam với Ủy ban Khoa học và Công nghệ Nhà nước Belarus về hợp tác trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Chương trình hợp tác trong lĩnh vực văn hóa giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam với Bộ Văn hóa Belarus giai đoạn 2026-2028; Chương trình hợp tác giữa Bộ Tư pháp Việt Nam và Bộ Tư pháp Belarus giai đoạn 2025-2027; Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Y tế Việt Nam và Bộ Y tế Belarus trong lĩnh vực dược phẩm; Bản thoả thuận hợp tác giữa Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài Phát thanh Truyền hình quốc gia Belarus; và Bản ghi nhớ giữa Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Hiệp hội hữu nghị và giao lưu văn hóa với nước ngoài của Belarus.

Đặc biệt, Tổng thống Belarus Aleksander Lukashenko đã trao Huân chương Hữu nghị các dân tộc tặng Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định đây là phần thưởng dành cho đóng góp cá nhân to lớn của ông trong việc tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và Belarus.

Ông Lukashenko đặc biệt tin tưởng rằng cùng với Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên sẽ làm được rất nhiều điều lớn lao cho nền tảng quan hệ song phương luôn bền vững và chắc chắn rằng “không ai có thể phá hoại” tình hữu nghị bền chặt giữa hai nước.