Đây là mức tăng ấn tượng, cho thấy hiệu quả rõ rệt từ những cải cách hành chính, cơ cấu lại bộ máy và thay đổi phương thức quản lý đầu tư công của Chính phủ.
“Đổi Mới 2.0”
Báo Pháp luật TPHCM dẫn ý kiến của ông Michael Kokalari, Giám đốc Phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và nghiên cứu thị trường thuộc Tập đoàn VinaCapital, nhận định mức tăng mạnh của giải ngân đầu tư công là minh chứng cho sự cải thiện đáng kể trong thủ tục hành chính, yếu tố từng là rào cản lớn khiến việc triển khai đầu tư công chậm trễ trong những năm trước.
Việt Nam hiện đang thúc đẩy chương trình cải cách sâu rộng trong khu vực công và tư, được gọi là “Đổi Mới 2.0”. Mục tiêu của chương trình này là nâng cao tiềm năng tăng trưởng GDP thông qua việc thúc đẩy vai trò chủ đạo của khu vực tư nhân, tinh gọn bộ máy quản lý nhà nước, đồng thời gỡ bỏ các điểm nghẽn trong vận hành nền kinh tế.
Trên thực tế, sau khi ghi nhận sự sụt giảm trong giải ngân đầu tư công vào năm 2024, tình hình đã đảo chiều tích cực trong quý II năm 2025.
Hai yếu tố then chốt góp phần vào sự phục hồi này là: nhận thức cao hơn trong hệ thống chính trị - hành chính về tầm quan trọng của giải ngân kịp thời; và việc đẩy mạnh phân cấp, trao quyền cho các địa phương nhằm rút ngắn quy trình phê duyệt, thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án trọng điểm.
Quốc hội cũng đã thông qua một loạt biện pháp quan trọng, trong đó cho phép chính quyền địa phương được tự phê duyệt các dự án có quy mô lớn như sân bay, khu đô thị trên 50 ha, những dự án trước đây bắt buộc phải trình Thủ tướng Chính phủ xem xét. Việc phân quyền mạnh mẽ đi kèm cải cách thủ tục đã giúp quy trình phê duyệt ở cả cấp trung ương lẫn địa phương được đơn giản hóa đáng kể.
Song song đó, Chính phủ đang tái khởi động mô hình đối tác công tư (PPP), bao gồm cả việc phục hồi hình thức hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao), vốn đã bị đình trệ trong nhiều năm. Đây là nỗ lực nhằm thu hút thêm nguồn lực từ khu vực tư nhân để thực hiện các dự án hạ tầng quy mô lớn.
Cú hích mạnh mẽ
Một ví dụ điển hình cho thấy hiệu quả cải cách hành chính là việc tái cơ cấu hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN).
Cụ thể, thay vì duy trì 63 Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh và hàng trăm kho bạc cấp huyện như trước, Bộ Tài chính đã sáp nhập lại thành 20 Kho bạc Nhà nước cấp khu vực, đồng thời bỏ cấp huyện. Điều này không chỉ giảm đầu mối mà còn tăng tính kết nối và hiệu quả phục vụ.
Các nhà thầu hiện nay có thể nộp hồ sơ giải ngân qua hệ thống điện tử đến Kho bạc khu vực, giúp rút ngắn thời gian xử lý từ hàng tuần xuống chỉ còn 1-3 ngày. Quy trình cũ yêu cầu phải gửi hồ sơ giấy trực tiếp hoặc qua bưu điện tới kho bạc nơi giao dịch, gây nhiều chậm trễ.
Tổng thể, sự phối hợp giữa cải cách thể chế, tinh giản thủ tục và định hướng phát triển kinh tế dựa trên hạ tầng đang tạo cú hích mạnh mẽ cho giải ngân đầu tư công, được xem là một trong những động lực trọng yếu để duy trì và thúc đẩy tăng trưởng GDP trong trung và dài hạn.
Không chỉ các dự án địa phương, nhiều công trình mang tầm vóc quốc gia cũng đang được đẩy nhanh tiến độ. Các mốc khởi công và hoàn thành của nhiều dự án trọng điểm đã được rút ngắn tới ba năm so với kế hoạch ban đầu.
Trong đó có thể kể đến Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành với tổng mức đầu tư 13 tỷ USD; các tuyến đường vành đai ở Hà Nội và TP.HCM cũng có tổng vốn đầu tư lên tới 13 tỷ USD; cùng với dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng trị giá 8,4 tỷ USD.
Vốn đầu tư công có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng GDP. Khi Nhà nước chi tiền cho các dự án như xây dựng đường sá, bệnh viện, trường học hay sân bay, dòng tiền đó đi vào nền kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân và kích thích tiêu dùng. Đồng thời, hạ tầng được cải thiện cũng giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, mở rộng sản xuất, từ đó thu hút thêm đầu tư tư nhân và vốn nước ngoài.
Ngoài ra, đầu tư vào giáo dục, y tế hay công nghệ còn nâng cao năng suất và tiềm năng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế. Trong những giai đoạn khó khăn, đầu tư công cũng là công cụ giúp ổn định kinh tế. Tuy nhiên, để góp phần thực sự vào tăng trưởng GDP, vốn đầu tư công cần được sử dụng hiệu quả, tránh lãng phí, không dàn trải và tránh thất thoát.
Những bước tiến rõ rệt trong giải ngân đầu tư công không chỉ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn phản ánh năng lực điều hành ngày càng cải tiến của Chính phủ trong việc thực thi các chiến lược phát triển hạ tầng bền vững và hiệu quả.