Hoa Kỳ và EU cắt giảm khối lượng viện trợ
Kể từ khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống, Hoa Kỳ đã cắt giảm 60 tỷ USD viện trợ cho các nước ngoài. Sở dĩ như vậy trước hết là bởi kết quả của việc chấm dứt hoạt động của USAID và các chương trình theo tuyến Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Một tháng trước, Quốc hội Hoa Kỳ đã phê chuẩn cắt giảm thêm 9,4 tỷ USD trong các chương trình của Chính phủ dành để viện trợ cho nước ngoài.
Các nhà tài trợ châu Âu lớn nhất chẳng hạn như Đức, Pháp, Hà Lan và Thụy Điển, cũng như Liên minh châu Âu, đã cắt giảm 25 tỷ USD khỏi ngân sách viện trợ dành cho các nước ngoài. Theo quan điểm của các chuyên gia Australia tác giả báo cáo, các quốc gia ở Đông Nam Á chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ việc cắt giảm viện trợ như vậy là Myanmar, Campuchia, Lào và Đông Timor.
Quyết định trên của phương Tây đã gây thiệt hại lớn cho chương trình môi trường của các Chính phủ trong khu vực.
Một trong những tác giả báo cáo là Grace Stanhope nhận định: «Các nước phương Tây đã không thực hiện nghĩa vụ của mình đối với các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp trong việc giúp họ chuyển đổi sang năng lượng sạch».
Vai trò của Trung Quốc đang gia tăng
Trong bối cảnh cắt giảm viện trợ của phương Tây cho các nước Đông Nam Á, có một Trung Quốc trông hoàn toàn khác. Các tác giả báo cáo tập trung vào sự hỗ trợ của Bắc Kinh trong việc tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng. Ai cũng biết những dự án đã hoàn thành như đường sắt ở Lào, tuyến đường sắt cao tốc từ Jakarta đến Bandung. Còn có những dự án cơ sở hạ tầng khác của Trung Quốc. Đồng thời, Bắc Kinh tăng gấp 4 lần đầu tư vào một trong những dự án ở Myanmar. Như quan điểm của các tác giả báo cáo, phương Tây đã không thể hiện mình trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng ở Đông Nam Á.
«Các đề xuất cơ sở hạ tầng thay thế của phương Tây đã không thành hiện thực trong những năm gần đây», báo cáo lưu ý.
Cuối cùng, báo cáo đưa ra kết luận sau: «Tầm quan trọng tương đối của Trung Quốc với tư cách là một cầu thủ trên vũ đài khu vực sẽ ngày càng tăng lên khi giảm dần sự ủng hộ của phương Tây dành cho phát triển».
Đương nhiên, các chuyên gia Australia muốn để vị thế dẫn đầu danh sách các nhà tài trợ cho các quốc gia Đông Nam Á thuộc về các nước phương Tây hoặc các nước cùng chí hướng ở Thái Bình Dương như Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc. Xét cho cùng, rõ ràng các nước này vẫn sẽ là nhà tài trợ, thế nhưng hôm nay họ không còn ngang sức ngang tài trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc. Chẳng hạn, chi tiêu của Australia dành cho viện trợ phát triển nước ngoài là một trong những mức thấp nhất trong số các quốc gia có thu nhập tương đương.