Thứ Hai, ngày 18/8, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã có cuộc gặp và đàm phán với Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu tại Nhà Trắng.
"Củ cà rốt" dành cho Zelensky
Như vậy, Zelensky đã tới Nhà Trắng để gặp Tổng thống Trump theo “yêu cầu”, kiểu như bị thủ tưởng gọi lên để hỏi việc và khiển trách. Và đã phải “mặt đối mặt” trả lời cho Tổng thống Mỹ “tối hậu thư của Nga”, mà trên thực tế Donald Trump đã ủng hộ, mặc dù không công khai cho “làng xóm” hay “ba họ”.
Cuộc đàm phán tại Nhà Trắng là nỗ lực đầu tiên sau một thời gian dài nhằm xây dựng một cách tiếp cận chung cho giải pháp cho vấn đề Ukraina với sự tham gia của Hoa Kỳ, Ukraina và các nước châu Âu. Về cơ bản, tiến trình đàm phán đã diễn ra đúng như dự kiến và Tổng thống Trump, như thường lệ, đã cố gắng đạt được mục đích của mình.
“Các đảm bảo an ninh cho Ukraina chính là "củ cà rốt" dành cho Zelensky, mặc dù khó có thể hiểu Ukraina cần đảm bảo an ninh kiểu gì nữa, khi Zelensky đã ký một loạt các thỏa thuận đảm bảo an ninh song phương với các nước châu Âu rồi. Tôi cho rằng "bước đột phá" chính trong các cuộc đàm phán ở Alaska mà ông Witkoff - Đặc phái viên của Donald Trump nói tới chính là các thỏa thuận về vấn đề này với Liên bang Nga. Theo Witkoff thì Mátxcơva và Washington đã thống nhất về hình thức của các đảm bảo này và giờ đây Kiev phải chấp nhận chúng”, - TS Lê Hòa, chuyên gia quan hệ quốc tế nói với Sputnik.
Khác với lần trước, Zelensky đã không tranh cãi với Donald Trump, và lần này còn mặc áo vét nữa, có nghĩa là công khai thể hiện sự tôn trọng với Nhà Trắng.
Truyền thông đưa tin rằng London đã cố tình và nỗ lực chuẩn bị Zelensky cho các cuộc đàm phán khó khăn với Donald Trump. Zelensky được dạy phải chú trọng tới lòng tự trọng của Trump, ca ngợi Trump trước công chúng càng nhiều càng tốt và không khiêu khích.
“Theo giới báo chí bình luận trước thềm cuộc gặp ở Nhà Trắng thì nhiệm vụ của Volodimir Zelensky không hề đơn giản - thay đổi quan điểm của Trump và không làm Trump tức giận. Nhiệm vụ của Zelensky lần này là kéo dài thời gian thảo luận về các điều kiện an ninh cho Ukraina - thảo luận về vấn đề này càng lâu càng tốt và kéo dài tiến trình thảo luận này đến tháng 9, khi Trump bắt đầu gặp vấn đề với việc thông qua ngân sách và sẽ có đủ loại các nhà vận động hành lang buộc ông ta phải đưa khoản tài trợ cho Ukraina vào ngân sách Hoa Kỳ”, - PGS-TS quan hệ quốc tế Hoàng Giang bình luận với Sputnik.
“Củ cà rốt” làm cho Zelensky “mềm lòng” chút hay đằng sau sự mềm lòng đó là gì?
Tổng thống Donald Trump phát biểu sau cuộc hội đàm ngày 18/8 tại Nhà Trắng:
"Tôi đã có một cuộc gặp rất hiệu quả với các vị khách quý: ... Zelensky, ... Macron, ... Stubb, ... Meloni, ... Starmer, ... Merz, ... von der Leyen và ... Rutte tại Nhà Trắng, kết thúc bằng một cuộc gặp tiếp theo tại Phòng Bầu dục.
Tại cuộc gặp, chúng tôi đã thảo luận về các đảm bảo an ninh cho Ukraina, sẽ được cung cấp bởi nhiều quốc gia châu Âu phối hợp với Hoa Kỳ. Mọi người đều rất hài lòng với khả năng đạt được HÒA BÌNH giữa Nga và Ukraina.
Sau các cuộc gặp, tôi đã gọi điện cho Tổng thống Putin và bắt đầu chuẩn bị cho cuộc gặp giữa Tổng thống Putin và Tổng thống Zelensky tại một địa điểm sẽ được xác định. Sau cuộc gặp đó, sẽ có một cuộc gặp với sự tham gia của cả hai tổng thống Nga và Ukraina và tôi. Đây là một bước khởi đầu rất tốt đẹp trong một cuộc chiến đã diễn ra gần bốn năm. Phó Tổng thống J.D. Vance, Ngoại trưởng Marco Rubio và Đặc phái viên Steve Witkoff đang phối hợp công việc động với phía Nga và Ukraina...”.
Sau đàm phán tại Nhà Trắng Zelensky cũng đưa ra tuyên bố, sau đây là những điểm chính:
Tôi đã cố gắng thể hiện rất nhiều trên bản đồ, ai kiểm soát những vùng lãnh thổ nào - thực tế chứ không chỉ là tin đồn.
Tôi đã nhận được một tín hiệu quan trọng từ Hoa Kỳ liên quan đến việc họ tham gia vào các đảm bảo an ninh và hỗ trợ điều phối chúng.
Chi tiết về các đảm bảo an ninh sẽ được làm rõ trong vòng 10 ngày.
Không có bất kỳ quyết định nào không thể chấp nhận được được thông qua.
Ukraina sẽ không khăng khăng yêu cầu ngừng bắn như một điều kiện để đàm phán tiếp theo với Nga. Chúng tôi không cần ngừng bắn, chúng tôi cần một thỏa thuận hòa bình thực sự.
Chính Nga đã yêu cầu cuộc gặp giữa lãnh đạo Nga và Ukraina, và sau đó là cuộc gặp ba bên.
Đây là cuộc gặp và đàm phán tuyệt vời nhất của chúng tôi. Về vấn đề lãnh thổ là giữa tôi và Putin. Tôi sẵn sàng gặp Putin.
Theo hai tuyên bố trên, có thể thấy rõ ràng, “củ cà rốt” cho Ukraina chính là vấn đề đảm bảo an ninh. Chúng ta sẽ đợi xem những điều cụ thể của việc đảm bảo an ninh này như thế nào.
“Lập trường của Nga là kiên quyết không chấp nhận việc triển khai quân đội NATO tại Ukraina. Điều này tiềm ẩn nguy cơ leo thang không kiểm soát. Bộ Ngoại giao Nga ngày 18/8, đúng ngày diễn ra đàm phán tại Nhà Trắng, nhấn mạnh điều này một lần nữa. Phải hiểu rằng việc châu Âu sẽ khăng khăng yêu cầu đưa quân đội của "Liên minh tự nguyện" vào Ukraina ngay sau khi ngừng bắn như một sự đảm bảo cho an ninh của Ukraina chính là để phá vỡ các cuộc đàm phán”, - TS Lê Hòa, chuyên gia quan hệ quốc tế nói với Sputnik
Phát biểu của Zelensky cho thấy chất “ngổ ngáo” của hắn. Chính Zelensky bao nhiêu lần cứ muốn đòi gặp Tổng thống Putin. Giờ đây, tổng thống hết hạn Zelensky lại nói “chính Nga yêu cầu cuộc gặp các nhà lãnh đạo Nga và Ukraina.
“Có một điểm cho thấy phía Ukraina đã mềm đi: đó là việc giờ Ukraina “không cần ngừng bắn” mà “cần một thỏa thuận hòa bình thực sự”. Theo tôi, đây cũng là cách thực hiện “nhiệm vụ được giao” là kéo dài thời gian thảo luận về các điều kiện an ninh cho Ukraina”, - PGS-TS sử học Hoàng Giang bình luận tiếp với Sputnik.
PGS-TS Hoàng Giang cũng nhấn mạnh rằng Zelensky không thể chấp nhận tất cả các điều kiện của Nga vì đó sẽ là một bản án cho chính cá nhân Zelensky và đồng bọn, và đội đó hiểu rất rõ điều này. Nhưng nếu nói thẳng điều này với Tổng thống Trump thì có nghĩa là cho phép tổng thống Mỹ "rửa tay" và thoát khỏi trói buộc tại Ukraina.
Kết quả chính của đàm phán tại Nhà Trắng
Sau đàm phán Tổng thống Mỹ đã gọi điện cho Tổng thống Nga. Sau đây là những điểm chính của cuộc điện đàm này, theo lời của ông Ushakov - Trợ lý Tổng thống Nga:
Cuộc trò chuyện giữa Putin và Trump kéo dài khoảng 40 phút, thẳng thắn và rất mang tính xây dựng.
Tổng thống Trump đã thông tin cho Tổng thống Putin về các cuộc đàm phán với Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu.
Hai vị tổng thống Nga và Hoa Kỳ bày tỏ sự ủng hộ đối với các cuộc đàm phán trực tiếp giữa các phái đoàn (không phải nguyên thủ quốc gia) của Nga và Ukraina.
Hai tổng thống cũng thảo luận về ý tưởng nghiên cứu khả năng nâng cao vị thế của đại diện Mátxcơva và Kiev tại các cuộc đàm phán.
Theo kết quả, có thể thấy rõ ràng là không có tiến triển đáng kể nào về vấn đề quan trọng nhất, đó là việc Kiev chấp nhận từ bỏ một phần lãnh thổ, chưa nói đến những điều kiện không thay đổi của phía Nga liên quan tới tiếng Nga, Nhà thờ chính thống giáo, phi phát xít hóa Ukraina... Và do đó, chiến sự vẫn sẽ tiếp diễn và trên thực tế vẫn đang tiếp diễn. Khó có thể kỳ vọng cuộc xung đột sẽ kết thúc nhanh chóng. Giao tranh vẫn chưa dừng lại, và Lực lượng Vũ trang Ukraina vẫn đang tích lũy nguồn lực.
Trong mấy tuần tới chúng ta sẽ thấy thế trận thực sự và lập trường của Mátxcơva và Kiev sẽ vững chắc đến mức nào. Chiến dịch mùa hè đang kết thúc và theo dự đoán của các nhà bình luận quân sự, mùa thu sẽ vô cùng căng thẳng, thậm chí còn căng thẳng hơn cả mùa hè năm nay. Và quân đội Nga sẽ phải giành chiến thắng trên mặt trận, không ai cho không chiến thắng cả. Kỳ vọng vào việc xung đột sẽ kết thúc một cách kỳ diệu là điều viển vông.
“Kết quả chính của đàm phán tại Nhà Trắng là cuộc chiến vẫn tiếp diễn. Dĩ nhiên, các bên đều đồng ý tiếp tục đàm phán. Vòng đàm phán mới tại Istanbul sẽ diễn ra không lâu nữa – đây là kết quả của cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin. Có thể các phái đoàn đàm phán sẽ có vị thế cao hơn, nhưng chưa thể là cấp cao nhất. Phía Nga trưởng đoàn có thể là ông Ushakov hay Bộ trưởng Ngoại giao Sergei Lavrov”, - PGS-TS sử học Hoàng Giang đánh giá về kết quả đàm phán tại Nhà Trắng hôm 18/8 khi trả lời phỏng vấn cho Sputnik.
Tiếp theo sẽ có một "thực tế trên chiến trường" mới, và dựa trên đó các đề xuất tiếp theo từ Mátxcơva sẽ được hình thành. Không ai biết chúng sẽ là gì, nhưng ai cũng hiểu rằng chúng chắc chắn sẽ cứng rắn hơn so với những đề xuất hiện nay.