Kết quả 4 ngày đưa thế giới đa cực đến gần hơn của Vladimir Putin

Ngày 3/9, Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin đã kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Trung Quốc 4 ngày với nhiều hoạt động quan trọng và ý nghĩa: tham dự Hội nghị Thượng đỉnh của Tổ chức hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Thiên Tân, thăm chính thức nhà nước Trung Quốc: tham dự Lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm Chiến thắng phát xít Nhật, hội đàm và gặp gỡ song phương với các nhà lãnh đạo Trung Quốc, Triều Tiên, Iran, Nepal, Tajikistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Thủ tướng Việt Nam, Thủ tướng Slovakia Fico và Tổng thống Serbia Vucic.

Trả lời phỏng vấn của báo chí tại cuộc họp báo về kết quả chuyến thăm, Tổng thống Vladimir Putin đánh giá cao kết quả chuyến thăm Trung Quốc và nói về các thỏa thuận đạt được trong lĩnh vực năng lượng, triển vọng giải quyết vấn đề Ukraina và về việc kỷ nguyên đa cực trên thế giới đang tới.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn cho Sputnik, chuyên gia Nguyễn Minh Tâm, nhà phân tích chính trị và quân sự quốc tế, nguyên Giám đốc Trung tâm thông tin và khoa giáo, Bộ Công An đã đưa ra một số bình luận liên quan tới những tuyên bố chính của Tổng thống Nga.

Sputnik: Kính thưa ông Nguyễn Minh Tâm, theo lời Tổng thống Nga, Nga và Trung Quốc đã ký kết hơn 20 văn kiện trong các lĩnh vực năng lượng, công nghệ, khoa học và y tế, tất cả đều hướng đến tương lai. Ông Putin gọi Trung Quốc là đầu tàu của nền kinh tế toàn cầu. Đồng thời, nhu cầu về tài nguyên năng lượng đang gia tăng, và nguồn cung khí đốt từ Nga có thể đáp ứng được. Ông cũng lưu ý rằng các nền kinh tế hàng đầu đang trải qua suy thoái, trong khi đó nền kinh tế toàn cầu thì đang phát triển, đặc biệt là ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Ông có bình luận gì về đánh giá của Tổng thống Putin là “Trung Quốc là đầu tàu của nền kinh tế toàn cầu” và “nền kinh tế toàn cầu đang phát triển, đặc biệt là ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương” và việc Nga-Trung ký “Sức mạnh Siberia-2”?

Tổng thống Nga Vladimir Putin gọi Trung Quốc là “đầu tàu kinh tế thế giới” hoàn toàn không phải là một lời tăng bóc, một cú “lăng xê” mà là xác nhận một sự thật. Và sự thật này sẽ đi vào lịch sử thế giới hôm nay và sau này.

Loài người đã trải qua 4 cuộc cách mạng về công nghệ. Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ nhất là cuộc “Cách mạng cơ khí hóa” diễn ra trong nửa cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19. Khi đó, người ta đã phát minh ra phương thức chuyển đổi nhiệt năng thành động năng, giúp tăng trưởng năng suất lao động. Trong cuộc cách mạng đó, nước Anh trở thành “công xưởng của thế giới” và cũng là “đầu tàu kinh tế thế giới”.

Cuộc cách mạng công nghệ thứ hai diễn ra ở nửa cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20. Khi đó, con người phát minh ra phương thức chuyển đổi động năng thành điện năng. Những phát minh ra máy phát điện và đường truyền dẫn điện đã làm thay đổi bộ mặt của thế giới, giúp cho loài người có được các kênh truyền dẫn năng lượng tin cậy và các vật dụng thuận tiện cho việc sử dụng năng lượng vào tất cả các hoạt động, đáp ứng nhu cầu trên nhiều lĩnh vực. Vladimir Lenin đã để lại một định đề nổi tiếng: “Chủ nghĩa xã hội = Điện khí hóa + Chính quyền Xô Viết”. Trong cuộc cách mạng công nghệ lần thứ hai này, nước Mỹ chiếm vị trí đầu tàu nhờ việc điện khí hóa hầu hết các lĩnh vực của nền kinh tế và đời sống xã hội.

Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ ba của loài người diễn ra ở nửa cuối thế kỷ 20 nhờ những phát minh trong lĩnh vực nguyên liệu bán dẫn, đem lại những thay đổi quan trọng trong điều khiển học, thông tin, tin học, truyền thông điện tử và nhiều lĩnh vực khác. Trong cuộc cách mạng công nghệ lần thứ ba này, Nhật Bản và các quốc gia Châu Âu lục địa như Liên Xô, Đức… vươn lên vị trí hàng đầu.

Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư đang diễn ra chính là “cách mạng số hóa”. Dựa trên những thành tựu của cuộc cách mạng công nghệ lần thứ ba với các tổ hợp vi mạch bán dẫn đa năng, con người có thể sáng tạo ra những “bộ óc điện tử” để nâng cao hơn nữa năng suất lao động, nâng cao chất lượng quản trị quốc gia, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cũng như đảm bảo tốt nhất cho quốc phòng và an ninh.

Trong cuộc cách mạng số hóa này. Kẻ dẫn đầu không phải là các cường quốc G7 mà chính là một thành viên sáng lập nhóm BRICS. Đó là Trung Quốc! Nhờ hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi và tiềm năng sáng tạo của con người, Trung Quốc đã vươn lên, đột khởi trong lĩnh vực “số hóa lượng tử”, lĩnh vực đem lại nhiều lợi nhuận do đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, không chỉ riêng cho Trung Quốc mà còn cho cả toàn cầu.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi tổng thống Vladimir Putin đánh giá Trung Quốc là nền kinh tế đầu tàu của thế giới.

Theo những quy luật khách quan thì một nền kinh tế phát triển mạnh luôn cần nhiều năng lượng. Trong thời điểm hiện tại, mặc dù loài người đã phát kiến ra nhiều cách thu thập năng lượng từ gió, từ ánh nắng mặt trời, từ sức nước, từ thủy triều và nhiều phương thức khác nhưng năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm vai trò chủ chốt, nếu không nói là đặc biệt quan trọng trong thời điểm hiện tại. Chính vì đặc trưng này mà Dự án “Sức mạnh Siberi-2” sẽ giúp giải tỏa “cơn khát năng lượng” của Trung Quốc trong tiến trình vươn lên thành nền kinh tế hàng đầu thế giới, với Nga giải quyết việc đa dạng hóa nguồn cung.

Đối lập với Trung Quốc, chúng ta có thể thấy cả Châu Âu, cả khối EU đang trong “cơn khát năng lượng” nghiêm trọng khi cả hai tuyến đường ống “Phương Bắc 1” và “Phương Bắc 2” đều bị cắt đứt do các hoạt động phá hoại từ một số quốc gia có tư tưởng thù địch với Liên bang Nga. Và đến hiện nay, không ít các nhà lãnh đạo EU vẫn chưa nhận thức được hậu họa lâu dài của những hành động dung túng cho Kiev trong cuộc đối đầu tuyệt vọng với.Liên bang Nga.

Sputnik: Liên quan tới việc giải quyết khủng hoảng Ukraina, Tổng thống Nga đã có tuyên bố như sau:

Ông có thể cho biết đánh giá của mình về những tuyên bố này?

Trong tuyên bố này của Tổng thống Nga Vladimir Putin có ba điểm rất đáng chú ý.

Thứ nhất, ông khẳng định rằng Liên bang Nga không có ý định xâm lược lãnh thổ của nước khác. Nhưng một khi cộng đồng người Nga, nói tiếng Nga ở bất cứ đâu trên thế giới bị đe dọa, bị phân biệt đối xử… thì chính phủ Nga phải có trách nhiệm bảo vệ họ. Điều này hoàn toàn phù hợp với Hiến chương của Liên Hợp quốc và Tuyên bố chung của các thành viên Liên Hợp Quốc năm 1966 về vấn đề nhân quyền.

Sự thật là từ thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XXI, chính quyền Kiev đã thi hành các biện pháp vi phạm nhân quyền đối với cộng đồng người nói tiếng Nga ở Ukraina, nhất là ở các khu vực về khía cạnh lịch sử là đất của người Nga sinh sống. Sự thật là những kẻ theo chủ nghĩa phát xít mới ở Ukraina đã không từ một thủ đoạn tàn bạo nào để đàn áp cộng đồng người nói tiếng Nga ở Ukraina, bao gồm cả những hành động xâm phạm thân thể và tinh thần dã man, tàn bạo và phi nhân tính nhất. Do đó, chính phủ Nga phải lãnh nhận trách nhiệm bảo vệ họ.

Thứ hai, Tổng thống Nga khẳng định lại một lần nữa rằng vai trò tổng thống của Vladimir Zelensky từ sau ngày 20/5/2024 là bất hợp pháp. Do đó, mọi quyết định của ông ta đều là bất hợp pháp; các thỏa thuận của ông ta với Mỹ và phương Tây đều không có giá trị pháp lý; và cuối cùng, tiếng nói của ông ta ở bất kỳ đâu đều là tiếng nói của kẻ tiếm quyền. Cuối cùng, việc phía Nga để ngỏ cánh cửa sẵn sàng gặp Zelensky ở Mátxcơva không hẳn là một cuộc gặp để đàm phán mà còn có thể là hành động giải cứu tính mạng của chính ông ta một khi các ông chủ Mỹ và phương Tây “thí mã” để “thay ngựa giữa dòng”.

Thứ ba là việc đảm bảo an ninh cho Ukraina không thể trở thành việc đe dọa an ninh đối với Liên bang Nga. Theo đó, không chỉ Nga, hay Ukraina mà tất cả các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc đều cần phải được đảm bảo về an ninh; không thể vì đảm bảo an ninh cho một quốc gia này mà lại xâm phạm, đe dọa an ninh của một quốc gia khác. Một khi mọi cánh cửa đàm phán hòa bình đều bị Mỹ và phương Tây chặn đứng hoặc đóng sập lại thì hành động quân sự sẽ là giải pháp cuối cùng để chấm dứt chế độ phát xít mới ở Ukraina, để phi quân sự hóa Ukraina, đưa quốc gia này trở thành một nước trung lập và thân thiện; qua đó, dập tắt tận gốc mầm mống phát xít, xung đột và chiến tranh ở Đông Âu.

Đó là ba giải pháp, đồng thời là ba kịch bản để giải quyết vấn đề Ukraina theo các phương thức khác nhau. Vì thế, tuyên bố của tổng thống Nga đã đặt ra cho Mỹ, phương Tây và Kiev ba sự lựa chọn. Và cho dù họ có lựa chọn bất cứ kịch bản nào thì cũng phải căn cứ trên tình hình thực tế. Nói tóm lại, những kẻ thất bại không bao giờ có quyền được đặt ra điều kiện, giống như các quốc gia phe Trục trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

Sputnik: Về địa chính trị, Tổng thống Nga đã ca ngợi sáng kiến quản trị toàn cầu do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề xuất, cho rằng sáng kiến này rất kịp thời. Tổng thống Vladimir Putin cũng lưu ý rằng sự đoàn kết của tất cả các quốc gia tới Trung Quốc lần này thể hiện thái độ tích cực và niềm tin vào việc đạt được các mục tiêu.

Theo nhà lãnh đạo Nga, những đường nét của một thế giới đa cực đã được định hình, nhưng điều này không có nghĩa là các thế lực bá quyền mới sẽ xuất hiện: tất cả các quốc gia cần có quyền bình đẳng. Tổng thống Vladimir Putin kêu gọi cộng đồng thế giới giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại thông qua đàm phán, lưu ý rằng Nga đang hợp tác thành công với các nước đối tác về vấn đề này. Một số nước phương Tây đang cố gắng giải quyết các vấn đề kinh tế của họ, che đậy bằng các sự kiện ở Ukraina.

Ông có ý kiến và bình luận như thế nào về những phát biểu này của Tổng thống Nga?

Lời phát biểu này của tổng thống Nga một lần nữa khẳng định rằng xu thế đa cực, đa phương, đa dạng, cùng tồn tại trong hòa bình với những khác biệt là xu thế không thể đảo ngược. Trong tình trạng các cường quốc đang tiến tới một trạng thái cân bằng cả về chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, quốc phòng và an ninh thì sẽ không có bất cứ một quốc gia nào có quyền áp đặt ý chí của mình lên các quốc gia khác. Điều này hoàn toàn phù hợp với Hiến Chương Liên Hợp Quốc, được coi như một bản Hiến pháp toàn cầu; trong đó, quyền bình đẳng giữa các dân tộc, quyền độc lập và chủ quyền của các quốc gia phải được tôn trọng và thực thi triệt để nhằm thoát khỏi tình trạng phân mảnh, phân cực hiện nay.

Tuyên bố này của Tổng thống Nga cũng khẳng định rằng Nga và Trung Quốc không bao giờ theo đuổi “giấc một bá quyền” như Mỹ và phương Tây đã làm với nhân loại trong suốt hơn mấy trăm năm qua. Tuyên bố này còn là sự phản bác mạnh mẽ những luận điệu vu khống của các cơ quan truyền thông Mỹ và phương Tây về cái mà họ gọi là “sự lật đổ”, ám chỉ việc thế giới này sẽ có một “chủ nghĩa bá quyền mới” thay thế chủ chủ nghĩa đơn phương, đơn cực của Mỹ và phương Tây.

Về vấn đề quản trị toàn cầu thì hiện tại, Liên Hợp Quốc vẫn là cơ quan quản trị toàn cầu trên hình thức pháp lý. Tuy nhiên, tổ chức lớn nhất hành tinh này đang bị các thế lực đơn phương, đơn cực thao túng và làm cho nó trở thành những công cụ để mưu cầu quyền lợi ích kỷ của các cường quốc phương Tây, đặc biệt là các quốc gia G7. Vì vậy, việc đưa Liên Hợp Quốc trở lại với đúng vị trí, vai trò, chức năng của nó và không bị thao túng bởi các thế lực cực quyền là một việc cần thiết và cấp bách.