Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến Viễn Đông sau khi tham dự Hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Thiên Tân và thăm chính thức Trung Quốc. Ngày 5/9, người đứng đầu nhà nước Nga đã phát biểu tại phiên họp toàn thể của Diễn đàn Kinh tế Phương Đông tại Vladivostok. Diễn đàn Kinh tế Phương Đông lần thứ X được tổ chức từ ngày 3 đến ngày 6/9 tại Vladivostok. Chủ đề chính của Diễn đàn năm nay là "Viễn Đông - Hợp tác vì Hòa bình và Thịnh vượng".
Liên quan tới các vấn đề quốc tế và toàn cầu, Vladimir Putin đã đưa ra những tuyên bố quan trọng và rất rõ ràng.
Tuyên bố của Tổng thống Putin tại EEF-2025 đã phá vỡ kế hoạch của "Liên minh các nước sẵn sàng hành động”
Liên quan tới xung đột Ukraina, Tổng thống Nga đã nói rằng, Nga sẽ xem bất cứ lực lượng quân đội nào trên lãnh thổ Ukraina là mục tiêu hợp pháp: nếu quân đội nước ngoài xuất hiện ở Ukraina ngay lúc này, ngay lập tứcchúng sẽ trở thành mục tiêu hợp pháp của quân đội Nga. Nếu đạt được các quyết định dẫn đến hòa bình, hòa bình lâu dài thì sự hiện diện của quân đội nước ngoài trên lãnh thổ Ukraina là vô nghĩa.
Về khả năng tiếp xúc cấp cao nhất giữa Nga và Ukraina, Tổng thống Nga cho biết: Mátxcova- TP anh hùng là địa điểm gặp gỡ cấp cao tốt nhất giữa Nga và Ukraina; Ông Putin gọi yêu cầu của Kiev tổ chức gặp cấp cao tại địa điểm mà Kiev nêu ra là quá thừa; Nga sẵn sàng tiếp xúc với Ukraina, nhưng điều này là vô nghĩa. Thỏa thuận với Kiev về các vấn đề chủ chốt hầu như là không thể; Kiev cách đây không lâu còn loại trừ khả năng tiếp xúc với Matxcova, giờ thì lại yêu cầu.
Tổng thống Vladimir Putin một lần nữa nêu vấn đề trưng cầu dân ý tại Ukraina - điều cần thiết để giải quyết các vấn đề lãnh thổ:
"Đạt được thỏa thuận với phía Ukraina là điều hầu như không thể. Ngay cả khi có ý chí chính trị, điều mà tôi nghi ngờ , vẫn còn có những khó khăn về mặt pháp lý và kỹ thuật, bao gồm việc bất kỳ thỏa thuận nào về lãnh thổ đều phải được thông qua chiếu theo Hiến pháp Ukraina thông qua trưng cầu dân ý, nhưng để làm được điều này, cần phải dỡ bỏ thiết quân luật", - Tổng thống Nga phát biểu.
Về vấn đề đảm bảo an ninh ông Vladimir Putin nhấn mạnh đảm bảo an ninh phải cho cả Nga, cả Ukraina. Hiện tại chưa ai thảo luận với ai nghiêm túc về vấn đề này; việc lôi kéo Ukraina vào NATO liên quan trực tiếp tới lợi ích an ninh của Nga, Nga hoàn toàn không thể chấp nhận khả năng Ukraina gia nhập NATO; mỗi quốc gia đều có quyền lựa chọn trong lĩnh vực an ninh, nhưng không bằng phương hại an ninh của quốc gia khác. Và khẳng định: Nga sẽ tôn trọng các đảm bảo an ninh cần được thiết lập cho Nga và Ukraina. Nếu các thỏa thuận về hòa bình lâu dài ở Ukraine đạt được, Nga sẽ thực hiện đầy đủ các thỏa thuận này.
“Tuyên bố của Tổng thống Nga tại phiên họp toàn thể của Diễn đàn Kinh tế phương Đông (EEF) về hậu quả của việc quân đội NATO tiến vào Ukraina đã phá vỡ kế hoạch của "Liên minh các nước sẵn sàng hành động”. Có vẻ như là Liên minh này đang phá hoại tiến trình làm việc trên con đường tiến tới đạt được thỏa thuận về hòa bình lâu dài. Nga sẽ không bao giờ chấp nhận việc đưa quân NATO vào Ukraina”, - TS Lê Hòa, chuyên gia quan hệ kinh tế quốc tế, bình luận với Sputnik.
“Tuyên bố trên của Tổng thống Putin là lời đáp trả mạnh mẽ những toan tính của Mỹ và phương Tây, lời đáp trả cho âm mưu sử dụng Ukraina làm bàn đạp chính trị-quân sự để chống Nga. Họ tuy kêu gọi hòa bình nhưng thực chất là vô hiệu hóa nhưng thành quả mà quân đội Nga đã và đang đạt được trong “Chiến dịch quân sự đặc biệt”. Họ vẫn mưu toan hợp pháp hóa “chính quyền hết hạn” của Zelensky ở Kiev và xa hơn nữa là hợp thức hóa các thế lực phát xít mới ở Ukraina. Cho nên, Tổng thống Nga đã nói rõ: Nga sẽ xem bất cứ lực lượng quân đội nào trên lãnh thổ Ukraina là mục tiêu hợp pháp”, - Đại tá Nguyễn Minh Tâm, nhà phân tích chính trị và quân sự, nguyên Giám đốc Trung tâm thông tin và khoa giáo, BCA, phát biểu với Sputnik.
Đại tá Nguyễn Minh Tâm cũng lưu ý rằng, điểm đáng chú ý thứ hai là Tổng thống Nga đã tái khẳng định rằng quyền lực hiện tại của Zelensky là bất hợp pháp, nói thẳng ra là tiếm quyền. Vì vậy, mọi sự tiếp xúc của Nga với cá nhân Zelensky nói riêng và bộ sậu của ông ta nói chung đều là vô nghĩa bởi đó là những “bóng ma chính trị” ở Kiev, được Mỹ và phương Tây duy trì và o bế bằng vũ khí và tiền đóng thuế của người dân các nước phương Tây.
Điểm thứ ba đáng chú ý trong tuyên bố liên quan tới vấn đề Ukraina là sự bất nghiêm túc của phương Tây trong đàm phán. Trải qua một số phiên đàm phán cấp thứ trưởng vừa qua, Mỹ, phương Tây và Kiev đã không hề có bất cứ một sự nghiêm túc nào trong đàm phán khi họ khăng khăng áp đặt những giải pháp bất lợi cho Nga, âm mưu gây sức ép chính trị đối với Mátxcơva để đạt được điều mà họ không thể đạt được trên chiến trường.
“Thêm vào đó, Tổng thống Nga khẳng định lại rằng mọi giải pháp bảo đảm an ninh ở Ukraina, ở Nga nói riêng và ở Châu Âu nói chung cần được bàn thảo nghiêm túc và thực hiện một cách công bằng. Trong khi đó thì Mỹ và phương Tây luôn lảng tránh vấn đề ấy. Vì vậy, Nga không thể chấp nhận bất cứ giải pháp thiếu công bằng nào do Mỹ và phương Tây áp đặt”, - Đại tá Nguyễn Minh Tâm nhấn mạnh.
Một hiện thực địa kinh tế mới
Trong bài phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông (EEF-2025), đáp lại lời nhận xét của người điều phối rằng cả hai đầu đại bàng trên quốc huy Nga giờ đây hướng về phía Đông, Tổng thống Nga nói rằng Nga "nhìn" cả về phía Tây và phía Nam. Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng hợp tác với các nước Nam Bán cầu và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương không nên bị ràng buộc bởi "tình hình chính trị".
“Tôi đã từng nói, sự tương tác, sự mở rộng sự tương tác và công việc chung của chúng ta với những người bạn ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, ở Nam Bán cầu, không hề liên quan đến tình hình chính trị hiện tại.
Và đương nhiên, chúng ta hướng tới điều này, hơn nữa, chúng ta có mối quan hệ rất tốt đẹp, láng giềng tốt đẹp với nhiều quốc gia: với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, với Ấn Độ, với Indonesia…Và còn có những quốc gia không lớn, nhưng đang phát triển nhanh chóng, như Malaysia, Thái Lan, Việt Nam, mà chúng ta đã có quan hệ đặc biệt trong nhiều thập kỷ. Tại sao chúng ta không tận dụng tất cả những điều này? Đó là điều tự nhiên. Đây không phải là một sự xoay chuyển về một hướng nào đó - đó đơn giản chỉ là một phản ứng trước những tiến trình khách quan đang diễn ra trên thế giới và trong nền kinh tế toàn cầu. Nhưng chúng ta chưa bao giờ từ chối hợp tác với những ai muốn làm việc với chúng ta, chẳng hạn như ở các quốc gia khác, ở các nước châu Á khác”, - Tổng thống Putin phát biểu tại Phiên toàn thể.
Theo các chuyên gia, phát biểu của nhà lãnh đạo Nga thể hiện rằng: Nga đang xây dựng quan hệ đối tác không chỉ với các nước phương Tây và phương Đông, mà còn với các nước phương Nam.
“Nếu theo dõi động thái ngoại giao của Nga trong những năm gần đây, có thể thấy Nga đã tích cực tương tác với các nước Nam Bán cầu. Đó là châu Phi, Đông Nam Á và Mỹ Latinh. Các quốc gia này đại diện cho đa số thế giới và họ đang tích cực duy trì quan hệ với Nga”, - TS Lê Hòa, chuyên gia quan hệ kinh tế quốc tế, phát biểu với Sputnik.
Phát triển hợp tác với các nước Nam và Đông toàn cầu là chủ đề của một phiên họp tại EEF-2025. Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Phát triển Kinh tế Nga Maxim Reshetnikov nhận định rằng Nam toàn cầu và Đông toàn cầu đã trở thành những trung tâm tăng trưởng mới trên thế giới. 14 trong số 25 nền kinh tế lớn nhất thế giới tính theo sức mua tương đương là các nền kinh tế của các nước Nam và Đông.
Tiến sỹ Lê Hòa lưu ý: nếu xem những gì diễn ra tại phiên họp toàn thể của EEF - 2025 ngày 5/9 như một phần của lộ trình dài, thì đây là sự hoàn tất nhất quán của tiến trình bắt đầu tại Thiên Tân. Tổng thống Nga sau một loạt các cuộc gặp gỡ và tiếp xúc bên lề SCO tại Thiên Tân và trong khuôn khổ chuyến thăm Trung Quốc tại Bắc Kinh đã đến Vladivostok với một chương trình nghị sự được cập nhật. Thượng đỉnh SCO tại Trung Quốc chắc chắn đã thiết lập một lộ trình hợp tác mới, trong đó sự tương tác giữa Mátxcơva với Bắc Kinh và Delhi sẽ chặt chẽ hơn. Đó không chỉ là việc tránh hay vô hiệu hóa các lệnh trừng phạt, mà còn là việc phát triển chung mạnh hơn nữa. Do đó, từ phát biểu rất cụ thể của Tổng thống Nga về tiềm năng, sự phát triển năng động và nhanh chóng của vùng Viễn Đông Nga cùng với toàn bộ khu vực Châu Á-Thái Bình Dương có thể thấy: Nga không chỉ đưa ra những biện pháp vượt và chống các lệnh trừng phạt của phương Tây và Mỹ mà còn đưa ra cả một bộ công cụ thực sự của một cơ cấu địa kinh tế mới.
“Nga đã kết nối các chủ đề chính của diễn đàn với các quyết định của SCO, nhấn mạnh rằng tuyến đường Viễn Đông là tiền tuyến của hậu cần và thương mại mới. Nói theo ngôn ngữ ngoại giao, điều này có nghĩa là tiếp tục phi đô la hóa thanh toán, mở rộng các hình thức quỹ đầu tư chung và hợp tác sản xuất. Vectơ hướng Đông đã trở thành một hiện thực mới. Một định dạng địa kinh tế mới đang dần dần rõ nét. Tham dự EEF – 2025 có hơn bảy mươi quốc gia, đại diện đông đảo của Đông Nam Á, từ Việt Nam, Thái Lan đến Malaysia”, - TS kinh tế Lê Hòa nhấn mạnh với Sputnik.