Luật sư khẳng định vai trò của ông Phạm Thái Hà là vô cùng mờnhạt và không mang tính quyết định, đồng thời cho biết, bị cáo “đã ngấm rồi,nói thẳng ra là khiếp đến già”.
Ông Phạm Thái Hà không đóng vai trò mang tính quyết định?
Ngày 11/9, Tòa án nhân dân TP.Hà Nội tiếp tục mở phiên xét xử 29 bị cáo trong vụ án vi phạm đấu thầu và lợi dụng ảnh hưởng xảy ra tại Tập đoàn Thuận An cùng một số đơn vị liên quan.
Trước đó, đại diện Viện kiểm sát đã công bố bản luận tội và đề nghị mức án đối với từng bị cáo. Trong đó, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An, bị đề nghị mức án 10 - 11 năm tù về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Bị cáo Phạm Thái Hà, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nguyên Trợ lý Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, bị đề nghị mức án 5 - 6 năm tù về tội lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.
Trong phần tranh luận, các luật sư bào chữa cho biết hầu hết bị cáo đều không tranh luận về mặt tội danh, do thân chủ đã thừa nhận hành vi. Họ chủ yếu trình bày những tình tiết để xin giảm nhẹ trách nhiệm.
Trong đó, luật sư của ông Nguyễn Duy Hưng cho rằng trước khi vụ án xảy ra, Tập đoàn Thuận An đã thực hiện hàng chục dự án xây dựng lớn nhưng đều bị chủ đầu tư nợ tiền, khiến áp lực tài chính rất lớn.
Trong bối cảnh đó, ông Hưng buộc phải tìm mọi cách để thực hiện thêm dự án, với hy vọng bù đắp thua lỗ và đảm bảo việc làm cho hàng ngàn lao động.
“Hành vi của bị cáo không nhằm trục lợi cá nhân mà là sự lựa chọn trong tình thế khó khăn, vì sự sống còn của cả tập thể”, luật sư lý giải.
Ngoài ra, luật sư cũng nhấn mạnh Tập đoàn Thuận An đã có nhiều đóng góp cho xã hội, thực hiện nhiều dự án trọng điểm quốc gia với chất lượng tốt. Cá nhân ông Hưng có nhiều tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, tự nguyện khắc phục hậu quả. Do đó, luật sư đề nghị hội đồng xét xử xem xét cho Chủ tịch Tập đoàn Thuận An được hưởng mức án thấp hơn đề nghị của Viện kiểm sát.
Với bị cáo Phạm Thái Hà, người bị cáo buộc đã tác động đến cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái, giới thiệu Tập đoàn Thuận An trong bữa tối tại nhà cựu Chủ tịch Quốc hội để doanh nghiệp này trúng thầu dự án cầu Đồng Việt hơn 1.100 tỷ đồng, luật sư cũng không phủ nhận tội danh nhưng cho rằng ông Hà có vai trò “không mang tính quyết định” trong vụ án.
Luật sư khẳng định, sau khi nghiên cứu hồ sơ nhận thấy hành vi, việc làm của ông Phạm Thái Hà “hết sức mờ nhạt”.
“Nguyễn Duy Hưng có thể tổ chức bữa cơm tại nhà ‘lãnh đạo cấp cao’, với tầm ảnh hưởng như vậy thì có phải chờ ông Hà nói giúp với lãnh đạo tỉnh Bắc Giang để Thuận An được tham gia dự án hay không”, luật sư ám chỉ.
Đồng thời nhấn mạnh, tại bữa ăn đó, ông Hà chỉ nói rằng “Thuận An là đơn vị có năng lực, nhờ các anh quan tâm, xem xét cho tập đoàn này tham gia dự án như cáo trạng nêu. Trong khi đó, trước bữa ăn trên ông Hà không có cuộc gặp nào với Nguyễn Duy Hưng (chủ tịch Tập đoàn Thuận An), cũng không có bữa ăn riêng nào với ông Hưng, với ông Thái".
“Tất nhiên, anh Hà nói là sai, nhận quà cũng là sai. Nhưng tôi muốn mở rộng sang các cái gói thầu khác trong vụ án, rõ ràng Hưng không cần anh Hà mà mọi thứ vẫn trôi chảy”, luật sư bào chữa.
Luật sư đặt vấn đề do ông Hưng và ông Thái đã có mối quan hệ thân thiện nên lời nói của ông Hà chỉ là "thêm thắt vào".
“Câu chuyện bị cáo Hà tham gia việc này hết sức mờ nhạt”, luật sư khẳng định.
Từ đó, luật sư đề nghị giảm mức án cho thân chủ xuống 3 - 3,5 năm tù, bởi mức án Viện Kiểm sát đưa ra là “rất nghiêm khắc”.
Cũng theo luật sư, do tình cảm, tình bạn giữa hai gia đình nên ông Hà đã rơi vào "vùng tối nhận thức" mà nói giúp chủ tịch Thuận An. Hành vi này xảy ra khi ông đang đảm nhiệm "vị trí rất quan trọng, nhạy cảm, có triển vọng chức vụ cao hơn", nhưng giờ đã mất hết tương lai tiền đồ.
“Hình phạt là quá lớn. Ông Hà bị khai trừ ra khỏi Đảng, bị tạm giam, mất hết tương lai tiền đồ. Đó là hình phạt quá lớn cho những lời nói rất sai của bị cáo nhưng không phải quá nguy hiểm”, luật sư lập luận.
Số tiền 750 triệu mà thân chủ nhận vào dịp lễ Tết vì nhận thức hai nhà tặng quà nhau qua lại, theo luật sư, ông Hà nhận tiền "trên danh nghĩa thân tình, bè bạn lâu năm, không phải với tư cách người có chức vụ trong nhà nước".
“Án tù không chỉ để trừng phạt mà còn nhằm giáo dục người phạm tội, có lẽ lúc bị khởi tố là ông ấy đã ngấm rồi, nói thẳng ra là khiếp đến già”, luật sư bày tỏ.
Được biết, trong quá trình bị giam giữ, ông Hà đang mắc chứng ngưng thở khi ngủ và phải điều trị. Điều này cần được tòa cân nhắc khi lượng hình.
“Mấy tháng trước ông Hà được chữa trị tại Bệnh viện Bạch Mai rồi chuyển về trại T16, hiện nay bác sĩ yêu cầu ông buổi tối vẫn phải đeo mặt nạ dưỡng khí vì trong quá trình ngủ bị ngưng thở, sức khỏe không đảm bảo”, luật sư cho biết.
Tự bào chữa, ông Phạm Thái Hà trình bày ngắn gọn, chỉ xin được hưởng sự khoan hồng.
“Mức án đã rất nhẹ”
Đối đáp với các quan điểm bào chữa của luật sư, đại diện Viện kiểm sát khẳng định đây là vụ án điển hình về vi phạm đấu thầu tại nhiều tỉnh, thành. Quá trình xét hỏi cho thấy các bị cáo có sự phân công, phân nhiệm rõ ràng, mỗi người là một mắt xích trong chuỗi hành vi sai phạm.
Đại diện viện kiểm sát đặt câu hỏi “vì sao Thuận An có thể trúng thầu?” và cho rằng mấu chốt là tập đoàn đã cấu kết với một số lãnh đạo để được ưu ái ngay từ khi chưa phát hành hồ sơ mời thầu. Từ sự chỉ đạo của những vị này, doanh nghiệp được hưởng lợi thế, tạo điều kiện trúng thầu trái quy định.
Một số luật sư nêu quan điểm rằng các dự án liên danh của Thuận An thực hiện đều đạt chất lượng.
“Chúng tôi không khẳng định công trình không chất lượng, nhưng rõ ràng quá trình thực hiện đấu thầu đã vi phạm quy định pháp luật, gây thiệt hại hơn 120 tỷ đồng cho Nhà nước. Công trình tốt, song phải làm đúng, minh bạch, ai đủ năng lực thì đều có cơ hội tham gia như nhau, giá tốt nhất…, như vậy mới là làm lợi cho Nhà nước, cho xã hội”, đại diện VKS nhấn mạnh.
Với ý kiến cho rằng mức án đề nghị là quá cao, đại diện VKS khẳng định đã cân nhắc kỹ lưỡng hậu quả từ hành vi phạm tội, cũng như vị trí, vai trò của từng bị cáo. Với hầu hết các bị cáo, mức án đề nghị đều trong hoặc dưới khung truy tố, “đã rất nhẹ”.
Đại diện Viện kiểm sát đánh giá ông Nguyễn Duy Hưng là người có vai trò cao nhất, xuyên suốt vụ án. Hành vi của bị cáo đã thao túng, làm suy thoái nhiều cán bộ, đảng viên, khiến nhiều cán bộ cấp cao bị xử lý kỷ luật về Đảng, hành chính và hình sự. Do đó, công tố đề nghị áp dụng hình phạt nghiêm minh để răn đe.
Đối với bị cáo Phạm Thái Hà, cơ quan công tố xác định ông đã trực tiếp tác động đến cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái, nhằm ưu ái cho Tập đoàn Thuận An tham gia gói thầu xây dựng cầu Đồng Việt, gây thiệt hại hơn 96 tỷ đồng. Thông qua việc này, ông Hà đã hưởng lợi 750 triệu đồng.