Theo Tham tán Đỗ Ngọc Hưng, từ nay tới cuối năm, việc Mỹ điều tra theo Mục 232 chắc chắn khiến xuất khẩu một số mặt hàng quan trọng của Việt Nam gặp khó khăn. Tuy nhiên, Chính phủ và các bộ, ngành đã vào cuộc rất sớm.
Không chỉ đối mặt nguy cơ bị áp thuế cao, doanh nghiệp còn chịu sức ép cạnh tranh gay gắt trong bối cảnh thương mại toàn cầu suy giảm và các thị trường lớn như Mỹ - Trung Quốc – EU ngày càng gia tăng rào cản kỹ thuật.
Cảnh báo doanh nghiệp về cuộc điều tra Mục 232 từ Mỹ
Ngày 2/10, tại Cung hội nghị quốc tế Ariyana (Đà Nẵng), Hội nghị kết nối giao thương, xúc tiến xuất khẩu – Đà Nẵng 2025 khai mạc với sự tham dự của hàng trăm doanh nghiệp, đại diện các bộ, ngành trung ương, cơ quan ngoại giao cùng các tổ chức xúc tiến thương mại trong và ngoài nước.
Đây được xem là một trong những diễn đàn quan trọng để các doanh nghiệp Việt Nam nhìn lại thị trường xuất khẩu, tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn và mở rộng cơ hội trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động.
Trọng tâm của hội nghị lần này hướng vào hai thị trường chủ lực của Việt Nam: Mỹ và Trung Quốc. Cả hai vừa mang lại cơ hội lớn, vừa đặt ra những thách thức không nhỏ với hàng hóa Việt Nam.
Phát biểu tại sự kiện, ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ chia sẻ rằng thời gian qua, môi trường thương mại quốc tế liên quan đến Mỹ chứng kiến những “sóng gió” lớn.
Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có thặng dư thương mại cao với Mỹ, do đó thường xuyên phải đối diện với các biện pháp phòng vệ thương mại, các cuộc điều tra cũng như hàng rào thuế quan.
Dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, chính sách áp thuế đã tạo ra không ít thách thức. Tuy nhiên, nhờ sự linh hoạt, thích ứng nhanh của doanh nghiệp Việt, hàng hóa vẫn giữ được chỗ đứng. Các nhà nhập khẩu Mỹ vẫn ưu tiên chọn hàng Việt vì uy tín, sự ổn định và truyền thống hợp tác lâu dài.
Tuy vậy, từ nay tới cuối năm, việc Mỹ điều tra theo Mục 232 (tập trung vào một số mặt hàng như xe ô tô, vi mạch bán dẫn, nội thất…) chắc chắn khiến xuất khẩu một số mặt hàng quan trọng của Việt Nam gặp khó khăn.
Ông Hưng khẳng định, Chính phủ và các bộ ngành đã vào cuộc từ sớm, với quyết tâm tháo gỡ rào cản để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hàng Việt.
“Tuy vậy, chúng tôi vẫn khuyến cáo doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ truy xuất nguồn gốc, sẵn sàng cung cấp thông tin khi phía Mỹ yêu cầu để tránh bị hiểu lầm là che giấu dữ liệu”, báo Tuổi Trẻ dẫn lời Tham tán Đỗ Ngọc Hưng cho biết.
Nhiều doanh nghiệp tham dự hội nghị cũng nhìn nhận Mỹ là thị trường khó tính nhưng không thể bỏ qua.
“Chi phí xuất khẩu tăng, nhưng bù lại, sức mua lớn, hệ thống phân phối ổn định. Nếu biết khai thác, duy trì uy tín và chất lượng, cơ hội vẫn rất lớn”, một đại diện doanh nghiệp xuất khẩu đồ gỗ từ Bình Dương chia sẻ.
Trung Quốc: Tiềm năng khổng lồ nhưng yêu cầu ngày càng khắt khe
Trong khi Mỹ là thị trường xa nhưng mang tính chiến lược, thì Trung Quốc lại là thị trường láng giềng giữ vai trò quan trọng bậc nhất đối với xuất khẩu Việt Nam.
Theo Bộ Công Thương, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất, chiếm tới 26% tổng kim ngạch thương mại của Việt Nam với thế giới.
Phát biểu qua video, ông Nông Đức Lai – Tham tán Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc – cho biết, đến nay Việt Nam đã có 12 loại trái cây cùng hàng chục loại rau củ, gia vị được cấp phép xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc. Trong đó, sầu riêng giữ vị trí số một, chiếm khoảng 70% tổng giá trị.
Tuy nhiên, dù đà xuất khẩu khởi sắc, ông Lai cũng cảnh báo rằng Việt Nam đang nằm trong nhóm 10 quốc gia bị Trung Quốc cảnh báo nông sản nhiều nhất. Nguyên nhân chủ yếu đến từ các lỗi về giấy tờ chứng nhận, phụ gia thực phẩm, tem nhãn, chỉ tiêu chất lượng hay hạn sử dụng.
Việc này cũng cho thấy thị trường Trung Quốc không còn dễ tính như trước. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm nhiều hơn đến yếu tố sức khỏe, an toàn và nguồn gốc sản phẩm.
Theo ông Lai, để khai thác tối đa tiềm năng từ thị trường đông dân này, doanh nghiệp Việt cần tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, đáp ứng các quy định vệ sinh an toàn thực phẩm và đầu tư xây dựng thương hiệu.
“Chúng ta cũng cần chú trọng xây dựng thương hiệu; cần có nhân lực hiểu biết chuyên môn, thông thạo ngôn ngữ, am hiểu thị trường nước nhập khẩu, sẵn sàng cạnh tranh với các nước để đưa hàng vào Trung Quốc”, ông Lai nhấn mạnh.
Việt Nam vẫn có lợi thế
Báo cáo tại hội nghị, đại diện Bộ Công Thương dẫn số liệu từ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho biết, thương mại toàn cầu đang suy giảm mạnh so với dự báo.
Dù nhập khẩu của Mỹ trong nửa đầu năm tăng 11%, nhưng WTO đánh giá đây chỉ là hiện tượng “chạy thuế” tạm thời, không phản ánh xu hướng tăng trưởng bền vững.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng xuất khẩu nhờ mạng lưới hiệp định thương mại song phương và đa phương đã ký kết. Những hiệp định này không chỉ mở rộng cửa tiếp cận các thị trường lớn, mà còn buộc doanh nghiệp trong nước nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh.
Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, thương mại toàn cầu biến động, nhưng Việt Nam có lợi thế nhờ đã chủ động hội nhập sớm.
Trong bối cảnh hiện nay, doanh nghiệp Việt cần tận dụng tốt cam kết từ các hiệp định thương mại tự do, đồng thời phải coi minh bạch, chất lượng và thương hiệu là chìa khóa để giữ vững thị phần tại các thị trường khó tính như Mỹ và Trung Quốc.