Trước đó, hai doanh nghiệp sản xuất thép trong nước gồm Hòa Phát Dung Quất và Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh đã nộp hồ sơ đề nghị điều tra hành vi lẩn tránh thuế từ tháng 6/2025.
Điều tra thép cán nóng Trung Quốc
Mới đây, Bộ Công Thương đã khởi xướng điều tra hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại đối với sản phẩm thép cuộn cán nóng (HRC) có khổ rộng từ trên 1.880mm đến dưới 2.300mm nhập khẩu từ Trung Quốc.
Quyết định tiến hành điều tra được ban hành vào ngày 27/10, với thời hạn thực hiện tối đa là 9 tháng.
Theo Bộ Công Thương, mục đích của cuộc điều tra là xác định liệu các doanh nghiệp có đang lợi dụng chênh lệch kích thước để né tránh thuế chống bán phá giá hay không, từ đó đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh và bảo vệ ngành thép trong nước.
Trong quá trình điều tra, Bộ Công Thương sẽ thu thập thông tin, thẩm tra và đánh giá tác động hành vi lẩn tránh (nếu có).
“Vượt rào” nhờ chênh lệch và milimet
Báo Tuổi trẻ cho biết, theo quy định hiện hành, thép HRC có chiều rộng dưới 1.880mm đang chịu mức thuế chống bán phá giá từ 23,58% đến 27,83%. Trong khi đó, loại thép có khổ rộng hơn ngưỡng này lại không nằm trong diện chịu thuế. Điều đó có nghĩa, chỉ cần thép có chiều rộng “vượt ngưỡng” thêm vài milimet, doanh nghiệp nhập khẩu đã có thể tránh được toàn bộ mức thuế chống bán phá giá.
Theo các chuyên gia trong ngành, khối lượng thép HRC khổ rộng nhập khẩu hiện rẻ hơn 1 - 2 triệu đồng so với thép sản xuất trong nước, gây áp lực lớn lên các doanh nghiệp nội địa.
Mặc dù về mặt pháp lý, loại thép này vẫn hợp lệ và đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, song do đặc thù kích thước, việc sử dụng hiệu quả lại đòi hỏi hệ thống máy móc, thiết bị, kênh phân phối và khách hàng có sự thích ứng nhất định.
Thực chất, đây vẫn là loại sản phẩm thuộc nhóm đáng ra phải chịu thuế, nhưng lại “vượt rào” hợp thức chỉ nhờ chênh lệch vài milimet về kích thước. Trước thực trạng này, hai doanh nghiệp sản xuất thép lớn trong nước là Hòa Phát Dung Quất và Formosa Hà Tĩnh đã nộp hồ sơ đề nghị điều tra hành vi lẩn tránh thuế từ tháng 6/2025. Sau ba lần bổ sung, đến ngày 18/9, Cục Phòng vệ thương mại đã xác nhận hồ sơ hợp lệ và đủ điều kiện để tiến hành điều tra chính thức.
Trước đó, hồi tháng 3, cơ quan quản lý cũng đã áp thuế tạm thời với thép cuộn cán nóng từ Ấn Độ và Trung Quốc khoảng 19,38-27,83%. Sau đó, mức thuế chính thức được đưa ra vào tháng 7 là 23,1-27,83%, kéo dài 5 năm.