Việt Nam đang hội tụ đầy đủ các điều kiện thuận lợi để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Dù đi sau nhưng Việt Nam nỗ lực để “đuổi kịp, tiến cùng và vượt lên” trong những lĩnh vực có lợi thế, bằng trí tuệ và đổi mới sáng tạo của chính người Việt Nam.
Việt Nam hội tụ đủ các điều kiện thuận lợi để phát triển ngành bán dẫn
Năm 2025 đánh dấu lần thứ hai Việt Nam đăng cai tổ chức Triển lãm Công nghiệp bán dẫn quốc tế – SemiExpo Việt Nam, một trong những sự kiện quy mô và tầm cỡ nhất trong lĩnh vực công nghệ cao của khu vực.
Triển lãm năm nay thu hút hơn 5.000 đại biểu, hơn 200 gian hàng, quy tụ các tập đoàn hàng đầu thế giới trong ngành công nghiệp bán dẫn như Lam Research, Coherent, Qorvo, Amkor, GlobalFoundries, Sandisk, Applied Materials, Micron, Tokyo Electron, KLA, STMicroelectronics, Soitec, Kulicke & Soffa, Dassault Systèmes, Siemens….
Ngoài ra, sự kiện còn có sự tham gia của các viện nghiên cứu, trường đại học, quỹ đầu tư, doanh nghiệp, hiệp hội và chuyên gia trong lĩnh vực công nghiệp vi mạch, tạo nên một bức tranh toàn diện về hệ sinh thái bán dẫn Việt Nam đang trỗi dậy mạnh mẽ, với khát vọng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực.
Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định SemiExpo Việt Nam không chỉ là diễn đàn kết nối đầu tư và chia sẻ tri thức, mà còn là biểu tượng của tinh thần hợp tác, sáng tạo và khát vọng vươn lên của Việt Nam trong kỷ nguyên công nghệ số.
Ông nhấn mạnh, thế giới đang tiến sâu vào cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với những bước tiến vượt bậc trong các ngành công nghệ chiến lược, đặc biệt là bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI). Trong bối cảnh đó, Việt Nam xác định đây là “cơ hội vàng để bứt phá”, tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng hiện đại, dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hướng tới phát triển nhanh và bền vững.
Trên nền tảng Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Quốc hội đã thể chế hóa bằng nhiều đạo luật quan trọng, trong đó có Luật Công nghiệp công nghệ số, nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho phát triển các ngành công nghệ chiến lược, đặc biệt là bán dẫn.
Chính phủ Việt Nam đã thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, đồng thời ban hành Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050, cùng với Chương trình phát triển nguồn nhân lực bán dẫn quốc gia. Bên cạnh đó, Nhà nước đang triển khai nhiều chính sách ưu đãi đặc biệt về đầu tư, thuế, đất đai, hình thành Quỹ Hỗ trợ đầu tư bán dẫn và tạo môi trường pháp lý thông thoáng, minh bạch cho các doanh nghiệp công nghệ cao.
“Việt Nam không chỉ tạo điều kiện, mà còn chủ động mở đường cho các nhà đầu tư cùng phát triển”, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định.
Triễn lãm ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2025 (SEMIExpo Việt Nam 2025)
© Ảnh : Nhân Dân
Theo ông, Việt Nam đang hội tụ đầy đủ các điều kiện thuận lợi để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn: hệ thống chính trị ổn định, môi trường kinh tế vĩ mô vững chắc, vị trí địa - chiến lược trọng yếu ở châu Á, cùng lực lượng lao động kỹ thuật trẻ, dồi dào và chi phí cạnh tranh. Các tập đoàn công nghệ lớn như Samsung, NVIDIA, Foxconn… đều đang mở rộng đầu tư và hiện diện sâu hơn tại Việt Nam, góp phần tạo động lực cho chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu.
“Tư duy phát triển của chúng tôi là dù đi sau, Việt Nam quyết tâm đuổi kịp, tiến cùng và vượt lên trong những lĩnh vực có lợi thế, bằng trí tuệ và đổi mới sáng tạo của chính người Việt Nam. Trí tuệ Việt Nam, ý chí Việt Nam, khát vọng Việt Nam sẽ là chìa khóa để mở ra kỷ nguyên công nghiệp bán dẫn của đất nước”, Phó Thủ tướng tự hào nói.
Năm trụ cột chiến lược của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam
Theo định hướng của Chính phủ, giai đoạn tới Việt Nam tập trung vào năm trụ cột trọng tâm để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn:
Trước hết, về thể chế và chính sách đầu tư, Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, thiết lập chính sách ưu đãi tiệm cận chuẩn mực quốc tế, đảm bảo năng lực cạnh tranh trong thu hút đầu tư, đặc biệt về năng lượng, thuế, đất đai, chuyển giao công nghệ, sở hữu trí tuệ và cơ chế sandbox cho doanh nghiệp công nghệ cao.
Thứ hai, về nguồn nhân lực, Chính phủ xác định đây là “then chốt của then chốt”. Việt Nam đang triển khai Chương trình đào tạo nhân lực bán dẫn quốc gia, gắn kết đào tạo - nghiên cứu - doanh nghiệp, phát triển mạnh giáo dục STEM, đồng thời ban hành chính sách ưu đãi cao nhất cho sinh viên ngành công nghệ số và chế độ đãi ngộ đặc biệt cho chuyên gia, nhà khoa học, tổng công trình sư.
Thứ ba, về thu hút đầu tư chiến lược, Việt Nam dành ưu đãi cao nhất cho các dự án trong chuỗi giá trị bán dẫn – từ nghiên cứu, thiết kế, sản xuất, đóng gói đến kiểm thử, khuyến khích công nghệ tiên tiến, giá trị gia tăng cao, thân thiện môi trường, có cam kết chuyển giao công nghệ cho phía Việt Nam.
Thứ tư, về phát triển hạ tầng kỹ thuật, Chính phủ đang xúc tiến xây dựng các trung tâm thiết kế vi mạch, R&D, thử nghiệm bán dẫn đạt chuẩn quốc tế, cùng hệ thống phòng Lab dùng chung tại các địa phương có tiềm năng. Đồng thời, quy hoạch mạng lưới Khu công nghệ số tập trung, Trung tâm dữ liệu, hạ tầng điện - nước - logistics - năng lượng sạch, với cơ chế giá điện ưu đãi dành riêng cho nhà máy chip và thiết bị điện tử.
Cuối cùng, về hợp tác quốc tế, Việt Nam chủ động tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, tăng cường liên kết với các đối tác chiến lược, khuyến khích liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam và tập đoàn nước ngoài trên nguyên tắc hai bên cùng có lợi và cùng phát triển bền vững.
Ông cũng nhắc lại, phát triển ngành công nghiệp bán dẫn không phải là cuộc đua ngắn hạn, mà là hành trình dài hơi của tầm nhìn, bản lĩnh và khát vọng. Do đó, Triển lãm SemiExpo Việt Nam 2025 chính là biểu tượng của tinh thần hợp tác đó, khi các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và đối tác quốc tế cùng chung tay xây dựng nền công nghiệp công nghệ cao Việt Nam.
“Với phương châm ‘Tư duy mới – Hành động nhanh – Kết quả thực chất’, tôi tin tưởng sâu sắc rằng, với sự đồng hành của Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp, đội ngũ nhà khoa học và các đối tác quốc tế, Việt Nam sẽ sớm khẳng định vị thế xứng đáng trên bản đồ công nghiệp bán dẫn toàn cầu, trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị công nghệ thế giới, vì một Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, thịnh vượng và hùng cường”, Phó Thủ tướng phát biểu.
Thay đổi chiến lược
Tại lễ khai mạc, Phó Thủ tướng biểu dương Bộ Tài chính đã chỉ đạo Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Bán dẫn Toàn cầu (SEMI), cùng các bộ, ngành, cơ quan thành viên của Ban Chỉ đạo, để tổ chức thành công Triển lãm lần này.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết, mục tiêu của Việt Nam không chỉ là tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, mà còn hướng tới xây dựng hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tiên tiến, năng động và hấp dẫn của khu vực, góp phần giúp Việt Nam tự chủ công nghệ và phát triển bền vững.
Đại diện Bộ Tài chính cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ, viện trường và tổ chức quốc tế, thúc đẩy mô hình hợp tác công - tư, tăng cường liên kết “ba nhà” – Nhà nước, Nhà trường và Doanh nghiệp, đồng thời thu hút có chọn lọc dòng vốn FDI chất lượng cao, đặc biệt trong thiết kế và đóng gói tiên tiến, đưa Việt Nam tiến nhanh hơn trên hành trình “từ khát vọng đến hành động.”
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương khẳng định, công nghiệp bán dẫn là nền tảng của kỷ nguyên số hiện nay. Việt Nam xác định bán dẫn là công nghệ chiến lược, giữ vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và khẳng định vị thế quốc gia.
Theo ông Phương, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2025, kinh tế số chiếm 20% GDP, và đến năm 2030 đạt 30% GDP, trong đó chi tiêu cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đạt tối thiểu 3% GDP, hướng tới lọt vào Top 40 Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII).
Hiện nay, Việt Nam có hơn 170 dự án đầu tư nước ngoài trong ngành công nghiệp bán dẫn với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD. Chuỗi cung ứng bán dẫn của Việt Nam chủ yếu tập trung vào hai công đoạn: thiết kế chip bán dẫn và đóng gói, kiểm thử chip.
Với dân số khoảng 100 triệu người, trong đó hơn 60% là dân số trẻ, Việt Nam đã trở thành trung tâm năng động của ngành công nghiệp điện tử và công nghệ thông tin. Hiện có hơn 1,9 triệu lao động làm việc trong lĩnh vực công nghệ số, bao gồm khoảng 500.000 kỹ sư, trong đó 7.000 kỹ sư chuyên thiết kế chip bán dẫn đang làm việc tại khoảng 60 doanh nghiệp thiết kế trong nước.
Thực tế cho thấy Việt Nam đang sở hữu nhiều yếu tố thuận lợi để tham gia sâu hơn và nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Đây là nền tảng quan trọng để đất nước từng bước khẳng định vị thế trong lĩnh vực công nghệ chiến lược này.