Cần một chính sách kinh tế đối ngoại quyết đoán hơn nữa

Ngày 11/11, tại Điện Smolny, Saint Peterburg, Chính phủ thành phố đã long trọng tổ chức Lễ trao Huy hiệu vinh danh “vì những đóng góp đặc biệt trong lĩnh vực hợp tác quốc tế của Saint Petersburg” cho một số lãnh đạo các tổ chức và viện của thành phố. Trong số những người được Thống đốc Alexandr Dmitrievich Beglov trao Huy hiệu vinh danh có một người Việt Nam duy nhất là ông Nguyễn Quốc Hùng, Giám đốc Quỹ thúc đẩy phát triển hợp tác Nga-Việt “Truyền thống và Hữu nghị”.

Trước đó, ngày 11/8/2025, Chính phủ Saint Petersburg đã ra Nghị quyết số 573 về việc trao tặng Huy hiệu vinh danh của Chính phủ Saint Petersburg “vì những đóng góp đặc biệt trong lĩnh vực hợp tác quốc tế của Saint Petersburg”.

Ngay sau buổi Lễ tại Điện Smolny, Sputnik đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Quốc Hùng.

Hôm nay tôi rất vinh dự và xúc động được có mặt trong Điện Smolny, với tư cách là Giám đốc Quỹ thúc đẩy phát triển hợp tác Nga-Việt “Truyền thống và hữu nghị” để tham dự “buổi lễ trọng thể Thống đốc Saint Petersburg trao tặng phần thưởng quốc gia LB Nga”. Tôi là người nước ngoài duy nhất vinh dự được nhận phần thưởng cao quý của Chính phủ St. Petersburg trao tặng theo đề cử “vì công trạng đặc biệt trong lĩnh vực quan hệ quốc tế của Saint Petersburg”

Mặc dù đây là phần thưởng cá nhân nhưng phần thưởng này đã thể hiện sự đánh giá cao của Ủy ban đối ngoại Saint Petersburg và Chính quyền thành phố với những nỗ lực của Quỹ “Truyền thống và Hữu nghị” và của cộng đồng người Việt Nam tại Nga trong công tác ngoại giao nhân dân theo hướng phát triển hợp tác cùng có lợi giữa thành phố Saint Petersburg với các địa phương của Việt Nam.

Tôi đã nhìn thấy nụ cười của các em nhỏ dân tộc thiểu số từ tỉnh miền núi Điện Biên xa xôi của Việt Nam được sang đây tham quan, học tập trao đổi, thấy niềm vui và hạnh phúc ấm áp của các em học sinh phổ thông Nga khi sang Điện Biên, tay trong tay cùng với các bạn thiếu nhi Việt Nam khám phá những tâm hồn mới, những miền đất mới. Tôi cũng đã thấy tia hy vọng trong ánh mắt của những người bệnh ung thư tại Hà Nội khi được các sĩ bác sỹ Nga tư vấn trong khuôn khổ các hoạt động thực tế của Diễn đàn ngoại giao nhân dân Nga-Việt lần thứ nhất.

Khi đó tôi thực sự đã hiểu, cùng với nhau, làm việc bằng cả trái tim mình, chúng ta đã thực sự làm được điều gì đó tốt đẹp, có ích cho người dân hai nước và có thể đặt niềm tin vào tương lai thế hệ trẻ hai nước sẽ tiếp tục di sản, truyền thống hữu nghị hợp tác của cha ông để lại.

Nhân đây chúng tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đến chính quyền thành phố, các cơ quan hữu quan và đặc biệt là Ủy ban đối ngoại St Petersburg đã có những đóng góp to lớn trong việc phát triển quan hệ hợp tác với Việt Nam.

Quyết định của Thống đốc St Petersburg chọn Việt Nam là hướng ưu tiên trong chính sách đối ngoại của thành phố đã tạo ra một bước đột phá trong quan hệ với các địa phương Việt Nam. Ủy ban đối ngoại St Petersburg đã tích cực thúc đẩy hợp tác giữa hai bên bằng những sáng kiến quan trọng. Thông qua việc thực hiện các dự án do Ủy ban khởi xướng, với đầy ắp các sự kiện, hội nghị, hội thảo, diễn đàn, tiếp xúc trao đổi thông tin giữa các đoàn lãnh đạo cấp cao, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội trên mọi mặt của đời sống chính trị-kinh tế-xã hội, hợp tác giữa hai bên đã đạt được những kết quả cụ thể và thiết thực. St Petersburg đã mở rộng địa lý các thành phố kết nghĩa, giờ đây không chỉ thành phố Hồ Chí Minh, Khánh Hoà, Hải phòng mà cả Thủ đô Hà nội và tỉnh Điện Biên đã trở thành những địa phương- đối tác mới.

Tại Saint Petersburg, quảng trường nơi có tượng đài Hồ Chí Minh đã được mang tên Quảng trường Hồ Chí Minh, tại tỉnh Điện Biên đã xuất hiện đường phố mang tên Leningrad-Saint Petersburg…

Mới đây từ ngày 30/9 đến 3/11 tại Hà Nội, thành phố Saint Petersburg và Quỹ đã phối hợp với các đối tác Việt Nam là Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Hội hữu nghị Việt - Nga tổ chức thành công Diễn đàn ngoại giao nhân dân lần thứ nhất với nhiều nội dung phong phú trên các lĩnh vực như khoa học, giáo dục, y tế, kinh tế, thương mại, văn hóa, hợp tác địa phương. Có thể nói, Diễn đàn với rất nhiều những sáng kiến mới và các hoạt động thực tiễn đã thổi một luồng sinh khí mới giúp cho hợp tác giữa hai bên đi vào thực tiễn, đáp ứng yêu cầu mới của thời đại.

Có thể nói hợp tác của St. Petersburg với các địa phương Việt Nam đã trở thành một ví dụ tiêu biểu, một hình mẫu trong quan hệ hợp tác giữa các địa phương của hai nước.

Việt Nam đã tham gia sâu vào thị trường vốn quốc tế và chuỗi giá trị toàn cầu. Năng lực tổng thể của nền kinh tế sẽ mở rộng nhanh chóng. Liên bang Nga đã và đang là cường quốc công nghiệp, khoa học, kỹ thuật, là thị trường tiêu dùng lớn, ổn định. Giữa hai nước còn có nhiều dư địa và cơ hội hợp tác trên các lĩnh vực. St. Petersburg có thế mạnh về y tế, giáo dục, kinh tế số, du lịch, khoa học công nghệ... đều là những lĩnh vực trọng tâm mà Việt Nam đang rất cần những bước phát triển đột phá.

Nhưng để nắm bắt các cơ hội này và nhanh chóng hiện thực hóa chúng thì cần thiết phải theo đuổi một chính sách kinh tế đối ngoại quyết đoán hơn nữa.

Cục diện quan hệ kinh tế quốc tế hiện nay một mặt đã tạo ra những rào cản và khó khăn rất lớn nhưng mặt khác chúng lại mở ra những cơ hội đa dạng và mới mẻ cho sự hội nhập kinh tế hai bên sâu hơn nữa. Để tận dụng được điều này, nếu chỉ phát triển thương mại là không đủ mà còn cần thiết thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư trực tiếp vào thị trường của nhau.

Trong thời gian tới, số lượng và sự đa dạng các hoạt động tìm hiểu lẫn nhau đang và sẽ tăng lên trong khi môi trường và thói quen kinh doanh của hai thị trường có nhiều khác biệt. Do đó, chúng tôi thấy cần thiết nghiên cứu thành lập một cơ chế hỗ trợ thống nhất cho các hoạt động này. Ví dụ, mô hình Hội đồng tư vấn với sự tham ra rộng rãi của đại diện các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, các nhà khoa học, chuyên gia và các tổ chức xã hội.

Như đã trình bày ở trên, chúng ta còn rất nhiều tiềm năng hợp tác. Trong số đó, tôi xin dành sự chú ý đặc biệt cho kinh tế số, lĩnh vực ưu tiên phát triển của nhiều quốc gia, trong đó cả Nga và Việt Nam đều không phải ngoại lệ.

St Petersburg rất mạnh về công nghệ thông tin, kinh tế số, quản lý đô thị thông minh.

Cả hai nước đang có nhu cầu không nhỏ đối với việc xây dựng các nền tảng số dành cho hoạt động thanh toán điện tử , thương mại, logistic, cung cấp dịch vụ công và các ứng dụng trên thiết bị di động. Chúng càng đặc biệt cần thiết trong điều kiện hiện nay, khi chúng ta đang tìm kiếm mô hình thuận lợi hơn cho việc luân chuyển hàng hóa, dịch vụ, vốn và hợp tác lao động giữa hai nước.

Để khuyến khích hợp tác trong lĩnh vực này, chúng ta có thể tăng cường trao đổi kinh nghiệm trong việc hoàn thiện các quy định pháp luật và các chính sách liên quan. Đào tạo cán bộ và phát hiện các nhân tài IT . Xây dựng các công viên IT với các điều kiện ưu đãi nhất định, kể cả chính sách thuế, cũng như điều kiện cư trú và làm việc của các nhân viên và gia đình họ.

Bên cạnh hợp tác kinh tế, giao lưu văn hóa cũng phải được chú trọng một cách có hệ thống, liên tục, sáng tạo và được đầu tư thích đáng. Hiện nay, trong xã hội Nga, các mối quan tâm tìm hiểu phương Đông nói chung và Việt Nam nói riêng đang tăng lên. Tại Việt Nam, sự hấp dẫn của văn hóa Nga và nước Nga vẫn đang có sức hút rất lớn. Để đáp ứng kịp thời các nhu cầu này, cần có các biện pháp hiệu quả hơn nữa trong việc khuyến khích ngành Việt Nam học tại Nga cũng như nghiên cứu và phổ biến tiếng Nga tại Việt Nam. Quỹ chúng tôi cũng đang tích cực hợp tác với Saint Petersburg theo hướng này khi hỗ trợ Đại học sư phạm quốc gia Nga mang tên Herzen triển khai dự án “Trung tâm giáo dục mở bằng tiếng Nga và dạy tiếng Nga” tại Việt Nam. Phối hợp với chính quyền Saint Petersburg tổ chức Tuần Việt Nam tại Saint Petersburg, ngày tiếng Việt…

Chính các nhu cầu hoạt động đầu tư kinh tế tích cực của hai nước sẽ đảm bảo đầu ra cho những chuyên gia Nga biết tiếng Việt và người Việt biết tiếng Nga. Mối quan hệ bổ xung lẫn nhau này đến lượt sẽ duy trì hoạt động và nâng cao chất lượng cho các cơ sở đào tạo.