Đáng chú ý, Trung ương yêu cầu thay thế cán bộ yếu kém, uy tín thấp, có sai phạm và các trường hợp cơ quan, địa phương thực hiện nhiệm vụ yếu kém mà không chờ hết nhiệm kỳ. Đồng thời, sắp xếp các thôn, tổ dân phố phù hợp yêu cầu trong tình hình mới.
Đấu tranh chống chạy chức, chạy quyền
Văn kiện yêu cầu các cơ quan thực hiện nghiêm các quy định mới, đặc biệt là trong công tác đánh giá, đào tạo, sử dụng cán bộ theo hướng dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan và gắn với sản phẩm cụ thể.
Trung ương nhấn mạnh việc coi trọng uy tín trong Đảng, tín nhiệm trong nhân dân, đồng thời thực hiện nhất quán chủ trương có vào, có ra, có lên, có xuống.
Kết luận khẳng định chủ trương khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung phải được triển khai đồng bộ; đồng thời chú trọng phát hiện, đào tạo và trọng dụng nhân tài.
Việc xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học – kỹ thuật, cán bộ nữ, trẻ, người dân tộc thiểu số và cán bộ quản lý doanh nghiệp nhà nước được xác định là một trong những trọng tâm.
Trung ương yêu cầu tiếp tục thực hiện kiên quyết việc bố trí chức danh bí thư cấp ủy, chủ tịch UBND, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra và chánh thanh tra “không là người địa phương”; đồng thời nghiên cứu bố trí tương tự đối với chức danh đứng đầu ngành kiểm sát, tòa án và thuế ở cấp tỉnh.
Đáng chú ý, song song với đấu tranh chống chạy chức, chạy quyền, Trung ương yêu cầu thay thế kịp thời cán bộ yếu kém về năng lực, thiếu trách nhiệm, uy tín thấp hoặc vi phạm; cũng như những cán bộ đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương đạt kết quả thực hiện nhiệm vụ yếu kém, không chờ hết nhiệm kỳ hoặc hết thời hạn bổ nhiệm.
Chiến lược quốc gia về thu hút và trọng dụng nhân tài sẽ được triển khai, trước hết trong các lĩnh vực mũi nhọn phục vụ mục tiêu phát triển nhanh và bền vững.
Trung ương cũng giao nhiệm vụ nghiên cứu cơ chế liên thông nguồn nhân lực giữa khu vực công và tư để tạo điều kiện luân chuyển, khai thác hiệu quả đội ngũ chuyên gia.
Các cơ quan phải hoàn thiện phương án vị trí việc làm để xác định tổng biên chế hệ thống chính trị giai đoạn 2026–2031; đồng thời sắp xếp lại số lượng cấp phó, bảo đảm đến năm 2030 tuân thủ đúng quy định.
Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức sẽ được đào tạo bắt buộc về chuyên môn, nghiệp vụ, quản trị nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành bộ máy sau khi sắp xếp. Chế độ tiền lương và phụ cấp sẽ được tiếp tục cải cách theo hướng phù hợp thực tiễn.
Sắp xếp các thôn, tổ dân phố
Kết luận nêu rõ các cơ quan lãnh đạo của Đảng ở Trung ương phải thực sự là hạt nhân trí tuệ, bộ tổng tham mưu và lực lượng tiên phong trong lãnh đạo cơ quan nhà nước.
Các đơn vị sự nghiệp công lập, hai viện hàn lâm Khoa học xã hội và Khoa học công nghệ, các cơ sở giáo dục – y tế và doanh nghiệp nhà nước sẽ được tổ chức lại theo định hướng của Trung ương, bảo đảm tinh gọn và tăng tính tự chủ tài chính.
Trung ương yêu cầu khẩn trương hoàn thành việc sắp xếp đầu mối bên trong trong hệ thống Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội và hội quần chúng ở mọi cấp; đồng thời sắp xếp hệ thống báo chí, tạp chí và đơn vị sự nghiệp thuộc các tổ chức này theo đúng các kết luận trước đó. Mục tiêu là tạo bộ máy đồng bộ, thông suốt, tinh giản, hiệu lực, hiệu quả, gắn bó mật thiết với nhân dân và bảo đảm lập tổ chức Đảng tương ứng.
Việc sắp xếp thôn, tổ dân phố và đội ngũ người hoạt động không chuyên trách tại cơ sở cũng sẽ được thực hiện để phù hợp yêu cầu trong giai đoạn mới.
Nhiệm vụ xây dựng chính quyền số, xã hội số, công dân số và phổ cập kỹ năng số được triển khai đồng bộ với việc phát triển các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành. Dữ liệu sẽ được kết nối liên thông từ cấp tỉnh tới cấp xã; dữ liệu dân cư, đất đai, an sinh và doanh nghiệp được cập nhật thời gian thực từ cơ sở lên Trung ương.
Trung ương yêu cầu dồn lực hoàn thiện hệ thống thể chế liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của toàn bộ các cơ quan trong hệ thống chính trị.
Việc phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm giữa Quốc hội, Chính phủ, cơ quan hành pháp, tư pháp và ba cấp chính quyền (Trung ương – tỉnh – xã) phải được thực hiện theo từng lĩnh vực cụ thể.
Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ và cơ quan thuộc Chính phủ sẽ tiếp tục được hoàn thiện.
Chính phủ có trách nhiệm cụ thể hóa và triển khai đường lối, chính sách của Đảng, xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với kiểm soát chặt chẽ; xóa bỏ cơ chế xin – cho và tăng trách nhiệm người đứng đầu.
Cơ chế phân cấp giữa Chính phủ, Thủ tướng, các bộ – ngành và chính quyền địa phương; giữa người đứng đầu bộ – ngành với địa phương; giữa các cấp chính quyền và giữa UBND cấp tỉnh, cấp xã với cơ quan chuyên môn sẽ được hoàn thiện.
Trung ương tập trung thực hiện quản lý vĩ mô, xây dựng thể chế, chiến lược, quy hoạch và giám sát; còn địa phương được giao quyền quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm.
Toàn bộ các thủ tục hành chính không cần thiết sẽ bị loại bỏ; hồ sơ được chuẩn hóa và số hóa để bảo đảm dễ thực hiện, dễ kiểm tra và dễ giám sát.
Kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng cũng nêu rõ việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy đã được triển khai tổng thể, triệt để và đồng bộ trong cả nước với quy mô lớn.
Giảm 34,9% đầu mối trực thuộc Trung ương, 100% đảng đoàn, ban cán sự đảng; giảm 46% đơn vị hành chính cấp tỉnh, 66,9% đơn vị hành chính cấp xã.
“Lần đầu tiên kể từ năm 1945, chúng ta giảm một cấp hành chính (không tổ chức cấp huyện), thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp. Những kết quả đạt được trong thời gian qua đã khẳng định sự đột phá, đổi mới tư duy cả trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện, thực sự là cuộc cách mạng, sắp xếp lại giang sơn”, kết luận lưu ý.
Tổ chức lại, mở rộng không gian phát triển của đất nước, kiến tạo mô hình phát triển mới mang tính chiến lược, dài hạn; thúc đẩy quản trị quốc gia, quản trị địa phương, chuyển từ mô hình quản lý sang phục vụ, kiến tạo phát triển, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới...