Bắc Kinh nhận được cảnh báo từ Washington, đòi ngăn chặn hoạt động của các điệp viên trên lãnh thổ Hoa Kỳ theo nội dung buộc hồi hương những người nhập cư, vốn là đối tượng đào tẩu trốn tránh hệ thống tư pháp của Trung Quốc. Tin này công bố vào ngày Chủ nhật trên phiên bản điện tử của báo "New York Times". Chính quyền Tổng thống Barack Obama đã gửi đòi hỏi cho chính giới Trung Quốc trong tuần lễ gần đây.
"New York Times" lưu ý rằng các nhân viên của Bộ Công an Trung Quốc đang làm việc trên lãnh thổ Hoa Kỳ dưới dạng các quan chức có thị thực kinh doanh và du lịch. Họ sử dụng hàng loạt phương pháp khác nhau, kể cả vũ lực, hăm dọa các thành viên trong gia đình những người nhập cư này để thuyết phục và buộc phải trở về nước ngay lập tức. Không ít người trong số này thuộc diện truy nã ở Trung Quốc về tội tham nhũng, — báo thừa nhận.
Theo cách hợp pháp thì việc nhà chức trách Trung Quốc đưa các đối tượng đào tẩu từ Hoa Kỳ về nước là khá phức tạp. Trung Quốc không có thỏa thuận với Hoa Kỳ về dẫn độ, và chính vì thế nước Mỹ là nơi ẩn náu chính của những người Trung Quốc chạy ra nước ngoài trốn tránh công lý. Có giả định rằng ông Tập sẽ nêu chủ đề này ra với nước chủ nhà trong thời gian chuyến thăm Hoa Kỳ. Cũng giống như với Australia hồi tháng Chạp năm ngoái, ông Tập đã đích thân vận động hành lang thúc đẩy nghị viện nước chủ nhà sớm phê chuẩn thỏa thuận về dẫn độ với Trung Quốc.
Chính quyền Hoa Kỳ quyết định dùng lối riêng của mình tiếp cận tới cuộc tranh luận với ông Tập về đề tài này. Washington đòi hỏi Bắc Kinh phải ngừng việc "săn cáo" bằng các điệp viên mật trên lãnh thổ Hoa Kỳ, dường như xác nhận không đủ khả năng chấm dứt hoạt động gián điệp đó chỉ với sự hỗ trợ của các cấp hữu quan, cảnh sát và những phương tiện pháp lý khác của chính mình.
Hiện tại, trong thời gian "săn cáo" — chiến dịch toàn Trung Quốc tiến hành từ cuối tháng Bảy 2014 —, ở nước Mỹ đã chỉ "bắn hạ" được 2 "con cáo". Không rõ các đối tượng này tự nguyện trở về Trung Quốc hay là dưới áp lực cưỡng chế. Chuyên viên Nga Andrei Ostrovsky lưu ý về một nguyên nhân thái độ của Hoa Kỳ với chiến dịch "săn cáo" của Trung Quốc:
"Hoa Kỳ không muốn có hiệp định dẫn độ với Trung Quốc, không muốn trao trả những kẻ đào tẩu, vì quan tâm bảo lưu nguồn tiền chuyển từ Trung Quốc sang Mỹ và tiếp nối dòng chảy vốn tư bản như vậy. Chỉ vì thế mà thôi. Họ đang theo đuổi mục đích làm suy yếu nền kinh tế Trung Quốc, bởi vậy chẳng cần có một đối thủ cạnh tranh kinh tế hùng mạnh".
Kể từ năm 2014 chính quyền Trung Quốc đã đưa trở về nước được hơn 930 người. Trong số này, 70 người tự nguyện trở về Trung Quốc vào năm nay. Đã có mấy lần công bố tối hậu thư — ấn định thời hạn trao trả những đối tượng chạy trốn ra nước ngoài là tội phạm kinh tế và quan chức tham nhũng. Với số từ chối chuyển giao, chính quyền đe dọa trừng phạt nghiêm khắc. Nhà chức trách Trung Quốc cảnh báo rằng cuộc truy tìm sẽ không chấm dứt chừng nào ở nước ngoài vẫn còn dù chỉ một quan chức đào thoát. Mà xét theo mọi điều thì trong diện nghi phạm như vậy có tới hàng chục nghìn người.
Lấy lại những khoản "tiền đen" về Trung Quốc là mục tiêu chính đáng, nhưng địa bàn thực hiện lại không thuận lợi. "Săn cáo" là cuộc kiểm tra tổng thể về sức bền của ê-kip Tập Cận Bình trong cuộc chiến chống tham nhũng. Đội ông Tập hiểu rằng chiến dịch này có thể gây ra "vết thương tổn thâm tím" nhiều hơn là hiệu quả từ những khoản tiền tịch thu. Nhưng họ cũng hiểu rằng chẳng có lựa chọn nào khác — hoặc nhà chức trách chiến đấu chống tội phạm hoặc là tội phạm phá hoại chính quyền. Mà như vậy nghĩa là, hoạt động của các điệp viên mật Trung Quốc trên lãnh thổ Hoa Kỳ nhằm đưa những "con cáo" hồi hương sẽ còn được thực thi và tiếp diễn, bất chấp sự phản đối của Washington. Quả là nếu như thực sự có các điệp viên ở đó, chứ không phải là nhân vật tưởng tượng từ làn sóng bùng phát xì-căng-đan gián điệp Mỹ.
