"Quân đội Syria Tự do" (FSA) là một trong những chi nhánh của Hội đồng Quốc gia Syria, tập hợp các đại diện của quan điểm chính trị thế tục. Đó là phong trào đầu tiên, chính thức lên tiếng chống ông Bashar Assad và nêu lập trường định tính như là lực lượng dân chủ thế tục mà mục đích cơ bản là giữ gìn sự thống nhất của đất nước Syria. Thoạt đầu, FSA nhận được hỗ trợ vật chất từ hàng loạt nước phương Tây và Thổ Nhĩ Kỳ. Các quan sát viên nhận xét rằng trụ sở chính và các ban tham mưu chỉ huy của "Quân đội Syria Tự do" có thể nằm trên địa bàn Thổ Nhĩ Kỳ.
Đáng chú ý là những phong trào khác hôm nay đang chiến đấu chống ông Assad ở Syria, mà phương Tây quen gọi là "đối lập" thì lại chỉ hành động thuần túy dưới những biểu trưng tôn giáo (như họ quan niệm). Đơn vị chính của lực lượng như thế là nhóm "Dzhabhat en Nusra", tiền thân từ đó sau này phát sinh "Nhà nước Hồi giáo". Hoạt động của những nhóm này trong cuộc xung đột Syria mang tính chất cực đoan và không có bất cứ cái gì gắn kết với những ý tưởng dân chủ. Mục tiêu của họ không phải là tìm kiếm bản sắc đồng nhất của dân tộc Syria, mà là mưu toan phá hoại chia rẽ đất nước ẩn giấu sau hệ tư tưởng Hồi giáo.
Do đó, cả FSA và các phần tử Hồi giáo cực đoan đều chiến đấu chống lại chính giới Damascus, nhưng riêng rẽ với nhau. Mà cũng không chỉ đơn giản là riêng rẽ. Không loại trừ là một khi nào đó, họ sẽ đụng độ vũ trang chống nhau bởi mục tiêu ý thức hệ và chính trị của họ không trùng hợp đồng nhất.
Nói chung trên thực tế, hoàn toàn không phải là việc đơn giản nếu muốn phân tích một cách chi tiết về cơ số lực lượng chống Assad trên lãnh thổ Syria cũng như mối quan hệ giữa những lực lượng này, — chuyên viên Iran nhận định. Một mặt "Quân đội Syria Tự do" chiến đấu với sự hỗ trợ từ bên ngoài nhằm lật đổ ông Assad, nhưng mặt khác vào bất cứ thời điểm nào họ cũng sẵn sàng giở mánh khóe với "Dzhebhat en Nusra" và IS. Các phần tử cực đoan đại diện là "Dzhebhat en Nusra" và IS đang tiến hành cuộc giao tranh "chống lại tất cả". Tuy nhiên, ghi nhận đụng độ cả giữa hai nhóm này cũng như giữa các băng đảng Hồi giáo nhỏ khác nữa. Trên một số phương tiện truyền thông phương Tây thỉnh thoảng lại có tin rằng "Dzhebhat en Nusra" và IS đã đạt thỏa thuận nguyên tắc về thường xuyên chiến đấu cùng nhau như một mặt trận thống nhất nhằm chống quân đội Chính phủ. Nhưng tin này chưa bao giờ và chưa ở đâu có sự xác nhận chính thức. Nhân tiện cần nói, cũng theo kiểu này còn có tin đồn về sự hoán đổi nhân sự thường xuyên giữa FSA và các nhóm cực đoan. Mặc dù không loại trừ trên thực tế có một vài trường hợp lẻ tẻ như vậy.
Cũng không nên quên về "yếu tố Kurd". Sự xuất hiện của các đơn vị người Kurd, là một nhánh của đảng Công nhân Kurdistan (PKK) — là đề tài hoàn toàn riêng biệt.
Chuyên viên chính trị học Iran Godrat Ahmadiyan cho rằng, trên thực tế Syria đang trong tình trạng hỗn loạn, nơi diễn ra cuộc chiến của tất cả chống lại tất cả. Đối thủ chính của FSA là quân đội Chính phủ của Tổng thống Bashar Assad. Nhưng còn có kẻ thù không kém sinh tử của "Quân đội Syria Tự do" là các nhóm Hồi giáo cực đoan. Đối thủ của Hồi giáo cực đoan là FSA và quân đội Chính phủ Assad mà hiện đang nhận được sự ủng hộ của Iran, Nga và Iraq. Kết quả là, chúng ta đang thấy một kiểu "tam giác" mà các góc nhọn đã chòi ra cả bên ngoài ranh giới Syria.
