Đó là nhận xét với “Sputnik” của ông Andrei Ivanov chuyên viên nghiên cứu hàng đầu từ Viện Nghiên cứu Quốc tế thuộc MGIMO.
“Tổng thống Erdogan đã bắt đầu lẫn lộn trong những tuyên bố. Mới một vài ngày trước, ông ta nói một cách ngạo nghễ rằng đã bắn hạ máy bay Nga, bảo vệ an ninh của đất nước và dự định sẽ tiếp tục làm như vậy trong tương lai. Rồi sau đó tuyên bố rằng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ có lẽ không biết rằng máy bay ném bom là của Nga, chứ nếu biết chắc đã không bắn. Thêm một điều mà nếu nói nhẹ nhàng nhất thì cũng là không đúng sự thật, đó là tuyên bố của Erdogan rằng "Su-24 bị bắn rơi trên đất Thổ Nhĩ Kỳ”.
Không nhận được từ Ankara bất kỳ lời xin lỗi hay giải thích, chẳng có đảm bảo nào rằng điều đó sẽ không xảy ra một lần nữa, Matxcơva đã thi hành những biện pháp thích hợp. Tại căn cứ không quân Hmeymim của Syria triển khai tổ hợp tên lửa phòng không mới nhất của Nga — S-400. Không quân Nga với sự hỗ trợ của lực lượng mặt đất Syria đã quét sạch địa bàn ẩn nấp của những tên khủng bố man rợ từng giết hại sĩ quan phi công Nga, giáng đòn vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của IS và cắt đứt phần lớn con đường vận chuyển vũ khí cho các chiến binh ở Syria và xuất khẩu từ đó dầu mỏ cũng như những của cải mà bọn “Nhà nước Hồi giáo” đã cướp bóc.
Ngoài ra, Nga đã bắt đầu từng bước hủy bỏ hợp tác kinh tế với Thổ Nhĩ Kỳ. Động tác đó giáng đòn đau vào hàng chục, mà thậm chí có lẽ là hàng trăm nghìn người Thổ Nhĩ Kỳ bình thường mà sự sung túc phụ thuộc chính vào nguồn thương mại với Nga hoặc khách du lịch Nga. Thành thật mà nói, những người này rất đáng thương. Người Nga có cảm tình với những con người nồng hậu đã thân thiện đón tiếp và cung cấp tiện nghi dịch vụ tốt tại những khu nghỉ dưỡng của đất nước Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhưng đừng quên rằng Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã dùng tiền thuế thu được từ các doanh nghiệp buôn bán hàng hóa và kinh doanh du lịch để hỗ trợ cho bọn khủng bố ở Bắc Kavkaz, ở Trung Á, ở Syria. Ngoài ra, giảng viên Thổ Nhĩ Kỳ nhồi vào đầu các học viên quân sự từ các nước Trung Á rằng kẻ thù truyền kiếp của họ là nước Nga. Sĩ quan Thổ Nhĩ Kỳ giúp chiến binh IS chiến đấu chống lại quân đội Chính phủ Bashar Assad. Còn Nga tiếp tục kiên nhẫn thuyết phục Ankara xây dựng đường ống dẫn “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ” và Matxcơva bỏ tiền của mình ra để kiến thiết nhà máy điện hạt nhân dành cho Thổ Nhĩ Kỳ. Trong khi đó ném bom diệt chiến binh IS và những đoàn xe chở dầu đánh cắp từ Syria đến cho bên đặt hàng của chúng ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhưng rồi chỉ số ấy như bóng xà phòng vỡ nhanh, một khi người Thổ Nhĩ Kỳ cảm nhận được kết quả sụp đổ quan hệ kinh tế với Nga và cạn kiệt dòng chảy du khách Nga. Khi đó, có lẽ để duy trì sự hâm mộ, Erdogan đổ cho Nga tất cả lỗi lầm về những tai họa của Thổ Nhĩ Kỳ và sẽ công bố Matxcơva là kẻ thù chính. Nếu người Thổ tin cả vào điều này, họ sẽ đòi từ Erdogan những hành động cứng rắn tiếp theo.
Tất nhiên, có hy vọng rằng Hoa Kỳ và NATO, khối liên minh quân sự mà Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên, và những ai hiểu rằng không cần đến cuộc xung đột vũ trang với Nga, cuối cùng sẽ làm hạ nhiệt mơ ước điên rồ về vụ tái sinh đế quốc Ottoman. Nếu không, Nga sẽ lại phải xử lý việc này, như khá thường xảy ra trong thế kỷ qua.
Nhưng cũng có hy vọng là chính người Thổ Nhĩ Kỳ rồi sẽ tỉnh cơn say cuồng, nhớ lại sự thật lịch sử và hiểu rằng tốt nhất hãy xem như Nga là vị khách du lịch, là đối tác kinh doanh, chứ không phải là kẻ thù. Hiểu rằng hỗ trợ khủng bố và buôn bán đồ ăn cắp chỉ mang lợi cho nhà cai trị chứ không phải là vì cuộc sống bình yên và hưng vượng của nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ.
