Lần đầu tiên Vyazma được đề cập đến trong biên niên sử của Nga vào năm 1239, tuy nhiên, theo các nhà khảo cổ, thành phố xuất hiện sớm hơn nhiều, ở khoảng giai đoạn thế kỷ IX và X. Thành phố nằm trên tuyến đường quan trọng nối liền miền Trung nước Nga với các nước châu Âu.
Từ lâu, Vyazma vốn là "quả táo bất hòa" giữa Nga, Ba Lan và Litva. Vào thế kỷ XV, người Litva chiếm được thành phố, đến 100 năm sau Nga mới có thể giành lại được Vyazma. Sau đó thành phố lại bị Ba Lan đánh bại, biến nó thành đống đổ nát. Năm 1615, thành phố chỉ còn 126 căn nhà. Để bảo vệ Vyazma trước nạn ngoại xâm, Sa hoàng Alexei Mikhailovich ra lệnh xây một bức tường dày bao quanh thành phố. Cho đến ngày nay, di tích còn lại của thành trì này chỉ là một tháp đá.
Vào giữa thế kỷ XVII, Vyazma được cấp tình trạng dinh thự tạm thời của nhà vua: Nga Hoàng Alesei Mikhailovich cùng gia đình chuyển đến đây để tránh dịch hạch hoành hành ở Moskva. Nhà vua ra lệnh xây dựng một cung điện bằng gỗ trong thành phố và những nhà thờ bằng đá. Nhà thờ ba đỉnh tháp Odigitria trong tu viện cổ đặc biệt xinh đẹp và độc đáo. Thật khó rời mắt khỏi nhà thờ bằng đá màu trắng thanh lịch, trang trí với những hàng gạch màu và mái vòm trang trí tinh xảo. Sự hài hòa đáng ngạc nhiên giữa đường nét, hình vẽ và hình dáng khác thường của nhà thờ thật là ấn tượng. Nhà thờ Odigitria là một trong những kiệt tác kiến trúc có giá trị nhất của thế kỷ XVII. UNESCO đã đưa nhà thờ này vào danh sách các di tích quan trọng có ý nghĩa thế giới.
Nhà thờ ở Vyazma nhiều hơn ở các thành phố tỉnh lỵ khác. Ở đây thường nói đùa rằng cứ ba mươi người dân Vyazma thì có một vị linh mục. Vào những ngày đẹp trời, thành phố nom như một bức tranh tuyệt đẹp: vô số mái vòm nhà thờ hình ngọn lửa dát vàng chói lên lấp lánh trong ánh nắng. Trong thế kỷ XVIII, các kiến trúc sư bắt đầu trang trí mặt tiền nhà thờ với mô hình phức tạp.
Giữa thế kỷ XIX, Vyazma trở thành trung tâm thương mại và công nghiệp lớn của Đế chế Nga. Trong thành phố có khoảng 500 xí nghiệp hoạt động, bao gồm 8 nhà máy nướng bánh prianiki nổi tiếng với thương hiệu "Made in Vyazma" (dấu hiệu chất lượng bánh địa phương này). Món tráng miệng thơm ngon không chỉ được đánh giá cao ở Nga: bánh nướng Vyazma được xuất khẩu ra nước ngoài, có mặt ở London, trên bàn ăn của Nữ hoàng Anh.
Thử thách khủng khiếp đối với Vyazma là cuộc chiến tranh thế giới thứ hai. Lại một lần nữa thành phố lọt vào trung tâm những trận chiến đẫm máu và biến thành đống gạch vụn. Sau khi giành được chiến thắng, chính quyền Xô Viết đưa Vyazma vào danh sách 15 thành phố cổ cần ưu tiên khôi phục lại.
Chỉ sau một vài năm Vyazma đã hồi sinh: trên những tàn tích chiến tranh mọc lên các khu dân cư mới hiện đại. Nắng lại tỏa trên mái vòm dát vàng nhà thờ thành phố. Hôm nay, Vyazma tháp vàng là một trong những trung tâm văn hóa, du lịch lớn nhất ở miền Tây nước Nga.
