Borovsk nằm trên bờ sông Protva phong thủy hữu tình. Đến du ngoạn nơi này tốt nhất là nên bắt đầu bằng chuyến thăm tu viện Pafnutevsky được tu sĩ Pafnutev sáng lập từ giữa thế kỷ 15. Ông sinh ra ở Kudinovo thuộc thị trấn Borovsk. Ông nội của ông là người Tatar được Golden Horde phái đến đây để thu đồ cống nạp. Các thông tin đầu tiên về tu viện giống như một huyền thoại đầy chất thơ: một tu viện nhỏ bằng gỗ trong khu rừng rậm, giữa tiếng chim hót véo von, tu sĩ trụ trì đức độ có nhiều phép lạ. Thực tế khắc nghiệt hơn nhiều. Khi mới ra đời, tu viện không được lòng Hoàng tử Vasili Borowski, bị đốt cháy và nghèo đói. Nhưng rồi tu viện nhanh chóng phát triển và trở nên giàu có. Trong số những người bảo trợ tu viện không chỉ có các nhà quý tộc, mà có cả đại bá tước. Vào thời Ivan Hung đế, tức là giữa thế kỷ 16, tu viện đã sở hữu nhiều làng mạc, thị trấn, đất đai. Con sông Protva êm đềm từ lâu đã là ranh giới với khu vực Matxcova có tầm chiến lược quan trọng. Do đó, tu viện không chỉ là trung tâm tôn giáo mà còn là tiền đồn phòng thủ, nhiều lần chống lại kẻ ngoại xâm. Cán bộ Bảo tàng lịch sử Borovsk, bà Nelly Loshkareva nói rằng chính bởi lý do đó mà tu viện được bao quanh bởi những bức tường dầy dẫn đến những ngôi tháp canh:
"Tu viện được xây dựng như một pháo đài. Không phải ngẫu nhiên mà các nhà sử học đã xếp tu viện này vào phòng tuyến thứ hai bảo vệ ngoại ô Matxcova. Những bức tường và tháp canh được xây dựng trong các thế kỷ 16-17, là minh chứng cho điều đó. Nếu quan sát kỹ mặt trong của các tòa tháp, chúng ta có thể thấy các cửa sổ giống như những lỗ châu mai."
Ba tòa tháp — tháp Cổng ngoài, tháp Thánh Gióc và tháp Vũ khí — trở thành những biểu tượng thực sự của tu viện. Các tháp này được xây dựng bởi bậc thầy kiến trúc Fyodor Kon, người đã xây dựng một trong những lâu đài lớn nhất châu Âu — điện Kremlin ở Smolensk, và thợ xây nhà nòi Trofim Sharutin. Ở đây có một kiệt tác kiến trúc thế kỷ 16 là Nhà thờ Đức Chúa Giáng sinh. Tiền đầu tư trong việc xây dựng nhà thờ này do con trai của Ivan Hung Đế là Sa hoàng Fedor Ivanovich và hoàng hậu Irina chu cấp. Bà Nelly Loshkareva nói tiếp:
"Nhà thờ được xây dựng trong giai đoạn 1586-1589, dựa trên mô hình của Nhà thờ Arkhangensky trong điện Kremlin ở Matxcova. Tên tuổi của kiến trúc sư không được truyền lại, nhưng được cho là một bậc thầy trong giới cận thần của Boris Godunov. Ngôi nhà thờ xây dựng theo phong cách kiến trúc Nga cổ xưa. Trang trí bên ngoài của nó khiêm tốn hơn Nhà thờ Arkhangensky, nhưng khi tiếp cận gần hơn vẫn cảm nhận sự vĩ đại uy nghi của nó. Đây thực sự là tòa nhà chính của tu viện."
Bên trong, nhà thờ có vẻ như rộng lớn hơn so với bên ngoài. Các bức tường, cột trụ, vòm trần — tất cả đều được trang trí bằng bích họa. Tu viện trên bờ sông Protva trong vòng ba thế kỷ là một trong những trung tâm nghệ thuật của Nga. Các kiến trúc sư và họa sĩ lớn thời xưa, chẳng hạn như Dionisy đã từng làm việc tại đây. Cùng với nghệ nhân Mitrofa, ông đã vẽ trang trí nhà thờ chính. Người đương thời rất thích những bức tranh tường của Dionisy, vì thế chẳng bao lâu sau ông được mời về làm việc tại Matxcova.
Trong thế kỷ 17, tu viện là nơi giam cầm những người bất đồng chính kiến và các tín hữu ủng hộ cái gọi là Đức Tin Cũ, thực sự bị cấm ở Nga sau cải cách của Đức Thượng phụ Nikon. Gần hai năm ròng linh mục Avvakum nổi loạn, một trong những nhà văn Nga xuất sắc nhất của thế kỷ 17 bị cầm tù tại đây. Ông chống lại cải cách nhà thờ, trước hết là chống sửa đổi sử sách của giáo hội. Các giới chức Giáo Hội đã cố gắng thuyết phục ông. Họ đày đọa, bỏ đói ông, nhưng vô ích. Cuối cùng, ông bị lưu đày lên phía bắc Nga và bị thiêu chết. Tại Borovsk, trong thế kỷ 17, ba mươi người "ngoan cố" nhất bị thiêu chết. Vậy mà thật thú vị, trong thành phố vẫn lưu giữ được một số nhà thờ Đức Tin Cũ.
Borovsk cổ hơn nhiều so với tòa tu viện được xây dựng bên cạnh để bảo vệ nó. Thành phố được nhắc đến từ thế kỷ 13. Các tu viện-pháo đài tương tự từng tham gia bảo vệ Matxcova bây giờ ở trung tâm thủ đô, nhưng tu viện Pafnutiev vẫn ở vùng ngoại ô như trước. Borovsk ít thay đổi và tách khỏi tu viện bằng những cánh đồng và các khu rừng. Trong thành phố có những ngôi nhà được xây dựng từ thế kỷ 18 và những tòa nhà thương nhân giàu có được xây dựng trong những năm đầu thế kỷ 19. Kiến trúc Borovsk trên cả tuyệt vời, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp. Dân số Borovsk chỉ 12.000 người, tương tự như thị trấn Suzdal nổi tiếng. Nhưng khác với Suzdal, hiện tại Borovsk chưa trở thành điểm hẹn du lịch. Mặc dù trong những năm gần đây đang tích cực phát triển du lịch hành hương, và hiện tại Tu viện nam Pafnutiev là điểm đến của du khách không chỉ từ Nga mà còn có nhiều người nước ngoài. Đẹp nhất là quảng trường trung tâm thành phố, nơi có những quầy hàng bán các loại dưa muối và mứt tự chế cũng như cửa hàng quà lưu niệm.
Khi đến Borovsk chúng tôi khuyên bạn nên ăn trưa tại quán "Nhà gỗ» nằm trên bờ sông Protva. Phong cảnh nhìn từ nơi này thật tuyệt vời. Bạn hãy thưởng thức các món ẩm thực Nga, ngon và rất rẻ. Chỉ cần năm mươi đô la là có một bữa trưa thịnh soạn cho hai người. Mùa hè có thể ngồi ngoài hiên để ngắm cảnh trí xung quanh.
