Vụ việc với máy lặn tự động có thể là tín hiệu cho Donald Trump

Phát ngôn viên Yang Yujun của Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh đã quyết định trao trả lại thiết bị này cho Mỹ "theo cách thức phù hợp". Vụ việc với máy lặn tự động đã xảy ra vào thời điểm căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung do một số phát biểu của Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump, — bình luận cho "Sputnik", nhà báo Mikhail Korostikov cho biết.

Theo phía Trung Quốc, các thủy thủ đã phát hiện "đối tượng không xác định" và lấy đi thiết bị ngầm để "ngăn chặn thiệt hại cho an toàn hàng hải và nhân viên trên các tàu đi qua." Thủy thủ đoàn của tàu chiến Trung Quốc đã nghiên cứu thiết bị ngầm "với tính chuyên nghiệp và trách nhiệm." Sau khi xác định được rằng, thiết bị này thuộc sở hữu của Mỹ, Trung Quốc đã thông qua quyết định trả nó lại cho chủ sở hữu. Bản báo cáo của phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc mô tả các sự kiện này theo cách này.

Trước đó, chính quyền Mỹ đã lên tiếng phản đối hành động bất hợp pháp, theo ý kiến ​​của họ, tịch thu chiếc thiết bị không người lái dưới nước. Phát ngôn viên của Lầu Năm Góc ông Peter Cook đã nói rằng, thiết bị đó đang ở vùng biển quốc tế phù hợp với các quy định của Công ước về Luật Biển. Thiết bị này được dùng để thu thập thông tin về nhiệt độ nước, độ mặn và các chỉ số khác ở vùng Biển Đông. Điều đó là cần thiết để hiệu chuẩn hệ thống radar và sonar trên các tàu biển và tàu ngầm. Thiết bị không người lái dưới nước trị giá 150,000 USD trên thực tế là một đối tượng dân sự, không có giá trị quân sự lớn. Ông Cook cũng cho biết rằng, không ai có thể nghi ngờ về quyền sở hữu của chiếc máy ngầm bởi vì trên vỏ của nó viết rõ: "thuộc quyền sở hữu của Mỹ".

Về phần mình Bắc Kinh nhấn mạnh rằng, trong suốt vụ việc này, hai bên thường xuyên liên lạc với nhau. Và ông Yang Yujun bày tỏ sự hối tiếc rằng, phía Mỹ đã thông qua quyết định đơn phương "bi kịch hóa tình hình". Tuy nhiên, ông phải thừa nhận rằng, tàu chiến Trung Quốc đã thu giữ chiếc máy không người lái phần nào vì sự bất mãn trước các hoạt động tình báo của Hoa Kỳ ở vùng Biển Đông, mà Bắc Kinh coi phần lớn vùng biển này thuộc chủ quyền của Trung Quốc.

Cũng cần lưu ý rằng, các thủy thủ Trung Quốc đã thu giữ  chiếc máy không người lái ở vùng biển không thuộc phạm vi của cái gọi là "đường chín đoạn", mà với chiến lược này Trung Quốc công bố chủ quyền đối với 80% lãnh thổ Biển Đông. Vào mùa hè năm 2016, Tòa án Trọng tài quốc tế ở The Hague đã đưa ra một phán quyết, theo đó không nước nào có thể đưa ra tham vọng độc chiếm bất kỳ vùng biển hoặc hòn đảo nhỏ và thậm chí núi đá trên nó. Bắc Kinh không công nhận phán quyết của tòa án quốc tế và thậm chí từ chối tham gia vụ kiện. Về phần mình Mỹ đã ủng hộ phán quyết của Tòa án Trọng tài quốc tế và thường xuyên tiến hành các"hoạt động đảm bảo tự do hàng hải" ở Biển Đông, trong đó các tàu chiến Mỹ đến sát gần các hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc.

Vụ việc với thiết bị không người lái dưới nước có liên quan đến tình trạng hiện nay trong quan hệ Trung-Mỹ, — phóng viên báo Kommersant Mikhail Korostikov nói trong phần kết luận. Trong chiến dịch tranh cử, Donald Trump đã đề xuất áp dụng mức thuế 45% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc vào Mỹ và hứa sẽ tuyên bố Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ. Rồi sau thắng lợi trong cuộc bầu cử, ông Trump đã đặt câu hỏi về chính sách "Một Trung Quốc", mà đây là chính sách quan trọng nhất của Bắc Kinh. Trung Quốc có thái độ tiêu cực đối với các tuyên bố đó và bày tỏ quan ngại về tương lai của mối quan hệ giữa hai nước — cả trong lĩnh vực kinh tế và trong lĩnh vực an ninh. Việc thu giữ chiếc máy ngầm của Mỹ có thể là một cảnh báo cho các nhà chức trách Mỹ và một dấu hiệu cho thấy rằng Trung Quốc có khả năng can thiệp vào hoạt động tình báo của Mỹ ở khu vực nhạy cảm này.