Hồ Pat'riasi — tên gọi một trong những góc nhỏ đầy bí ẩn của trung tâm thủ đô Nga. Tiếng tăm đến với hồ Pat'riasi qua nhiều truyền thuyết đô thị, qua tiểu thuyết được sùng bái "Nghệ nhân và Margarita" của nhà văn Liên Xô Mikhail Bulgakov. Chính bên hồ Pat'riasi, lần đầu tiên các nhân vật của "Nghệ nhân và Margarita" đã bắt gặp quỷ sứ — quý ông Voland khả kính. Người đọc hâm mộ Bulgakov biết rõ nơi tấm biển tinh nghịch "Nghiêm cấm bắt chuyện với người lạ" dựng bên bờ hồ.
Nếu tin sự đồn đại thì công tước bóng tối đã từng ghé thăm chốn này trước khi tác phẩm của Bulgakov ra đời. Hồ Pat'riasi xưa kia là một đầm lầy lớn, nơi những người nông dân chăn thả gia súc. Người ta kể thỉnh thoảng các mục đồng lại bắt gặp một con dê đen khổng lồ. Mỗi bận dê đen xuất hiện là tất cả dê và bò đều bị mất sữa, sân nhà nào gặp dê đen chắc chắn sẽ có người thiệt mạng. Đám nông dân quả quyết quỉ sứ đã biến thành con dê đến quấy phá và họ cầu cứu người đứng đầu Giáo hội Chính thống. Sau những lời cầu nguyện của ông, không ai còn thấy con dê quái ác. Kể từ đấy, người ta gọi hồ nước hình thành từ đầm lầy xưa kia là Pat'riasi /hồ Thượng phụ/.
Tuy nhiên, tài liệu lịch sử không hề nhắc tới chuyện tà ma quấy rối và thay vào đó, thuật lại việc xây công thự của các thượng phụ Nga bên đầm Kozye /đầm Dê/ hồi đầu thế kỷ XVII. Cũng khi ấy, người ta đào ba hồ nuôi cá cho nhà bếp của người đứng đầu giáo hội. Các hồ Pat'riasi có từ đó. Chúng bị quên lãng cho tới thế kỷ XIX. Hai hồ cá đã biến thành đầm nước tù đọng và bị san lấp, hồ nước còn lại được vớt sạch rác, tu bổ và xây công viên bao quanh. Tuy chỉ còn một nhưng theo thói quen, người dân Matxcova vẫn tiếp tục gọi là các hồ Pat'riasi. Cái tên giờ đây được gắn cho một vùng dân cư bao quanh hồ nước.
Sự hấp dẫn của hồ Pat'riasi luôn quyến rũ các nhà văn, nhà thơ và họa sĩ. Vào mùa đông, mặt hồ thường đóng băng và trở thành sân trượt của người Matxcova. Văn hào Lev Tolstoy cũng từng đưa các con ông tới chơi ở đây. Còn người bà con của Lev Tolstoy, nhà văn cổ điển Xô viết Alexei Tolstoy lại thích đến hồ Pat'riasi nghe họa mi hót vào mùa hè.
Nhưng đối với hầu hết người Matxcova, địa danh hồ Pat'riasi gắn liền với nhà văn Mikhail Bulgakov. Ông sống gần đó, trên phố Bolshaya Sadovaya, nhà số 10, căn hộ số 50. Đó cũng chính là địa chỉ mà nhà văn đã tả như nơi ở của quỷ sứ và đoàn tùy tùng trong cuốn tiểu thuyết "Nghệ nhân và Margarita". Từ những năm 1970, sau khi tác phẩm của Bulgakov được xuất bản, "căn hộ có ma" trên phố Bolshaya Sadovaya trở thành một điểm hành hương. Trên tường của cầu thang bắt đầu xuất hiện những bức vẽ graffiti kể về cuốn tiểu thuyết và tác giả. Những dòng chữ bị xóa đi rồi lại xuất hiện. Cuối cùng, graffiti của ngôi nhà trên phố Bolshaya Sadovaya đã trở thành một phần không gian văn hóa thành phố. Năm 2007, "căn hộ xấu" số 50 chính thức là bảo tàng của nhà văn Mikhail Bulgakov. Vài năm trước đây, đã có ý tưởng xây đài tưởng niệm nhà văn và các nhân vật trong tác phẩm của ông ở hồ Pat'riasi. Nhưng dự án không thu hút sự đồng tình của cư dân và người hâm mộ Bulgakov, vì vậy đã bị từ chối.
Năm 2003, hồ Pat'riasi được tu bổ: làm sạch đáy hồ, trồng cây trên bờ, lát đá vỉa hè. Mùa đông, hồ tiếp tục biến thành một sân trượt băng lớn. Người dân vẫn cùng gia đình đến đây nghỉ ngơi và giải trí như nhiều thập kỷ trước. Vào những ngày hè oi ả, du khách ngồi đọc sách dưới những tán cây râm mát, cho thiên nga và vịt ăn hay dạo bộ quanh hồ. Người ta rỉ tai nhau, đôi khi vào lúc hoàng hôn bên hồ Pat'riasi có thể thoáng thấy hình bóng một quý ông cao ráo bận trang phục theo mốt cũ. Người hâm mộ Bulgakov cảnh báo: chớ tiếp cận và tìm cách bắt chuyện bóng người kỳ lạ này. Theo họ, hồ Pat'riasi không phải là nơi để làm quen với người lạ.
