Báo Wall Street Journal (WSJ) của Mỹ dẫn nguồn tin cho biết bản kế hoạch này sẽ gồm các chương trình hoạt động tự do hàng hải (FONOP) sẽ tiến hành từ 2 đến 3 lần trong vài tháng tới đây.
Đây được đánh giá là một hướng tiếp cận sau nhiều cân nhắc của Mỹ về các hoạt động tự do hàng hải của quân đội nước này tại Biển Đông, nơi Trung Quốc đang đơn phương tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ khu vực.
Với các đợt tuần tra trên biển trong khuôn khổ các hoạt động tự do hàng hải Mỹ đã tiến hành trước nay, trong đó có 3 cuộc dưới thời ông Trump và 4 cuộc dưới thời ông Obama, Trung Quốc đều phản ứng mạnh, gọi đó là hành vi khiêu khích của Mỹ.
Chẳng hạn, ngày 2-7 khi tàu khu trục USS Stethem của Mỹ đi vào khu vực bán kính 12 hải lý của đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, Trung Quốc đã phản ứng gay gắt.
Trong lần đó Bộ ngoại giao Trung Quốc ra thông cáo nói rằng tàu khu trục Mỹ đã "vượt qua lãnh hải của Trung Quốc". Người phát ngôn Geng Shuang cũng nói thêm các tàu quân sự cũng như máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã được điều động để cảnh báo tàu Mỹ.
Tuy nhiên đô đốc hải quân Harry Harris, tư lệnh Bộ chỉ huy Thái Bình Dương, đã công khai ủng hộ việc tiến hành thêm nhiều hoạt động tự do hàng hải nữa.
Một trong những hoạt động như vậy gần đây nhất đã diễn ra ngày 10-8 gần Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nơi đã bị Trung Quốc xây dựng trái phép nhiều công trình thời gian qua.
Trong hoạt động đó, tàu khu trục USS John McCain của Mỹ đã được hộ tống với 2 máy bay tuần thám trên biển P-8 Poseidon.
Cũng theo nguồn tin của WSJ, giới chức Mỹ cho biết những sự hộ tống trên không như vậy với các chiến hạm Mỹ có thể sẽ là một việc thường xuyên trong các hoạt động tự do hàng hải khác của Mỹ thời gian tới.
