"Điều này cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của Ukraina đối với hợp tác kỹ thuật quân sự với CHND Trung Hoa", — chuyên gia quân sự Nga Vasily Kashin nói trong một bài bình luận dành cho hãng Sputnik.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Ukraina là nguồn cung cấp công nghệ quân sự quan trọng thứ hai cho Trung Quốc, sau Nga, kể các công nghệ nhạy cảm như công nghệ vũ trụ, động cơ máy bay, vũ khí tên lửa, radar và máy động lực cho tàu biển. Thông thường, Ukraina đã giúp CHND Trung Quốc vượt qua các hạn chế của Nga về xuất khẩu các công nghệ quân sự, hoặc chuyển giao công nghệ cho các đối tác Trung Quốc ở mức giá thấp hơn nhiều. Điều đáng ngạc nhiên là mặc dù Hoa Kỳ có ảnh hưởng tới chính trị Ukraina kể từ những năm 1990, Washington đã không làm gì để ngăn chặn sự hợp tác này.
Trạng thái không hành động của Hoa Kỳ có thể một phần là do sự thiếu hiểu biết và thói kiêu căng thường lệ. Mặc dù một số lượng lớn cố vấn Mỹ trong những năm qua hiện diện ở Ukraina, kể cả trong cấu trúc quân sự và lực lượng đặc nhiệm Ukraina, những sự kiện năm 2014 cho thấy Hoa Kỳ thiếu hiểu biết về tình hình thực tế. Tuy nhiên, theo tin tức trên báo chí Mỹ và các ấn bản chuyên ngành, gần đây chủ đề về hợp tác kỹ thuật quân sự — kỹ thuật của Ukraina với các nước Châu Á đã bắt đầu thu hút sự chú ý ngày càng tăng của Washington.
Nhà máy "Motor-Sich" có lịch sử hợp tác lâu dài với Trung Quốc trong các lĩnh vực như phát triển, sửa chữa và cung cấp động cơ cho máy bay vận tải và huấn luyện chiến đấu, phi cơ không người lái và tên lửa hành trình. Việc đánh mất thị trường Nga trong cuộc khủng hoảng buộc công ty Ukraina phải tăng cường việc hợp tác này. Cho đến gần đây, các hợp đồng của "Motor-Sich" với người Trung Quốc thường được sự đối xử ưu đãi từ các cơ quan chức năng Ukraina. Vì vậy vào tháng 5 năm 2017, Phó Thủ tướng Ukraina Stepan Kubiv đã nói về kế hoạch xây dựng tại Trùng Khánh (Trung Quốc) nhà máy sản xuất động cơ máy bay theo công nghệ Ukraina như là một thành tựu lớn.
Có thể là sự hợp tác nói trên cũng thu hút sự chú ý của Hoa Kỳ. Nếu các dự án hiện có thành lập liên doanh và chuyển giao công nghệ bị đình chỉ do áp lực từ các quan chức an ninh Ukraina, Trung Quốc sẽ phải quay trở lại phương cách cũ trong việc thu hút công nghệ Ukraina: mua giấy phép sản xuất riêng lẻ và tài liệu hướng dẫn, cũng như mời riêng chuyên gia. Điều này có thể làm chậm đáng kể tiến độ các chương trình của Trung Quốc. Bên cạnh đó, chúng ta có thể chờ đợi việc cơ quan an ninh Ukraina có áp lực ngày càng tăng lên các dự án hợp tác giữa Trung Quốc và các doanh nghiệp công nghiệp quốc phòng khác của Ukraina, chủ yếu là với tập đoàn sản xuất tên lửa "Yuzmash".
Rủi ro liên quan đến việc hợp tác với quốc gia không theo đuổi một chính sách đối ngoại độc lập và thân Mỹ trở nên rõ ràng hơn đối với Trung Quốc. Về mặt này, bài học về hợp tác kỹ thuật quân sự Trung Quốc — Israel là ví dụ. Vào đầu những năm 2000, dưới áp lực của Mỹ, Israel đã chia tay với Trung Quốc sau nhiều năm gắn bó.
Cuộc xung đột nghiêm trọng giữa Israel và Hoa Kỳ đã phát sinh đặc biệt liên quan đến thỏa thuận cung cấp cho Trung Quốc máy bay cảnh báo tầm xa. Theo các điều khoản của thỏa thuận, Israel trang bị cho ba máy bay Trung Quốc bằng radar Phalcon. Tuy nhiên, do sức ép của Mỹ, tháng 7 năm 2000, Israel đã buộc phải từ bỏ hợp đồng trị giá 1 tỷ USD với Trung Quốc. Israel Aerospace Industries — công ty chính thực hiện dự án — đã thua lỗ nặng do trả tiền phạt vi phạm hợp đồng, cũng như không có lợi nhuận dự kiến từ việc thực hiện hợp đồng và thiệt hại hình ảnh đáng kể.
Bên cạnh đó, Mỹ đã buộc Israel dừng việc hợp tác phát triển máy bay chiến đấu hạng nhẹ của Trung Quốc J-10, được chế tạo trên cơ sở của thiết kế máy bay Lavi của Israel.
Có thể việc hợp tác Trung Quốc — Ukraina đang chờ một kết cục như vậy.
