Liệu sinh viên Việt Nam từng theo học trường Đại học Nghiên cứu Hạt nhân Quốc gia Nga MEPhI có bị thất nghiệp hay không? Câu hỏi như vậy thường được nêu ra trên các phương tiện truyền thông Việt Nam và trong các mạng xã hội. Xét cho cùng, trường đại học này chuyên đào tạo chuyên gia trong ngành công nghiệp hạt nhân. Hơn một năm rưỡi trước, Việt Nam đã hoãn kế hoạch đầy tham vọng của mình về hàng chục nhà máy điện hạt nhân, trong đó có hai nhà máy đầu tiên dự kiến xây dựng với sự trợ giúp của Nga.
Từ năm 2010, khi tình hình tài chính và kinh tế Việt Nam vẫn còn thuận lợi cho dự án này, hàng trăm sinh viên Việt Nam đã được gửi đến Nga để học tại MEPhI. Số phận tương lai của họ dường như đã định trước — nhà máy điện hạt nhân ở Ninh Thuận. Và họ sẽ làm gì bây giờ, khi không có nhà máy điện hạt nhân này?
Sputnik đã đưa ra câu hỏi đó cho nhà khoa học trẻ tuổi chuyên về lĩnh vực khoa học hạt nhân Phạm Đình Thắng, người con của Đồng Hới, Quảng Bình. Để học tại MEPhI, anh là một trong những người đầu tiên đến đây từ năm 2011. Mấy hôm trước, cùng với 60 sinh viên Việt Nam khác, anh Thắng đã nhận bằng tốt nghiệp.
"Từ thời thơ ấu, tôi đã mơ ước dược học đại học ở Nga, và học chính ngành công nghiệp hạt nhân", anh Thắng cho biết khi trả lời phỏng vấn Sputnik — Ngay từ khi đó tôi đã mơ ước khi mà dự án nguyên tử của chúng ta thậm chí chưa hề ra đời. Sáu năm rưỡi trôi qua trong trường MEPhI, tôi đã tiếp xúc với các chuyên gia Nga nổi tiếng thế giới, với các giáo viên tuyệt vời. Ở đây có các điều kiện tuyệt vời để học tập, đặt nền móng vững chắc cho công việc hiệu quả tiếp theo của chúng tôi."
"Chúng tôi không chỉ nghiên cứu lò phản ứng hạt nhân, — anh Thắng nói — Chúng tôi còn nghiên cứu máy phát điện hơi nước và tuabin. Chúng tôi được chờ đón tại Công ty Năng lượng Việt Nam, tại các nhà máy nhiệt điện trong nước. Trung tâm Khoa học và Công nghệ Hạt nhân Việt-Nga có một số cơ sở tại Việt Nam sẵn sàng mời chúng tôi về làm việc. Mười sinh viên tốt nghiệp của chúng tôi chuyển tiếp nghiên cứu sinh tại MEPhI dự định làm việc tại Nga, tại các trung tâm khoa học và nhà máy điện hạt nhân. Và sinh viên tốt nghiệp có bằng đỏ Rosatom được mời làm việc tại các cơ quan đại diện ở Belarus, Bangladesh và một số quốc gia khác."
Phạm Đình Thắng có cái nhìn lạc quan đối với tương lai của những người tốt nghiệp MEPhI và những người Việt Nam khác. Anh cũng lạc quan không kém khi đề cập đến số phận dự án hạt nhân của Việt Nam.
Khoảng 5-10 năm nữa, Việt Nam sẽ quay trở lại, hợp tác với Nga trong việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân sẽ được tiếp nối.
