Thông tin này đã thu hút sự chú ý của các nhà quan sát, vì việc điều động thủy quân lục chiến đến hòn đảo này có thể làm tăng căng thẳng trong quan hệ với Trung Quốc.
Mỹ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, và Viện Mỹ tại Đài Bắc được xem là cơ quan ngoại giao không chính thức của Washington tại đây. Vì chỉ thực hiện các hoạt động không chính thức, tòa nhà Viện Mỹ do phía Đài Loan bảo đảm an toàn. Tuy nhiên, vào tháng Hai năm nay, tại một hội nghị về chính sách ở Washington, cựu Giám đốc Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT) Stephen Young đã đưa ra một tuyên bố bất ngờ. Theo ông, Mỹ có nhiệm vụ bảo vệ an ninh cho trụ sở mới của AIT và sẽ đưa các lính thủy đánh bộ tới canh gác tại đây. Ông Young cho biết, ở Đài Bắc Mỹ sẽ triển khai đơn vị lính thủy đánh bộ trong thành phần Thủy Quân Lục Chiến chuyên bảo vệ an ninh cho các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài. Theo ông Young, điều này sẽ xác định ý muốn của chính phủ Hoa Kỳ thực hiện cam kết với Đài Loan liên quan đến việc bảo vệ an ninh.
Tuyên bố của Stephen Young đã khiến Bắc Kinh phản ứng ngay lập tức. Bộ Quốc phòng Trung Quốc nhấn mạnh rằng, Trung Quốc luôn phản đối bất kỳ hình thức liên lạc chính thức và quân sự giữa Hoa Kỳ và Đài Loan. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đưa ra bản tuyên bố với nội dung tương tự và bày tỏ hy vọng rằng, Washington sẽ tuân thủ "nguyên tắc một Trung Quốc".
Stephen Young đã đưa ra tuyên bố này khi trụ sở mới của AIT chưa được khánh thành. Lễ khai trương tòa nhà mới đã được tổ chức vào ngày 12 tháng 6, khi đó Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ chưa hiện diện trên đảo. Buổi lễ có sự tham dự của bà Marie Royce — Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Trung Quốc phản đối chuyến thăm của một quan chức Mỹ đến Đài Loan. Mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh vốn là rất phức tạp do tranh chấp thương mại. Trong bối cảnh này, vấn đề Đài Loan trở nên nhạy cảm hơn và tác động mạnh hơn đến các khía cạnh khác trong mối quan hệ Trung-Mỹ.
Nếu Hoa Kỳ triển khai lính thủy đánh bộ tới trụ sở mới của AIT thì bước đi này có thể có hậu quả nghiêm trọng. Đây là ý kiến của ông Yang Xiyu, nhà nghiên cứu về an ninh châu Á-Thái Bình Dương thuộc Viện Nghiên cứu Quốc tế Bắc Kinh. Trong bài bình luận cho Sputnik chuyên gia Trung Quốc cho biết:
"Nếu điều này thực sự xảy ra, thì chắc chắn sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng về hai mặt. Thứ nhất, vấn đề Đài Loan là vấn đề nhạy cảm và dễ bùng nổ nhất trong quan hệ Trung-Mỹ. Bất kỳ hành động bỏ qua nguyên tắc "một Trung Quốc" sẽ là cú đòn đánh vào mối quan hệ song phương. Nếu Thủy quân lục chiến được triển khai tại trụ sở AIT, điều này sẽ làm tăng thêm các yếu tố tiêu cực trong quan hệ giữa CHND Trung Hoa và Hoa Kỳ. Thứ hai, quyết định này sẽ ảnh hưởng đến quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan. Các thế lực ly khai ở Đài Loan hàng năm chi rất nhiều tiền để tiến hành các hoạt động tuyên truyền ở nước ngoài, họ khuyến khích Quốc hội Hoa Kỳ nâng cấp triệt để quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan. Những nỗ lực của họ dẫn đến việc xuất hiện vấn đề này".
Nếu Hoa Kỳ điều lính thủy đánh bộ để canh gác trụ sở AIT thì bước đi này sẽ đấnh dấu việc Mỹ xa rời hình thức quan hệ đã hình thành qua nhiều thập kỷ. Trước đây, cả Hoa Kỳ và Đài Loan đã nghiên chỉnh tuân thủ nguyên tắc "mối quan hệ không chính thức". Ngoài ra, sự hiện diện của quân nhân Mỹ trên đảo sẽ có nghĩa là sự hợp tác giữa Đài Bắc và Washington trong lĩnh vực an ninh được nâng cấp và lên cấp độ mới. Nếu nói về các biện pháp đảm bảo an ninh thì Viện Mỹ tại Đài Loan trên thực tế sẽ được đặt ngang hàng với các đại sứ quán và lãnh sự quán Hoa Kỳ tại các quốc gia mà Washington duy trì quan hệ ngoại giao chính thức. Tại sao phía Mỹ đề xuất sáng kiến thay đổi gác bảo vệ AIT? Sau đây là ý kiến của ông Yang Xiyu:
"Trong bối cảnh mối quan hệ Trung-Mỹ đang xấu đi, chính quyền Donald Trump, cùng với các lực lượng chính trị khác, tiếp tục sử dụng vấn đề Đài Loan để gây ra những vụ khiêu khích nhỏ. Ngoài việc gửi thủy quân lục chiến, còn có việc một quan chức cấp cao đã tham dự lễ khai trương trụ sở mới của AIT. Với những hành động như vậy, Hoa Kỳ không ngừng kích động Trung Quốc, kiểm tra độ kiên nhẫn của Bắc Kinh. Nếu căng thẳng tiếp tục leo thang, thì điều này có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc cho tình hình ở Đài Loan. Sự tăng cường hiện diện của Hoa Kỳ tại Đài Loan làm gia tăng nguy cơ can thiệp từ bên ngoài. Trong trường hợp này, chính phủ Trung Quốc sẽ phải sử dụng không chỉ các phương tiện hòa bình để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước".
