Viện KSND tối cao vừa hoàn tất cáo trạng truy tố 26 bị can trong vụ án cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á (Dong A Bank).
Bị can Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm"), nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP xây dựng Bắc Nam 79 (viết tắt là Công ty Bắc Nam 79); Trần Phương Bình, nguyên Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Dong A Bank; Nguyễn Thị Kim Xuyến, nguyên Phó tổng giám đốc, thành viên HĐQT Dong A Bank — cùng bị truy tố về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, theo quy định tại điều 355, khoản 4 bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015.
Các bị can Trần Phương Bình và Nguyễn Kim Xuyến còn bị truy tố thêm tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, theo quy định tại điều 165, khoản 3 BLHS năm 1999. Các bị can còn lại bị truy tố về tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo cáo trạng, Trần Phương Bình với vai trò là Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Dong A Bank, đã chỉ đạo các bị can khác thực hiện hành vi phạm tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt số tiền hơn 2.057 tỉ đồng, cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế, gây thiệt hại hơn 1.551 tỉ đồng, gây thiệt hại tổng cộng cho Dong A Bank hơn 3.608 tỉ đồng. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng Dong A Bank tại thời điểm ngày 31.12.2015: lỗ lũy kế 31.076 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỉ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỉ đồng.
Trong nhóm hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Dong A Bank, Viện KSND tối cao xác định, bị can Trần Phương Bình và Nguyễn Thị Kim Xuyến đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt của Dong A Bank hơn 1.160 tỉ đồng thông qua việc mua 74.279.056 cổ phần Dong A Bank từ năm 2007 — 2014. Để có tiền mua cổ phần Dong A Bank, Trần Phương Bình chỉ đạo Nguyễn Thị Kim Xuyến và các bị can thực hiện lập phiếu thu tiền khống đứng tên Trần Phương Bình và người thân. Để bù đắp số tiền thu khống, Bình chỉ đạo Xuyến và các bị can thực hiện các hành vi trái pháp luật bằng cách: xuất quỹ bán vàng, lập hồ sơ cho vay khống để tất toán tiền mua cổ phần.
Vũ "nhôm" đã chiếm đoạt tiền như thế nào?
Cũng thuộc nhóm hành vi này, Vũ "nhôm" bị cáo buộc đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt hơn 203 tỉ đồng, Trần Phương Bình chiếm đoạt hơn 294 tỉ đồng. Hành vi này được xác định như sau: Năm 2013, Dong A Bank bị thua lỗ kéo dài, thiếu hụt số lượng lớn tiền và vàng trong kho quỹ, nên bị can Bình muốn tăng vốn điều lệ từ 5.000 tỉ đồng lên 6.000 tỉ đồng vào năm 2014 để thu hút vốn đầu tư; trang trải, xử lý khó khăn tại ngân hàng, đồng thời nâng cao thương hiệu, vị thế và ảnh hưởng của Dong A Bank. Do có mối quan hệ với nhau từ trước, Trần Phương Bình và Vũ "nhôm" bàn bạc, thống nhất để Vũ "nhôm" mua 60 triệu cổ phần của Dong A Bank với giá hơn 600 tỉ đồng nhằm để Vũ "nhôm" trở thành cổ đông lớn, có quyền chi phối tại ngân hàng này. Nguồn tiền này gồm: Vũ "nhôm" thế chấp 220 lô đất tại TP.Đà Nẵng để vay Dong A Bank 400 tỉ đồng; còn thiếu 200 tỉ đồng ngân hàng xuất quỹ chi cho Vũ "nhôm" bằng cách Vũ "nhôm" phải ký chứng từ nộp khống 200 tỉ đồng tại ngân hàng.
Sau này, việc tăng vốn điều lệ lên 6.000 tỉ đồng không thành công, Trần Phương Bình chỉ đạo Dong A Bank chuyển trả 600 tỉ đồng và hơn 9,5 tỉ đồng tiền lãi của 600 tỉ đồng vào tài khoản Công ty Bắc Nam 79 tại Dong A Bank chi nhánh Đà Nẵng. Cơ quan tố tụng xác định, Vũ "nhôm" chỉ nộp 400 tỉ đồng nhưng lại nhận 600 tỉ đồng và hơn 9,5 tỉ đồng tiền lãi, tức là đã chiếm đoạt của Dong A Bank 200 tỉ đồng gốc do ký chứng từ nộp khống mà có và gần 3,2 tỉ đồng tiền lãi của số tiền nộp khống. Ngoài ra, bị can Trần Phương Bình còn chỉ đạo cấp dưới lấy tiền từ quỹ của ngân hàng để mua 13,9 triệu USD giúp Vũ "nhôm". Vũ "nhôm" có trách nhiệm trả cho bị can Bình 13,4 triệu USD.
Đối với nhóm hành vi cố ý làm trái, cơ quan tố tụng xác định bị can Trần Phương Bình và các đồng phạm đã làm trái quy định của nhà nước trong việc chi lãi ngoài để huy động vốn, kinh doanh vàng tài khoản, gây thiệt hại cho Dong A Bank hơn 1.551 tỉ đồng.
Viện KSND tối cao xác định, 3 bị can Nguyễn Thị Cúc, Phan Thị Tố Loan và Nguyễn Vinh Sơn cùng thuộc Ban Kiểm soát Dong A Bank, đã thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, để cho Trần Phương Bình, Nguyễn Thị Kim Xuyến và các bị can đồng phạm lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế, gây thiệt hại cho Dong A Bank 3.608 tỉ đồng.
Trước đó, ngày 2.4, Cơ quan CSĐT Bộ Công an hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ sang Viện KSND tối cao đề nghị truy tố bị can Trần Phương Bình và 20 đồng phạm về các tội danh nói trên. Tháng 7 vừa qua, Viện KSND tối cao đã ban hành quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung vụ án, trong đó có nội dung liên quan đến Vũ "nhôm". Ngày 5.9, Cơ quan điều tra Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra bổ sung, chuyển hồ sơ sang Viện KSND tối cao đề nghị truy tố 26 bị can.
