Ngày 8.11, tại TP.Đà Nẵng, Học viện Ngoại giao, Quỹ hỗ trợ nghiên cứu Biển Đông (FESS) và Hội Luật gia VN tổ chức hội thảo quốc tế về Biển Đông lần thứ 10 với chủ đề "Biển Đông: Hợp tác vì an ninh và phát triển khu vực". Tham dự sự kiện có 220 đại biểu VN và quốc tế, 22 cơ quan đại diện nước ngoài tại VN, cùng 110 phóng viên trong và ngoài nước.
Phát biểu khai mạc, PGS-TS Nguyễn Vũ Tùng, Giám đốc Học viện Ngoại giao, đánh giá qua 10 năm tổ chức, hội thảo đã góp phần nâng cao nhận thức của xã hội cũng như những người hoạch định chính sách về Biển Đông ở nhiều nước, dựa trên thông tin đa chiều, đa dạng hơn.
Tuy nhiên, theo ông Tùng, nỗ lực của khu vực và quốc tế nhằm giảm căng thẳng ở Biển Đông để hướng tới những giải pháp hòa bình và đảm bảo an ninh vẫn chưa được như mong muốn. Gốc rễ của tranh chấp Biển Đông được bàn đến nhưng chưa được xử lý về mặt chính sách và thực tiễn. Ông đánh giá nguyên trạng Biển Đông tiếp tục bị thay đổi theo hướng làm xói mòn trật tự quốc tế, hạn chế các thành phần hợp tác và xói mòn lòng tin giữa các nước liên quan.
Thẩm phán Kriangsak Kittichairasee, Tòa án luật biển quốc tế ITLOS thì cho rằng hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển tại Biển Đông cần dựa trên các thành tố: ngăn ngừa xung đột, quản lý khủng hoảng, giải quyết tranh chấp và các cơ chế giám sát. Ông khẳng định giải pháp cơ bản để giải quyết tranh chấp là các bên tìm kiếm sáng kiến hợp tác cụ thể, thực chất, đồng thời kiềm chế, không làm phức tạp tình hình.
Chia sẻ với báo giới, GS Carl Thayer (Học viện Quốc phòng Úc) cho rằng, trong suốt 10 năm qua, thành quả VN đạt được trong việc duy trì ổn định và hòa bình Biển Đông chính là sự đoàn kết và thống nhất; xây dựng, củng cố sức mạnh quốc phòng cùng với chính sách ngoại giao quốc phòng linh hoạt và khôn khéo.
"Tôi nhấn mạnh, sự đoàn kết và thống nhất, quan điểm chính trị ngoại giao mạnh mẽ, chính là cách mà VN đã thể hiện để bảo vệ chủ quyền của mình. Nhân dân các bạn tin tưởng vào điều đó", ông Thayer nói.
Trả lời Thanh Niên, GS Jay Batongbacal, Giám đốc Viện Các vấn đề hàng hải và luật biển (Đại học Philippines), nhận định trong tương lai gần, tổng thể về Biển Đông sẽ tương đối hòa bình. Xung đột chung vẫn có nhưng hy vọng ASEAN và Trung Quốc sẽ thiết lập được cơ chế để giải quyết. "Tôi nghĩ đó là mục tiêu cơ bản và hàng đầu mà các bên muốn đạt được, bởi vì nếu không đạt được cơ chế, khu vực sẽ trở nên bất ổn. Tôi nghĩ VN đang làm tốt trong bảo vệ chủ quyền trên Biển Đông. Tuy nhiên, theo tôi, quan trọng nhất là phải cương quyết bảo vệ quan điểm về chủ quyền của mình", ông Batongbacal nói.
