Phó thống đốc Đào Minh Tú cho biết nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận vốn vay của người dân, nhất là công nhân, hộ dân ở nông thôn, hộ nghèo…, ngành ngân hàng sẽ tích cực cho vay nhanh nhất có thể để đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân, góp phần đẩy lùi tín dụng đen. Chắc chắn lãi vay sẽ thấp hơn nhiều so với lãi suất của tín dụng "đen".
Đáp ứng thật nhanh nhu cầu chính đáng đột xuất
Ông đánh giá như thế nào về thực trạng tín dụng "đen" hiện nay?
— Phó thống đốc Đào Minh Tú: Phải nói tín dụng "đen" vẫn còn là một vấn đề hết sức nan giải và phức tạp. Tháng 2 vừa qua, chúng tôi cũng cử các đoàn đi khảo sát để nghiên cứu đánh giá ở 7 địa phương — những nơi có thể xem là có tín dụng "đen" nhiều nhất.
Thực tế, chúng ta phải nhìn nhận trong tín dụng không chính thức có một bộ phận tín dụng "đen". Và tín dụng "đen" là thường gắn với hành vi của xã hội đen khi thu nợ và với lãi suất cắt cổ.
Bên cạnh đó, có rất nhiều tín dụng không chính thức. Đó là quan hệ dân sự giữa người vay và cho vay. Nếu trong lãi suất và khuôn khổ pháp lý cho phép thì những hoạt động tín dụng này cũng là nhu cầu khách quan cần thiết của nền kinh tế.
NHNN nhận diện đây cũng là trách nhiệm của ngành ngân hàng. Do đó nhiệm vụ cơ bản, quan trọng lúc này của ngành ngân hàng là làm thế nào để người dân có những nhu cầu tín dụng chính đáng, đặc biệt phục vụ những nhu cầu thiết yếu có tính chất bức thiết, đột xuất như khám chữa bệnh, cưới hỏi, ma chay… có thể vay vốn ngân hàng. Như vậy, tín dụng "đen" không có cơ hội tiếp cận với người dân.
Theo NHNN, nhiều năm qua, hệ thống ngân hàng đã tăng cường cho vay không chỉ đối với hoạt động sản xuất kinh doanh mà còn tập trung cho vay tiêu dùng nữa. Cụ thể, 5 năm trở lại đây, tốc độ tăng trưởng tín dụng nói chung bình quân là 16,4%. Riêng tốc độ tín dụng cho vay tiêu dùng tăng tới hơn 41%.
Người dân nên chủ động đến ngân hàng vay
Giải pháp cụ thể trong thời gian tới là gì, thưa ông?
— NHNN sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế pháp lý để tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại mạnh dạn hơn trong cho vay. Cần có hành lang pháp lý đầy đủ cũng như trình Chính phủ có những chủ trương, chương trình tín dụng hợp lý, tích cực và có những chính sách để giao cho ngân hàng chính sách xã hội thực hiện chương trình có mục tiêu, đối tượng có điều kiện ưu đãi.
Bên cạnh đó, ngành ngân hàng sẽ mở rộng mạng lưới hơn nữa, nhất là tới các vùng sâu, vùng xa để người dân tiếp cận vốn dễ dàng hơn. Cụ thể là đưa những mô hình tín dụng lưu động của các ngân hàng, những sản phẩm thuận lợi để người dân tiếp cận.
"Lãi suất chắc chắn là thấp hơn rất nhiều so với mức mà bà con đang vay tín dụng đen. Vì ngành ngân hàng không đặt mục tiêu lợi nhuận ở những khoản vay này mà cái chính là đảm bảo an sinh xã hội."- Ông Đào Minh Tú — phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước VN.
Những nhu cầu vốn có tính chất bức thiết, đột xuất trong sinh hoạt như là khám chữa bệnh, cưới hỏi, ma chay, cho con đi học là các nhu cầu hết sức chính đáng. Người dân có nhu cầu tín dụng trong khoảng thời gian rất ngắn và số lượng không nhiều thì cần phải được giải quyết trong thời gian ngắn nhất. Nếu không làm được cái này thì tín dụng đen sẽ luồn lọt, lấn chiếm vào.
Để làm được điều này, lâu nay NHNN và các NH thương mại cũng rất quyết liệt triển khai các giải pháp. Song, tới đây cần sự phối hợp tích cực, vào cuộc của các tổ chức đoàn thể, nhất là chính quyền địa phương phường xã.
Cái khó nhất của ngân hàng là cho vay phải thu hồi được nợ, đảm bảo hạn chế rủi ro. Do đó, ngân hàng phải biết người vay là ai, vay có phải đáp ứng nhu cầu chính đáng hay để đánh bạc, vi phạm pháp luật.
Mức lãi suất cho vay sẽ như thế nào?
— Lãi suất cho vay là thỏa thuận giữa người vay và người đi vay. Vì mức lãi suất cho vay phải đảm bảo bù đắp rủi ro và những chi phí tối thiểu của ngân hàng. Song, NHNN kêu gọi và cũng chỉ đạo các ngân hàng làm sao có mức lãi suất hợp lý để tạo điều kiện cho người vay, nhất là nông dân và người lao động có thu nhập thấp vay vốn để chữa bệnh, đóng tiền học cho con…
