Các nhà khoa học đang lên kế hoạch lấy các mẫu băng từ hơn 1,5 triệu năm trước để nghiên cứu thêm về khí hậu cổ đại của chúng ta — và hy vọng tìm hiểu thêm về khí hậu trong tương lai.
Dự án Beyond Epica sẽ lấy các mẫu băng từ đáy của một tảng băng dày 2,75km ở Đông Nam Cực. Lõi băng là phần lâu đời nhất từng được khoan.
Tờ Nature cho biêt theo dự kiến, dự án sẽ nhận được 9,4 triệu bảng tài trợ từ Ủy ban châu Âu, và sẽ bắt đầu vào tháng 6/2020. Sau 2 năm nghiên cứu sâu rộng, nhóm các nhà khoa học quốc tế đã quyết định thành lập trại ở một khu vực có tên Little Dome C, cao 3,2km so với mực nước biển. Khảo sát Nam Cực của Anh cho biết vị trí chính xác của địa điểm khoan sẽ được công bố vào ngày 9/4.
Năm 2004, quá trình khoan để triển khai dự án Epica đã khai quật được một lõi băng dài 3.200 mét với tuổi đời 800.000 năm. Hóa thạch băng này cho thấy sự xuất hiện của mối quan hệ sâu sắc giữa nồng độ CO2 và nhiệt độ toàn cầu.
"Từ những thông tin trên, chúng ta biết rằng ngày nay nồng độ khí nhà kính cao hơn nhiều so với nồng độ trước đó trong 800.000 năm qua", Giáo sư Raimund Muscheler, thành viên của nhóm nghiên cứu, thuộc Đại học Lund ở Thụy Điển cho biết.
"Đây là một dự án rất quan trọng vì nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về hoạt động của khí hậu" — Giáo sư nhấn mạnh.
Lõi băng là những khúc gỗ hình trụ được khoan từ những tảng băng, và có thể cho thấy rất nhiều thông tin về khí hậu cổ xưa của Trái đất. Sử dụng thông tin này, các nhà khoa học có thể tìm hiểu về mối quan hệ giữa thay đổi khí quyển và khí hậu, những thông tin này sau đó có thể được sử dụng để tạo ra các mô hình dự đoán khí hậu trong tương lai của Trái đất.
Các tảng băng được hình thành từ sự tích tụ tuyết rơi trong nhiều năm — mỗi sự kiện tuyết rơi đều bị mắc kẹt dưới dạng một lớp duy nhất, không bị xáo trộn trong tảng băng. Tiến sĩ Poul Christoffersen, nhà nghiên cứu về sông băng tại Viện nghiên cứu Scott Polar của Đại học Cambridge (Anh) cho biết các lớp tuyết này ngày càng mỏng hơn khi tuyết bị nén thành băng.
Tuyết giữ các bong bóng khí và các hạt bụi tạo ra một ảnh chụp nhanh về bầu không khí và khí hậu Trái đất tại một thời điểm nhất định trong quá khứ. Được Christoffersen mô tả như một "nhiệt kế trong quá khứ", chúng cũng chứa thông tin về nhiệt độ trong quá khứ. Điều này được thực hiện bằng cách so sánh nồng độ khí trong thời cổ xưa trong các lớp lõi băng liên tiếp qua hàng trăm thiên niên kỷ.
Christoffersen cho rằng bằng cách sử dụng các lõi băng này, chúng ta có thể quay lại thời gian trong quá khứ nơi Trái đất có lượng khí nhà kính cao tự nhiên.
"Cách đây khoảng một triệu năm, có sự thay đổi lớn trong hệ thống khí hậu Trái đất được gọi là sự chuyển đổi giữa thế Canh Tân. Trước khi chuyển đổi, thời kỳ băng hà đã xảy ra 40.000 năm một lần. Sau đó, và cho đến bây giờ, kỷ băng hà xảy ra cứ 100.000 năm một lần" — Christofferson cho biết.
"Việc nghiên cứu băng hơn 1 triệu năm tuổi sẽ cho chúng ta biết những điều mới mẻ về cách khí hậu vận hành trong quá khứ và tại sao có sự thay đổi trong tính tuần hoàn của băng hà. Nó có thể được liên kết với các khí nhà kính như CO2, nhưng chúng ta không biết. Nếu đúng như vậy, điều đó có nghĩa là CO2 và các loại khí nhà kính khác có thể gây ra những điều bi đát đối với khí hậu Trái đất", ông Christofferson cho biết thêm.
Theo Muscheler, kiến thức thu được từ lõi băng sẽ giúp cải thiện dự đoán về biến đổi khí hậu trong tương lai. Ông cũng cho rằng "điều đó sẽ giúp chúng ta thấy rằng chúng ta đang trong quá trình đẩy hệ thống khí hậu ra ngoài ranh giới tự nhiên của nó. Qua đó, thuyết phục công chúng và các nhà hoạch định chính sách cần phải có hành động khẩn cấp".
