Việc đoàn Thanh tra Bộ Xây dựng bị bắt quả tang nhận hối lộ khi đang thực thi nhiệm vụ khiến nhiều cán bộ bức xúc, đặc biệt, với những người làm trong lĩnh vực thanh tra, kiểm tra.
Chia sẻ với Zing.vn, ông Vũ Quốc Hùng (nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương) nói ông rất bất ngờ và đau lòng bởi phải chứng kiến tiêu cực trong chính cơ quan thanh tra, ở thời kỳ "lò thiêu tham nhũng" đang bùng cháy.
Sai phạm mức nào mà phải chung chi số tiền lớn?
Nhấn mạnh đây là sự việc nghiêm trọng, không thể chấp nhận, ông Vũ Quốc Hùng cho rằng cần sớm củng cố chứng cứ để làm rõ mức độ sai phạm, xử lý trách nhiệm từng cá nhân liên quan. Nhận hối lộ chính là một dạng tham nhũng.
Đề cập đến chuyện trách nhiệm, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho rằng để xảy ra tham nhũng, tiêu cực thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm.
Trong vụ việc này, trước hết là trách nhiệm của Chánh thanh tra Bộ Xây dựng, cấp trên quản lý trực tiếp của cán bộ thanh tra vi phạm, rồi đến lãnh đạo Bộ phụ trách lĩnh vực thanh tra.
“Thanh tra của Bộ phải biết rõ cán bộ của mình chứ. Thực hiện nhiệm vụ công mà dám to gan mặc cả thì quá liều lĩnh, rất khó chấp nhận”, ông Hùng nêu quan điểm.
Là lãnh đạo có nhiều năm công tác trong ngành kiểm tra, ông chia sẻ lĩnh vực thanh tra, kiểm tra là nơi có rất nhiều cám dỗ, nếu cán bộ không tốt, không trong sạch, liêm khiết và vững vàng thì rất dễ bị lợi ích che mờ mắt.
Trong vụ việc thanh tra Bộ Xây dựng nhận hối lộ, ngoài xử lý các cá nhân liên quan, ông Hùng đề nghị làm rõ cả sai phạm của đơn vị bị thanh tra, xem sai phạm đến mức độ nào mà họ lại chấp nhận bỏ tiền chung chi.
Phó trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thái Học thì cho rằng trong việc này phải có trách nhiệm của đơn vị chủ quản, ở đây là bộ chủ quản. Khi thành lập đoàn kiểm tra thì phải lựa chọn đúng người và thực hiện tốt việc giám sát hoạt động thanh tra.
"Tất cả đều có quy định nhưng lại không thực hiện, nên không làm được việc quan trọng nhất là đấu tranh chống tiêu cực trong nội bộ", ông Học nói.
Thủ trưởng không thể vô can
Thiếu tướng Lê Văn Cương (nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, Bộ Công an) nhìn nhận chức năng, nhiệm vụ của thanh tra là giám sát việc thực hiện quyền lực. Ở Việt Nam, Thanh tra Chính phủ hay thanh tra chuyên ngành của các bộ đều có chức năng này.
Ông đánh giá lực lượng thanh tra chính là tai mắt của lãnh đạo trong vận hành bộ máy và những người làm thanh tra phải đảm bảo đủ hai điều kiện. Trước hết phải nắm chắc hệ thống luật pháp chung và chức năng nhiệm vụ riêng của mình. Sau đó cần có phẩm chất công minh, trong sáng mới có thể làm được việc.
“Ai cũng cần liêm khiết nhưng người làm thanh tra cần liêm khiết hơn cả”, ông Cương nhấn mạnh.
Đặt vấn đề ai sẽ là người giám sát hoạt động của thanh tra, tướng Lê Văn Cương cho biết đó là trách nhiệm của người thủ trưởng. Thanh tra của tỉnh sai, có tiêu cực thì chủ tịch tỉnh phải chịu trách nhiệm, thanh tra bộ ngành sai thì bộ trưởng, trưởng ngành phải chịu trách nhiệm.
Trong trường hợp của đoàn thanh tra Bộ Xây dựng, ông Cương cho rằng nếu có yếu tố cấu thành tội phạm thì công an phải xử lý hình sự. Nếu chưa đủ cấu thành tội phạm hình sự thì xử lý về mặt hành chính, chính quyền.
“Thủ tướng cũng cần có ý kiến chỉ đạo xem xét trách nhiệm của người đứng đầu. Thanh tra của bộ sai, bộ trưởng không thể vô can trước sai phạm của cấp dưới. Bộ trưởng cũng phải có trách nhiệm chấn chỉnh tình hình, vì thanh tra là cánh tay nối dài của lãnh đạo, cánh tay ấy hỏng thì phải chặt đi, phải sửa chữa”, ông nói.
Nhìn nhận việc vòi tiền khi làm nhiệm vụ thanh tra có thể là sai phạm cá nhân, song theo Phó trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thái Học, cá nhân này lại đang đi làm công vụ do Bộ Xây dựng chỉ đạo. Vì thế, từ sai phạm của cá nhân đặt ra vấn đề về trách nhiệm của một ngành.
Sau sự việc này, ông Học cho rằng nên siết chặt hoạt động thanh tra, giám sát. Và cơ chế giám sát tốt nhất chính là tự kiểm tra, quản lý.
Sâu xa hơn, phải lựa chọn cho người có phẩm chất, năng lực để bổ nhiệm vào vị trí thanh tra.
"Nếu chọn sai người thì có giám sát cũng khó lòng kiểm soát được", ông Học nói.
Trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội về việc đoàn thanh tra của Bộ có hành vi "vòi tiền", Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà nhận định đây là sự việc rất đáng tiếc. Sau khi có kết luận của cơ quan chức năng, ông cam kết Bộ Xây dựng sẽ chỉ đạo kiên quyết xử lý và không bao che dung túng cho bất kỳ một cá nhân nào vi phạm quy định của pháp luật.
Nhận hối lộ của doanh nghiệp và cán bộ
Ngày 12/6, tại Ban quản lý dự án huyện Vĩnh Tường, tổ công tác của Công an tỉnh Vĩnh Phúc bắt quả tang cán bộ thanh tra Đặng Hải Anh nhận 90 triệu đồng của anh Đỗ Ngọc Yên (Phó giám đốc Công ty Đức Trung).
Khi bị bắt, Đặng Hải Anh thừa nhận đã nhận tiền của anh Yên để không giảm trừ khối lượng giá trị của một số hạng mục công trình mà Công ty Đức Trung thi công trên địa bàn huyện Vĩnh Tường đã được nghiệm thu, thanh toán.
Cùng ngày, tại UBND huyện Vĩnh Tường, cảnh sát bắt quả tang Nguyễn Thị Kim Anh nhận 68 triệu đồng của ông Trần Hanh (kế toán của UBND xã Tân Tiến, huyện Vĩnh Tường) để không giảm trừ khối lượng giá trị của một số hạng mục công trình mà UBND xã Tân Tiến là chủ đầu tư và nhận 91,5 triệu đồng của ông Đỗ Mạnh Cường (công chức tài chính kế toán của UBND thị trấn Thổ Tang, huyện Vĩnh Tường).
Sau khi bị bắt, các cán bộ thanh tra đã thừa nhận hành vi. Khám xét khẩn cấp nơi làm việc của đoàn thanh tra tại UBND huyện Vĩnh Tường, Công an tỉnh Vĩnh Phúc thu giữ nhiều hồ sơ của các đơn vị thi công công trình trên địa bàn huyện Vĩnh Tường, 335 triệu đồng trong tủ do Nguyễn Thị Kim Anh quản lý.
Báo cáo kết quả vụ việc lên Thủ tướng trước 1/8
Ngày 14/6, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo Công an tỉnh Vĩnh Phúc và các đơn vị chức năng khẩn trương xác minh, làm rõ phản ánh thanh tra Bộ Xây dựng vòi tiền trong quá trình thanh tra, báo cáo kết quả trước ngày 1/8.
Công an Vĩnh Phúc cho biết đã bắt quả tang bà Nguyễn Thị Kim Anh (Phó trưởng phòng Phòng, chống tham nhũng thuộc Thanh tra Bộ Xây dựng) và một chuyên viên thanh tra tên Đặng Hải Anh về hành vi Nhận hối lộ khi làm nhiệm vụ thanh tra công tác quy hoạch, quản lý xây dựng tại một số dự án ở huyện Vĩnh Tường.
