Đây là Hội nghị Cấp cao đầu tiên trong năm Chủ tịch ASEAN 2019 của Thái Lan dưới chủ đề “Đẩy mạnh quan hệ đối tác vì sự bền vững”.
Trong bối cảnh quốc tế và khu vực có nhiều chuyển biến nhanh chóng và phức tạp, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 34 có ý nghĩa hết sức quan trọng. Các nhà lãnh đạo ASEAN sẽ cùng chia sẻ ý kiến và thảo luận các định hướng chỉ đạo cho hợp tác và xây dựng Cộng đồng ASEAN, xử lý các thách thức đối với việc duy trì môi trường hòa bình và ổn định ở khu vực, củng cố đoàn kết ASEAN, duy trì tăng trưởng và liên kết kinh tế, gia tăng thương mại, đầu tư, nâng cao năng lực thích ứng với cách mạng công nghiệp 4.0, ứng phó với biến đổi khí hậu, các vấn đề môi trường, an ninh mạng, khủng bố....
Ngoài ra, Hội nghị cũng sẽ thảo luận cách thức gia tăng tính tương hỗ giữa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 với Chương trình nghị sự phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc 2030, nâng cao chất lượng và môi trường sống an toàn, bền vững cho người dân ASEAN. Các nhà lãnh đạo cũng sẽ thảo luận về các biện pháp làm sâu sắc hơn quan hệ và hiệu quả hợp tác của ASEAN với các đối tác, tranh thủ sự hỗ trợ của các đối tác cho xây dựng Cộng đồng, ứng phó với những thách thức đang nổi lên, đồng thời củng cố và phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.
Dự kiến Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 34 sẽ xem xét và thông qua một số văn kiện quan trọng làm cơ sở cho hợp tác ASEAN trong thời gian tới nhằm thực hiện các trọng tâm và ưu tiên trên, bao gồm Tuyên bố tầm nhìn Lãnh đạo ASEAN về Quan hệ đối tác vì sự bền vững, Tuyên bố Cấp cao về năm Văn hoá ASEAN 2019 và Tuyên bố Bangkok về Chống rác thải nhựa trên biển và Tài liệu quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Hiện nay, ASEAN bước vào giai đoạn giữa kỳ triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, với kết quả đáng khích lệ: Đã và đang triển khai 258/290 dòng hành động trong Kế hoạch tổng thể Cộng đồng Chính trị-An ninh, 154/157 ưu tiên của Kế hoạch tổng thể Cộng đồng Kinh tế; đã thực hiện 954 hành động của 109 biện pháp chiến lược của Kế hoạch tổng thể Văn hóa-Xã hội. Tăng trưởng kinh tế các nước thành viên tiếp tục ổn định, dự kiến GDP 2019 đạt 4,9%, tổng GDP ước 3000 tỷ USD. Tuy vậy, ASEAN vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức từ cả bên trong và bên ngoài như: Mức độ gắn kết, hiệu quả hoạt động của bộ máy còn hạn chế, tình hình nội bộ một số nước thành viên còn phức tạp cùng với tác động của cạnh tranh, lôi kéo của các nước lớn, khả năng giải quyết các vấn đề tác động đến khu vực cũng như đem lại lợi ích thiết thực cho người dân...
Với chủ đề năm 2019 “Đẩy mạnh quan hệ đối tác vì sự bền vững”, ASEAN tập trung thúc đẩy tính bền vững trên cả 3 trụ cột Cộng đồng và mở rộng quan hệ với các đối tác vì mục tiêu này.
Chương trình Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 34 sẽ bao gồm các hoạt động chính, tiếp xúc giữa các lãnh đạo ASEAN với đại diện của Đại Hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á (AIPA); Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN (ASEAN - BAC); Lãnh đạo trẻ ASEAN; khai mạc và Phiên họp hẹp Hội nghị Cấp cao ASEAN 34; phiên toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN 34 họp báo về kết quả Hội nghị Cấp cao ASEAN 34…
Củng cố tinh thần đoàn kết ASEAN
Trải qua 52 năm hình thành và phát triển (8/8/1967-8/8/2019), ASEAN hiện nay là một thực thể kinh tế ổn định, năng động, có khả năng thích ứng cao trước các chuyển biến của khu vực và thế giới.
Với hơn 625 triệu dân, Cộng đồng ASEAN là một thị trường giàu tiềm năng tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương… ASEAN giữ vai trò kết nối quan trọng ở khu vực góp phần xây dựng, định hình cấu trúc khu vực thông qua các tiến trình, cơ chế, diễn đàn do ASEAN khởi xướng và dẫn dắt như Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn an ninh khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), Diễn đàn biển ASEAN mở rộng (EAMF) cũng như hợp tác chống tội phạm xuyên quốc gia...
Trong suốt gần 25 năm qua kể từ khi gia nhập ASEAN năm 1995 đến nay, Việt Nam luôn là một quốc gia thành viên tích cực và có trách nhiệm và có nhiều đóng góp quan trọng đối với quá trình phát triển của Cộng đồng. Trong nhiều năm, Việt Nam luôn là nước đạt tỷ lệ cao nhất khi thực hiện các Kế hoạch tổng thể xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Chúng ta đã tích cực cùng với các nước tiếp tục triển khai các thỏa thuận và kế hoạch hợp tác quan trọng của ASEAN trong năm vừa qua, như việc triển khai Mạng lưới các Thành phố thông minh ASEAN, các sáng kiến nêu tại Hội nghị WEF-ASEAN 2018 giúp các quốc gia và doanh nghiệp nâng cao năng lực thích ứng với Cách mạng công nghiệp 4.0... Chúng ta cũng ủng hộ và hợp tác chặt chẽ với Thái Lan và các nước thành viên nhằm đạt được các ưu tiên đề ra cho năm 2019, đồng thời tiếp tục tập trung nguồn lực cho triển khai các kế hoạch xây dựng Cộng đồng trên cả 3 trụ cột. Việt Nam cũng tham gia tích cực và đẩy mạnh liên kết kinh tế nội khối, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ và đầu tư thông qua hoàn tất đàm phán Hiệp định Thương mại Dịch vụ ASEAN (ATISA), xây dựng lộ trình cho cắt hàng rào giảm phi thuế quan và thúc đẩy đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).
Trong vai trò nước điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản, Việt Nam đã tích cực thúc đẩy việc ký Nghị định thư sửa đổi Hiệp định Quan hệ Đối tác Kinh tế toàn diện ASEAN-Nhật Bản (AJCEP) vào tháng 3/2019, hoàn tất và ký kết Hiệp định Hợp tác Kỹ thuật ASEAN-Nhật Bản tháng 5/2019 và triển khai nhiều hoạt động quan trọng nhằm kỷ niệm 45 năm quan hệ đối tác ASEAN-Nhật Bản, trong đó có việc tổ chức thành công Ngày ASEAN-Nhật Bản tại Hà Nội ngày 4/6/2019 vừa qua…
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 34 này nhằm thúc đẩy hơn nữa đoàn kết, thống nhất và giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN trong một cấu trúc khu vực mở, minh bạch, khẳng định hình ảnh Việt Nam tiếp tục đổi mới, tham gia chủ động, tích cực và có trách nhiệm đối với sự phát triển của khu vực và thế giới.
