Xuất khẩu thủy sản Việt Nam có thắng lớn?

Còn dư địa phát triển

Theo thông tin mới nhất từ Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT): Kim ngạch XK thủy sản nửa đầu năm đạt gần 4 tỷ USD, bằng 100,6% so với cùng kỳ năm 2018. Về nửa cuối năm, Tổng cục Thủy sản nhận định sẽ có một số thuận lợi trong XK, điển hình như tăng trưởng XK tại một số thị trường sau khi Hiệp định Ðối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực. Ngoài ra, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) vừa ký kết cũng có tác động mở ra thêm nhiều cơ hội cho thủy sản XK.

Thậm chí, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường còn nhấn mạnh: Bên cạnh lâm sản, thủy sản sẽ là khu vực "cứu cánh" cho mục tiêu tăng trưởng cũng như mục tiêu XK toàn ngành nông nghiệp nửa cuối năm. Trong bối cảnh khó khăn, cần đặc biệt tập trung đẩy mạnh, nhanh hơn ở những ngành hàng đang có dư địa như khai thác, nuôi trồng thủy sản.

“Mặc dù giá thủy sản thế giới đang không cao, nhưng vẫn còn dư địa để tập trung phát triển”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nói.

Đề cập mục tiêu cụ thể hơn cho câu chuyện XK thủy sản nửa cuối năm cũng như tính chung cả năm 2019, ông Nguyễn Ngọc Oai- quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản nêu rõ: Toàn ngành phấn đấu giá trị tăng trưởng cả năm đạt 6,7% trở lên, trong khi con số mà Bộ NN&PTNT báo cáo lên Thủ tướng trước đó chỉ là 6,5%; XK phấn đấu đạt 10-10,5 tỷ USD.

Nỗ lực nâng chất lượng, hạ giá thành

Trong XK thủy sản, tôm và cá tra là 2 mặt hàng chủ lực. Đề cập sâu hơn ở góc độ các mặt hàng này, ông Như Văn Cẩn-Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản (Tổng cục Thủy sản) nêu quan điểm: Nửa đầu năm, ngành tôm Việt đối mặt sự cạnh tranh mạnh mẽ, đặc biệt là về giá cả. Điều này xuất phát từ câu chuyện trong nửa đầu năm, giá thức ăn cho tôm tăng tới 2 lần. Bên cạnh đó, giá điện được điều chỉnh tăng từ cuối tháng 3 cũng tác động tới chi phí sản xuất. Thực tế, chi phí sản xuất tôm đã tăng tới 4.000 đồng/kg. Ngoài ra, nuôi tôm vẫn chủ yếu quy mô hộ nhỏ lẻ, hệ thống liên kết chuỗi chưa tốt như cá tra, khi biến động thị trường xảy ra dễ gây bất lợi cho người sản xuất.

“Thời gian tới, dự báo vẫn nhìn thấy khả năng tốt với ngành tôm khi những tháng cuối năm đã qua mùa tôm chính của thị trường đối thủ là Ấn Độ. Ngoài ra, nhờ các FTA, tôm Việt có thêm cơ hội XK. Tuy nhiên, điểm mấu chốt nhất là toàn ngành phải nỗ lực tập trung nâng cao chất lượng, giảm giá thành sản phẩm. Điều này cần sự vào cuộc của nhiều bộ, ngành, các cấp chứ không riêng gì Bộ NN&PTNT”, ông Cẩn nói.

Với mặt hàng cá tra, ông Cẩn phân tích: Các hệ thống rào cản thương mại đã được dựng lên khá nhiều, điển hình là từ thị trường lớn Hoa Kỳ. Bài toán đặt ra với cá tra Việt là phải đổi mới liên tục, nỗ lực mới đảm bảo được sức cạnh tranh trên sân chơi quốc tế minh bạch. Bên canh tôm, cá tra, ông Cẩn cho rằng, nhuyễn thể cũng là mặt hàng có tiềm năng rất lớn, đặc biệt tại các tỉnh ven biển, cần chú trọng hơn phát triển mặt hàng này.

Ông Phạm Quang Toản-Vụ trưởng Vụ Tài chính Kế hoạch (Tổng cục Thủy sản) nêu rõ: Nửa cuối năm, Tổng cục Thủy sản sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để tháo gỡ các rào cản thương mại, mở rộng thị trường XK, bao gồm thị trường Ả rập - xê út, Hoa Kỳ, EU; tăng cường xúc tiến thương mại quảng bá về các ngành hàng XK chủ lực của Việt Nam tại một số quốc gia NK chính; tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong khai thác và bảo quản sản phẩm sau thu hoạch trên tàu cá, đặc biệt là công tác bảo quản sản phẩm thủy sản trên tàu cá, gia tăng giá trị sản phẩm thủy sản XK từ khai thác...

Ông Nguyễn Ngọc Oai đánh giá: Mục tiêu, nhiêm vụ 6 tháng cuối năm rất nặng nề, đòi hỏi có quyết tâm rất cao, tập trung xây dựng kế hoạch và giải pháp thật cụ thể cho từng lĩnh vực mới đạt được kết quả như mong muốn, đạt các chỉ tiêu.

“Đáng chú ý, gỡ thẻ vàng cho hải sản XK sang thị trường EU được coi là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng bởi không gỡ thẻ vàng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự ngành thủy sản trên trường quốc tế, đến đời sống của bà con nhân dân. Từ nay đến cuối tháng 10, phải tập trung cao nhất khắc phục 4 khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) để tới đầu tháng 11 Đoàn EC sang ghi nhận Việt Nam là nước có nỗ lực tháo gỡ thẻ vàng”, ông Oai nói.