Tham vọng lớn của các mạng xã hội Made in Vietnam
Các công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam đã bắt đầu xây dựng chuỗi các mạng xã hội mới trong nỗ lực phá vỡ lĩnh vực do Facebook thống trị suốt thời gian qua, với hơn 60 triệu người dùng trên tổng số hơn 96 triệu người dân Việt Nam.
Lần ra mắt mới nhất được công bố vào ngày 23 tháng 7 bởi Gapo Technology, một đơn vị thuộc G-group có trụ sở tại Hà Nội.
Gapo là mạng xã hội gia đình với chức năng trò chuyện, đăng bài và các chức năng khác.
"Chúng tôi tự tin có thể thu hút 50 triệu người dùng vào năm 2021", CEO Hà Trung Kiên nói tại sự kiện ra mắt ở Hà Nội.
Gapo xuất hiện chỉ một tuần sau khi ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, nói với một nhóm các nhà điều hành CNTT tại Thành phố Hồ Chí Minh rằng ông muốn có nhiều mạng xã hội trong nước, mang đậm đặc trưng, đặc thù của Việt Nam hơn.
Ông Hùng cho biết đã đến lúc ngành công nghiệp CNTT của Việt Nam tham gia chuỗi giá trị toàn cầu sau một thời gian dài tập trung vào gia công phần mềm. Đây là thời điểm thích hợp để phát triển một mạng xã hội mới mang tính nhân đạo hơn và thực sự coi trọng khách hàng của mình, ông Hùng nói.
Ông kêu gọi các công ty CNTT trong nước tạo ra mạng xã hội độc đáo có thể cạnh tranh với Facebook, theo truyền thông địa phương.
Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp bằng cách ban hành khung pháp lý sandbox để doanh nghiệp có thể kiểm tra các mô hình công nghệ mới trong môi trường được kiểm soát và an toàn, ông Hùng nhắc lại.
Kể từ tháng 1, ba mạng xã hội đã được các công ty trong nước đưa ra. Mạng xã hội du lịch Hahalolo có trụ sở tại thành phố Hồ Chí Minh đã chính thức công bố nền tảng của mình vào ngày 10 tháng 6, đặt mục tiêu đầy tham vọng là 2 tỷ người dùng vào năm 2024.
Ngày hôm sau, Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng và Tập đoàn viễn thông Quân đội Viettel đã ra mắt mạng xã hội VCNET.
VCNET được thiết kế để "đấu tranh chống lại thông tin không chính xác và tin tức giả mạo", ông Nguyễn Thanh Long, Phó trưởng ban cho biết.
Hai mạng xã hội nữa dự kiến sẽ ra mắt vào 6 tháng cuối năm. Như vậy, tổng số mạng xã hội “nội địa” ra mắt trong năm nay sẽ là 4, gấp đôi so với năm ngoái.
Các nhà quan sát trong ngành cho rằng những động thái này có thể tăng tốc do luật an ninh mạng có hiệu lực vào tháng 1. Luật yêu cầu các công ty tham gia vào viễn thông, dịch vụ trực tuyến và nội dung trực tuyến phải đặt văn phòng và máy chủ tại Việt Nam và lưu trữ dữ liệu trong nước.
Điều này đã khuyến khích các công ty địa phương bắt đầu phát triển mạng xã hội với dự đoán rằng những nhà đầu cơ nước ngoài sẽ thu hẹp sự hiện diện của họ tại Việt Nam, các nhà quan sát cho biết.
Vào tháng 1, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo Bộ Thông tin và Truyền thông phải làm nhiều hơn để đảm bảo các mạng xã hội nước ngoài tuân thủ luật an ninh mạng. Ông cũng yêu cầu bộ này tiếp tục nỗ lực hỗ trợ phát triển mạng xã hội nội địa thay thế, theo truyền thông Việt Nam.
Hà Nội đã gia tăng áp lực đối với Facebook và Google kể từ khi luật an ninh mạng được thực thi. Vào tháng 6, Bộ Thông tin và Truyền thông đã yêu cầu hai gã khổng lồ công nghệ Hoa Kỳ mở văn phòng đại diện tại Việt Nam, thực hiện nghĩa vụ thuế và quản lý nội dung trong nước. Bộ cho biết hai công ty này đã thu được doanh thu quảng cáo lần lượt là 235 triệu đô và 152,1 triệu đô trong nước vào năm 2018.
Vào tháng 5, Bộ cho biết Facebook đã đồng ý xóa 208 tài khoản giả, 2.444 liên kết quảng cáo các sản phẩm và dịch vụ bất hợp pháp, 215 trang fanpage quảng cáo đánh bạc và hơn 200 liên kết có nội dung chống phá đảng và nhà nước.
Vào tháng 6, Bộ tuyên bố xác định khoảng 55.000 video YouTube có nội dung “độc hại" hoặc vi phạm luật pháp Việt Nam. Google và YouTube tại Việt Nam đã xóa 8.000 video theo yêu cầu của chính quyền Việt Nam, theo truyền thông.
Trong khi đưa ra yêu cầu với Facebook và Google, chính phủ cũng đang thúc đẩy các công ty công nghệ trong nước phát triển dịch vụ cạnh tranh với đối thủ.
"Mạng xã hội Facebook hoạt động dựa trên sự đóng góp từ người dùng của họ, vì vậy họ (những người dùng này) phải có tiếng nói trong việc quyết định các quy tắc cho nền tảng đó. Mạng xã hội phản ánh cuộc sống thực, do đó, các giá trị đạo đức cơ bản phải được tôn trọng. Đồng thời, nền tảng phải tuân thủ luật pháp của nước sở tại", ông Hùng nhấn mạnh trong cuộc họp ở thành phố Hồ Chí Minh.
"Facebook từ chối tuân theo các quy tắc địa phương khi vào một quốc gia mới, nói rằng họ có quy tắc riêng. Tại sao chúng ta không tạo ra một mạng xã hội nơi người dùng tự quyết định quy tắc của mình?", ông Hùng nhấn mạnh.
Chuyên gia nói gì về mạng xã hội Made in Vietnam?
Lê Hồng Hiệp, một nhà nghiên cứu tại Viện ISEAS - Yusof Ishak có trụ sở tại Singapore, bày tỏ quan điểm về mục tiêu của Việt Nam trong việc “cạnh tranh” với Facebook.
"Tôi không nghĩ Việt Nam sẽ có thể phát triển các nền tảng truyền thông xã hội khả thi có thể cạnh tranh với những gã khổng lồ công nghệ toàn cầu như Facebook hay Google ở thời điểm hiện tại", ông nói.
“Chừng nào Facebook và Google vẫn còn tồn tại, các nền tảng truyền thông xã hội trong nước sẽ không phải là lựa chọn số một của người dùng Việt Nam”, ông nói.
Kể từ khi Facebook vào Việt Nam năm 2007, Hà Nội đã cấp hơn 300 giấy phép cho các mạng xã hội địa phương tính đến năm 2017, nhưng rất ít trong số đó hoạt động. Người dùng đã phàn nàn rằng hầu hết các nền tảng được xây dựng bởi các công ty trong nước không thân thiện với người dùng và các tính năng có xu hướng là bản sao của Facebook. Một số chuyên gia nói rằng Hà Nội muốn thắt chặt sự kiểm soát đối với các mạng xã hội cũng như Trung Quốc, nơi các dịch vụ của Facebook và Google bị chặn. Nhưng không phải tất cả các nhà quan sát đều đồng ý với quan điểm này.
“Hà Nội sẽ không đóng cửa internet và tách biệt quốc gia khỏi cộng đồng quốc tế, khi phải xây dựng một nền tảng mới có thể thay thế Facebook hoặc Google", Trần Hồng Ninh, một nhà phân tích kinh doanh kỹ thuật số ở thành phố Hồ Chí Minh khẳng định.
