Vì Vũ ‘nhôm’ là cán bộ tình báo, nên các bị cáo biết sai vẫn làm
Sáng 31.12, sau 3 ngày xét xử, TAND TP.HCM đã có bản án đối với bị cáo Nguyễn Hữu Tín (62 tuổi, cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM) và các đồng phạm “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” trong việc giao nhà đất công sản số 15 Thi Sách, phường Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM cho Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ nhôm).
Trong vụ án này, 4 đồng phạm của cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Hữu Tín là Đào Anh Kiệt (62 tuổi, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM), Trương Văn Út (49 tuổi, nguyên Phó trưởng phòng Quản lý đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM), Nguyễn Thanh Chương (45 tuổi, nguyên Trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND TP.HCM) và Lê Văn Thanh (57 tuổi, nguyên Phó Chánh văn phòng UBND TP.HCM).
Căn cứ vào quá trình điều tra và xét xử công khai tại tòa, HĐXX nhận định, nhà đất số 15 Thi Sách, phường Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM là tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước. Do vậy, việc sắp xếp lại phải dựa vào văn bản của Thủ tướng, Luật Đất đai 2013 và phải do Ban chỉ đạo số 09 của Sở Tài chính thực hiện.
Năm 2014, Phan Văn Anh Vũ ( tức Vũ ‘nhôm’) với tư cách là Chủ tịch Công ty cổ phần xây dựng Bắc Nam 79 đã lợi dụng danh nghĩa “tổ chức bình phong” của Tổng cục Tình báo Bộ Công an, ký nhiều văn bản hoặc đề xuất lãnh đạo Bộ Công an gửi nhiều văn bản gửi UBND TP.HCM đề nghị hỗ trợ, tạo điều kiện để được thuê, giao chỉ định nhà, đất số 15 Thi Sách khi đó đang cho Công ty phim Giải phóng thuộc Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch thuê.
Theo VKS, bị cáo Nguyễn Hữu Tín khi đó trên cương vị là Phó Chủ tịch UBND TP.HCM được giao quản lý lĩnh vực đất đai, chắc chắn nắm rõ điều này. Ngoài ra, việc tham mưu, sắp xếp nhà đất này thuộc Ban Chỉ đạo 09 của Bộ Tài chính. Tuy nhiên, bản thân ông Tín khi tiếp nhận đề xuất giao đất cho công ty bình phong của Vũ nhôm đã không thông qua Ban chỉ đạo số 09, Chủ tịch UBND TP.HCM, Sở Tài chính thành phố mà tự ký giấy chấp thuận.
Các bị can Lê Văn Thanh, Nguyễn Thanh Chương, Trương Văn Út và Đào Anh Kiệt đã tham mưu cho ông Nguyễn Hữu Tín ký ban hành chủ trương quyết định cho thuê đất, bán chỉ định nhà và khấu trừ tiền thuê đối với nhà đất số 15 Thi Sách trái quy định, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước 6,7 tỷ đồng. Ngoài ra, còn hơn 802 tỷ đồng giá trị quyền sử dụng đất (tính đến thời điểm khởi tố vụ án ngày 17.8.2018). Việc làm này được xác định là trái Quyết định số 09 của Chính phủ về sắp xếp xử lý nhà thuộc sở hữu nhà nước và Luật Đất đai 2013.
Hành vi của cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM và các đồng phạm gây ra được Viện Kiểm sát đánh giá là có dấu hiệu “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Tuy nhiên, vụ án được khởi tố khi Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) có hiệu lực, tội “cố ý làm trái” không còn. Do vậy, VKS đề nghị truy tố hành vi của các bị cáo phù hợp với tội danh tương ứng là vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Tuyên án ông Nguyễn Hữu Tín và các đồng phạm vụ nhà 15 Thi Sách
Đối với các tình tiết giảm nhẹ, trong quá trình điều tra và khai tại tòa, các bị cáo đều tỏ ra ăn năn hối lỗi. Ngoài ra, ông Tín và các đồng phạm đã tự nguyện tác động để gia đình nộp lại số tiền khắc phục một phần hậu quả vụ án.
Ông Nguyễn Hữu Tín cùng 4 bị cáo đã có nhiều đóng góp trong công tác, chưa để xảy ra vi phạm trước đó, có nhiều bằng khen, huân chương. Đây là những tình tiết để tòa xem xét giảm nhẹ một phần trách nhiệm hình sự cho các bị cáo.
Đối với việc bị cáo Đào Anh Kiệt kháng cáo kêu oan, HĐXX nhận định, các văn bản của Bộ Công an và UBND.TP.HCM không có nội dung cho thuê đất số 15 Thi Sách vì mục đích an ninh quốc phòng. Ngoài ra, Luật đất đai 2013 quy định đối với mục đích quốc phòng an ninh thì không qua đấu giá, nhưng Công ty Bắc Nam 79 không phải là lực lượng vũ trang. Do đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND TP.HCM cho thuê đất không thông qua đấu giá là trái quy định.
VKSND TP.HCM nhận định, trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Hữu Tín đứng đầu, có vai trò chỉ đạo, quyết định nên cần có mức án cao nhất. Tuy nhiên, xét một cách tổng thể vụ án xảy ra còn có trách nhiệm của Phan Văn Anh Vũ và một số cán bộ Bộ Công an đã “lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi, gây thiệt hại cho Nhà nước”.
Trước đó, trong phần tự bào chữa, cựu Phó Chủ tịch TP.HCM Nguyễn Hữu Tín cho biết, sau khi nhận được các văn bản của Bộ Công an, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, tham mưu của các sở, ban, ngành, bị cáo đã chấp thuận cho Công ty Bắc Nam 79 thuê đất số 15 Thi Sách vì nhận thấy đề nghị của các Bộ, ngành phù hợp với pháp lệnh tình báo, Chỉ thị số 936 của Thủ tướng Chính phủ.
Những văn bản này nêu rõ chính quyền các cấp phải tạo điều kiện, đáp ứng yêu cầu các cơ quan tình báo, tổ chức bình phong. Ngoài ra, bị cáo Nguyễn Hữu Tín nhận định, việc cho thuê đất này hoàn toàn không có sự chuyển dịch về sở hữu, vẫn là cơ quan của Nhà nước.
“Vì nhận thức như vậy nên bị cáo đã chấp thuận chủ trương. Bị cáo không có mục đích riêng tư gì. Bị cáo nhận thức đây là việc chuyển giao đất giữa các cơ quan Nhà nước (từ Bộ Văn hóa Thể thao - Du lịch đến Bộ Công an) thì Nhà nước không bị thiệt hại. Thời gian trong trại giam bị cáo lúc nào cũng trăn trở là, chỉ vì lợi ích an ninh quốc gia lại gây thiệt hại cho quốc gia”, ông Nguyễn Hữu Tín thừa nhận trước tòa.
“Bị cáo rất hối hận. Bị cáo rất thấm thía lời kiểm sát viên trước đó là 'cho dù hỗ trợ cho an ninh quốc phòng cũng phải làm đúng quy trình, cho dù là thực hiện theo chỉ thị của Thủ tướng cũng không thể trái với Luật đất đai'. Bị cáo không bao giờ ngờ việc làm của mình lại bị kẻ khác trục lợi gây thiệt hại cho Nhà nước”, cựu Phó Chủ tịch TP.HCM nghẹn ngào.
Với các bị cáo Trương Văn Út (49 tuổi, nguyên Phó trưởng phòng Quản lý đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM), Nguyễn Thanh Chương (45 tuổi, nguyên Trưởng phòng Đô thị, Văn phòng UBND TP.HCM) và Lê Văn Thanh (57 tuổi, nguyên Phó Chánh văn phòng UBND TP.HCM), cơ quan tố tụng đánh giá dù biết rõ đất số 15 Thi Sách thuộc sở hữu Nhà nước nhưng vẫn tham mưu cho ông Nguyễn Hữu Tín ký phê duyệt cho Vũ Nhôm thuê. Hành vi của những bị cáo này phạm tội với vai trò giúp sức cho ông Tín.
Trước đó, vì hàng loạt những sai phạm trong việc chuyển giao dự án, Phan Văn Anh Vũ đã bị TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên phạt mức án 15 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, cựu Thứ trưởng Bộ Công an Trần Việt Tân nhận 36 tháng tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Đối với trách nhiệm dân sự của các bị cáo, HĐXX xác định, số tiền 6,7 tỷ đã được tòa án các cấp xem xét giải quyết trong vụ án Phan Văn Anh Vũ và các đồng phạm tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ và Thiếu trách nhiệm gây hậu nghiêm trọng. Tuy nhiên, với số tiền 3,4 tỷ các bị cáo đã nộp tòa tuyên vẫn tiếp tục tạm giữ để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án của Công ty Bắc Nam 79 của Phan Văn Anh Vũ. Ngoài ra, nhà đất số 15 Thi Sách giao cho UBND TP.HCM quản lý, phần trách nhiệm dân sự đã được tòa án các cấp xem xét, buộc Công ty Bắc Nam 79 bồi thường. Do đó, hành vi phạm tội của các bị cáo trong vụ án đã không còn hậu quả, nếu có cũng đã được khắc phục.
Từ những cơ sở phân tích này, HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Hữu Tín 7 năm tù, Đào Anh Kiệt 6 năm 6 tháng tù, Trương Văn Út 5 năm tù, Lê Văn Thanh 4 năm tù và Nguyễn Thanh Chưuơng 3 năm tù.
“HĐXX chấp nhận quan điểm của bị cáo Tín, cho rằng sai phạm của các bị cáo xuất phát từ hành vi Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ của Phan Văn Anh Vũ và các lãnh đạo Bộ Công an. Tuy nhiên, dù có chiếu cố đến đâu cũng phải xử lý nghiêm để răn đe”, HĐXX cho biết
