Liên hiệp «Technodynamics» là một thành phần trong cấu trúc của Tập đoàn Nhà nước «Rostec» chuyên sáng chế, sản xuất và cung cấp các hệ thống và tổng thành dịch vụ hậu mãi khác nhau dành cho ngành hàng không. Trong đó có thiết bị dù hạ cánh. Hiện tại, mẫu dù dân dụng «Cơ may» độc đáo đang được tung ra thị trường, nhờ sự hỗ trợ của chiếc dù này, người có thể thoát khỏi tòa nhà cao tầng đang chìm trong lửa cháy hay tình huống khẩn cấp.
Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, CEO của Liên hiệp là ông Igor Nasenkov đã kể chi tiết về «Cơ may» và những mẫu dù khác hỗ trợ hạ cánh phi quân sự của Nga, hàng loạt trong số này có thể đưa ra xuất khẩu.
Nghiên cứu và sản xuất – quy trình trọn gói
Thiết bị dù hạ cánh là công việc trực tiếp của một bộ phận trong Liên hiệp «Technodynamics» là Viện Nghiên cứu chế tạo Dù Matxcơva, được thành lập từ năm 1946. Ngày nay, Viện là cơ sở duy nhất ở Nga về sáng chế các hệ thống dù dành cho những mục đích khác nhau: quân sự, dân dụng (thể thao, cứu hộ, vận chuyển hàng hóa, huấn luyện-thực tập), cũng như các hệ thống hạ cánh và nhảy dù trong công nghệ vũ trụ. Dành cho các thử nghiệm thực tế, sẵn có Trung tâm Thử nghiệm chuyến bay - một phi trường ở ngoại vi thành phố Kirzhach (vùng Vladimir). Và tại đây, kể từ năm 2018, có hoạt động của «Nhà máy dù №1» - doanh nghiệp với chu trình trọn gói khép kín có chức năng sản xuất hơn 2.000 chiếc dù phụ vụ nhiều mục đích khác nhau và sáng chế phát triển các hệ thống Thiết bị dù hạ cánh tiềm năng.
Thảm kịch 11 tháng 9 năm 2001 thúc đẩy việc chế tạo mẫu dù «Cơ may»
Một trong những mẫu thiết bị hạ cánh mới phi quân sự là hệ thống dù cứu hộ ba vòm với tên gọi đầy ý nghĩa là «Cơ may». Trả lời câu hỏi của Sputnik về lịch sử hình thành hệ thống dù này, CEO «Technodynamics», ông Igor Nasenkov nói:
«Lý do khiến «Technodynamics» nảy sinh ý tưởng sáng chế mẫu dù đặc biệt để giải cứu người khỏi các tòa nhà cao tầng gặp nạn chính là cuộc tấn công khủng bố vào Tòa Tháp đôi 110 tầng của Trung tâm Thương mại Thế giới ở New York ngày 11 tháng 9 năm 2001. Nạn nhân trong vụ này là gần 3.000 người, họ thiệt mạng trong thời điểm máy bay lao xuyên ngang tòa nhà chọc trời, cũng như trong đám cháy và khi các toà tháp cao sụp đổ.
Viện Nghiên cứu chế tạo Dù đã tìm kiếm giải pháp cho vấn đề này. Năm 2013, Viện nhận được Bằng Phát minh sáng chế cho hệ thống dù «Cơ may». Đã tiến hành toàn bộ quy trình thử nghiệm kiểm tra đầy đủ và kỹ lưỡng. Cuộc trình diễn công khai đầu tiên của hệ thống này được thực hiện tại phi trường «Kirzhach» vào mùa hè năm 2018. Đến quý IV năm 2019, đã nhận được Giấy Chứng nhận hợp chuẩn do cơ quan chuyên trách đặc biệt thuộc Bộ Các tình trạng khẩn cấp LB Nga trao cho. Chứng chỉ này tạo điều kiện thuận lợi cho «Technodynamics» bắt đầu đưa mẫu dù «Cơ may» vào sản xuất hàng loạt».
Các thông số kỹ thuật
Trả lời câu hỏi về các đặc tính kỹ thuật của «Cơ may» và quy trình sử dụng hệ thống dù này, ông Igor Nasenkov lưu ý:
«Khi sáng chế hệ thống dù mới, các chuyên gia thiết kế của Viện Nghiên cứu chế tạo Dù đã sử dụng những vật liệu hiện đại, cụ thể là vải có độ thoáng khí thấp trên cơ sở sợi polyamide. Họ cũng ứng dụng hàng loạt giải pháp sáng tạo, chẳng hạn như loại bỏ khả năng gấp tán dù trong trường hợp vô tình tiếp xúc với tường nhà. Khác với các hệ thống dù thông thường, hệ thống «Cơ may» cho phép ta hạ cánh từ độ cao cực thấp, nhưng không dưới 33 mét (là chiều cao của tòa nhà 9 tầng).
Sản phẩm gồm một bao đựng với hệ thống treo, ba mái vòm duy trì tốc độ hạ cánh ấn định, cũng như chuỗi liên kết xả. Hệ thống treo có thể được «điều chỉnh» tuỳ theo vóc dáng và trọng lượng của một người. Từ xác định rằng «Cơ may» sẽ được sử dụng trong tình huống khẩn cấp dành cho những người không có kinh nghiệm nhảy dù, chúng tôi đã đơn giản hóa sơ đồ hành động của dù đến mức tối đa. Tất cả những gì cần làm là đeo dù, chốt chặt các khóa trên cầu ngực, móc cáp dù vào bất kỳ vật thể cố định cứng nào gần đó, rồi nhảy ra càng xa càng tốt – cáp dù sẽ kéo căng mái vòm. Không cần thêm hành động nào nữa».
Phương tiện cứu hộ
CEO «Technodynamics» đặc biệt nhấn mạnh rằng hệ thống «Cơ may» chỉ có thể sử dụng như một phương tiện cứu hộ trong tình huống nguy cấp và không phù hợp với bất kỳ mục đích nào khác.
«Không thể sử dụng «Cơ may» để đào tạo cơ bản ban đầu về môn nhảy dù, vì nó không có dù dự bị, cũng như hàng loạt thành tố truyền thống vốn có trong các hệ thống dù kinh điển. Có những yêu cầu kỹ thuật đặc biệt dành riêng cho những chiếc dù phục vụ mục đích giải trí (ví dụ, trong trò «BASE jumping» - tung người nhảy mạo hiểm từ núi hoặc các vật thể khác ở tầm cao lớn) vì vậy sử dụng «Cơ may» ở đây cũng ít thích hợp. Chỉ dùng hệ thống này khi đã cạn kiệt những phương án cứu hộ khác».
Trên thế giới hiện nay không ở đâu có mẫu dù cứu hộ tương tự như «Cơ may» của Nga. Mà các tòa nhà chọc trời hay đơn giản là nhà cao hơn 9 tầng thì nhan nhản ở nhiều khu vực khác nhau trên hành tinh này: ở châu Âu (kể cả Nga), ở Mỹ và Mỹ Latinh, Trung Đông, Trung Á và đương nhiên có mặt ở các nước khu vực châu Á - Thái Bình Dương (Nhật Bản, hai nước Triều Tiên, Trung Quốc, Việt Nam, Singapore, Malaysia, Indonesia). Bởi thế sáng chế của các kỹ sư Nga có tiềm năng xuất khẩu rộng rãi. Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, ông Igor Nasenkov lưu ý:
«Vấn đề cứu người khỏi tòa nhà cao tầng trong tình huống nguy cấp bất thường đã là mối bận tâm trên khắp thế giới suốt thời gian dài, và liên quan đến nhiều yếu tố. Ngoài sự gia tăng số lượng tầng nhà, thì mật độ cư dân của các thành phố cũng gia tăng nhanh chóng. Thực tế đó khiến nhiều khi không thể sử dụng hầu hết các thiết bị cứu hộ có sẵn từ bên ngoài tòa nhà. Thông thường, để sơ tán người khỏi các cấu trúc chứa đầy khí gas khác nhau, người ta vẫn dùng bạt, gối đệm hoặc phương tiện thang, dây cáp. Nhưng tất cả đều có chung hạn chế nghiêm trọng là chiều cao tối đa của việc sử dụng những thứ này. Đối với các công trình chứa đầy khí gas, gắn với hạn chế về điểm rơi an toàn, còn đối với phương tiện cáp có nghĩa là phụ thuộc vào cấu trúc tòa nhà. Thêm vào đó, nhà càng cao, càng có nhiều người cần được sơ tán cùng lúc.
Khác với việc sử dụng các phương tiện cứu hộ hoạt động thuần tuý trên mặt phẳng của chính diện tòa nhà, trong việc sử dụng hệ thống dù «Cơ may» thì chiều cao tối đa không hạn chế mà quan trọng lại là chiều cao tối thiểu, Tại sao cần dùng «Cơ may» ở độ cao không dưới 33 mét? Chúng tôi đã đi đến chỉ số này sau khi tính toán kỹ lưỡng và thử nghiệm cẩn thận. Đã xác định được con đường và thời gian cần thiết để các mái vòm của dù mở ra hoàn toàn và đạt tốc độ giảm thấp giúp người có thể hạ cánh an toàn. Ngoài ra, sử dụng «Cơ may» sẽ loại bỏ tình trạng tắc nghẽn hỗn loạn khi sơ tán người ở dưới chân tòa nhà gặp tai nạn khẩn cấp (nếu nhà sụp đổ, ắt sẽ có thêm hàng trăm nạn nhân). Khi nhảy, mọi người sẽ tản ra và tiếp đất ở toàn bộ không gian trống.
Không hề có mẫu dù nào trực tiếp tương tự như hệ thống «Cơ may» của Nga trên thị trường toàn thế giới, thực tế đó khiến cho Liên hiệp «Technodynamics» và Tập đoàn Nhà nước «Rostec» chiếm lĩnh ngôi vị tiên phong trong phân khúc này», - ông Igor Nasenkov nhấn mạnh.
Dù nào dành cho người vượt qua nỗi sợ độ cao?
Phải nói luôn rằng ngoài «Cơ may», Nga còn có những hệ thống thiết bị dù phi quân sự khác nữa. Một trong số đó là mẫu «Học sinh» (tiếng Nga – «Shkolnik»; tiếng Anh – «Schoolboy») - là chiếc dù để huấn luyện nhảy cơ bản ban đầu. Theo thông tin mà Sputnik nhận được từ Viện Nghiên cứu chế tạo Dù, mẫu «Học sinh» đã vượt qua cuộc thử nghiệm kiểm tra cấp Nhà nước ngay từ năm 2007.
Chỉ cần đơn giản là vượt qua nỗi sợ tự nhiên về độ cao và nhảy xuống, chiếc dù sẽ tự động mở. Tiếp theo, sẽ bình tĩnh giảm độ cao và tiếp đất chính xác tại điểm ấn định.
CEO «Technodynamics», ông Igor Nasenkov dừng câu chuyện với việc kể đôi chút về mẫu dù này.
«Lĩnh vực cơ bản ứng dụng hệ thống «Học sinh» là dạy môn nhảy dù cho những người chưa có sự chuẩn bị về kỹ năng, thực hiện trong khuôn khổ các Câu lạc bộ bay và các tổ chức thể thao kỹ thuật khác, dưới sự giám sát của huấn luyện viên được đào tạo chuẩn. Điểm ưu việt chính của «Học sinh» là đơn giản và chắc chắn đáng tin cậy. Trong quá trình sáng chế mẫu dù đã áp dụng nhiều giải pháp kỹ thuật từng được thử nghiệm nhiều lần trong sản xuất hàng loạt các mẫu dù khác. Điều đó cũng làm cho «chiếc dù dành cho người mới bắt đầu» trở thành lựa chọn thích hợp để hoàn thành cuộc tập nhảy dù từ tất cả các loại máy bay đang có ở Nga, với tốc độ bay không quá 250 km/h».
