Tử tù Hồ Duy Hải chính là người hai lần bị kết án tử hình về tội Giết người và Cướp tài sản trong vụ án sát hại dã man hai nữ nhân viên làm việc tại Bưu điện Cầu Voi (ấp 5, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, Long An) tối 13 tháng 1 năm 2008.
Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định, phiên giám đốc thẩm lần này cần đảm bảo công tâm, không cho phép sai, oan người có tội, không được làm oan người phạm tội, hoặc bỏ lọt tội phạm.
Giám đốc thẩm vụ án tử tù Hồ Duy Hải: Không cho phép làm oan người vô tội
Sáng nay 6/5, tại trụ sở Tòa án nhân dân tối cao ở Hà Nội, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao mở phiên tòa giám đốc thẩm để xét xử vụ án mạng tại Bưu điện Cầu Voi (huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An) liên quan đến số phận của tử tù Hồ Duy Hải (sinh năm 1985, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An) bị kết án tử hình về tội Giết người và Cướp tài sản liên quan đến cái chết của hai nữ nhân viên bưu điện Cầu Voi (ấp 5, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, Long An).
Chủ tọa phiên tòa do đích thân Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình đảm trách. Phiên tòa còn có sự tham gia của đại diện Văn phòng Chủ tịch nước, Ban Nội chính Trung ương, lãnh đạo ủy ban Tư pháp Quốc hội, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, lãnh đạo Cục C01 Bộ Công an, đại diện các cơ quan tố tụng của tỉnh Long An (các cơ quan công tố, xét xử sơ thẩm) và đại diện TAND cấp cao tại TP.HCM, Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại TP.HCM (cơ quan công tố, xét xử phúc thẩm vụ án Hồ Duy Hải).
Cụ thể, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Huy Tiến được Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao ủy quyền đến tham dự phiên tòa. Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà, đại diện Ban Nội chính Trung ương. Đến dự phiên giám đốc thẩm này còn có bà Nguyễn Thị Thủy, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, được Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội ủy quyền đến dự phiên tòa.
Các điều tra viên tham gia điều tra vụ án là ông Lê Thành Trung (hiện là Trưởng Công an huyện Đức Hòa, tỉnh Long An), Nguyễn Văn Linh (hiện là Phó Trưởng phòng PC06, Công an Long An) cũng đều có mặt tại phiên tòa.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Thanh Phong (hiện là Phó Trưởng Công an huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) là cán bộ điều tra vụ án, lập biên bản, quyết định lệnh tạm giam đối với Hồ Duy Hải) vắng mặt.
Các cán bộ giám định hiện trường, bác sĩ khám nghiệm tử thi được Tòa mời đến đều có mặt. Ông Lê Quang Hùng, Thẩm phán phiên tòa sơ thẩm có mặt tại phiên tòa. Luật sư Nguyễn Văn Đạt và luật sư Nguyễn Văn Hòa (Đoàn Luật sư Thành phố Hồ Chí Minh) vắng mặt.
Đặc biệt, luật sư bào chữa cho bị cáo Hồ Duy Hải là ông Trần Hồng Phong cũng có mặt tại phiên xét xử. Việc luật sư được tham gia phiên tòa giám đốc thẩm được ghi nhận là lần đầu tiên trong lịch sử tố tụng. Phiên tòa giám đốc thẩm dự kiến sẽ kéo dài từ 6-8/5.
Vụ án tử tù Hồ Duy Hải kéo dài đã 12 năm nay nhưng vẫn chưa thể thi hành án được do còn nhiều quan điểm trái ngược xung quanh bản án tử hình. Đến cuối năm 2019, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với các bản án sơ thẩm và phúc thẩm với Hồ Duy Hải, đồng thời đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao mở phiên giám đốc thẩm để xét xử lại vụ án này.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, giám đốc thẩm là một thủ tục tiến hành việc lật lại một bản án, quyết định đã có hiệu lực của Tòa án để xem xét, xác minh lại toàn bộ quá trình giải quyết, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những cá nhân, tổ chức, cơ quan có quyền và nghĩa vụ liên quan.
Sau khi thư ký điểm danh các đại điện được mời đến phiên tòa, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết ông rất tiếc khi một số luật sư, kiểm sát viên tham gia trong quá trình giải quyết vụ án đã vắng mặt. Theo Chánh án TAND Tối cao, đây là phiên tòa quan trọng, là dịp cùng nhau trách nhiệm để làm rõ, xem xét lại vụ án.
Bắt đầu phiên xét xử giám đốc thẩm, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu khẳng định, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng đã xảy ra từ tháng 1/2008, khiến 2 nhân viên Bưu điện Cầu Voi tử vong, gây bức xúc dư luận.
Vụ án đã qua 2 cấp xét xử sơ thẩm, phúc thẩm. Sau đó, đã có báo cáo về vụ án đến Văn phòng Chủ tịch nước và có quyết định tạm dừng thi hành án tử hình đối với Hồ Duy Hải.
Đến cuối năm 2019, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với bản án sơ thẩm và phúc thẩm; đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao mở phiên xét xử giám đốc thẩm để xem xét lại vụ án này.
“Nhiệm vụ của phiên giám đốc thẩm là kiểm tra, thẩm định, đánh giá tính hợp pháp, có căn cứ của các chứng cứ, tài liệu trong hồ sơ vụ án và chủ yếu làm rõ những nội dung trong kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao”, Chánh án Nguyễn Hòa Bình nêu rõ.
Đáng chú ý, theo Chánh án TAND Tối cao, khi cần thiết, những nội dung khác không bị kháng nghị cũng nêu ra để làm rõ tổng quan của vụ án. Ngoài ra, Hội đồng cũng xem xét, làm rõ các chứng cứ, tài liệu mới gửi tới Hội đồng thẩm phán. Nếu những nội dung kháng nghị chưa làm rõ hết thì phiên tòa có thể kéo dài quá 3 ngày.
“Yêu cầu đặt ra với phiên tòa là phải xem xét cẩn trọng, khách quan, toàn diện, đúng thủ tục pháp luật trên cơ sở phán quyết chặt chẽ, thận trọng, công tâm, không cho phép sai, oan người có tội, không được làm oan người phạm tội, hoặc bỏ lọt tội phạm”, Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định.
Kỳ án tử tù Hồ Duy Hải: Hai lần bị kết án tử hình
Theo hồ sơ vụ án, năm 2007, Hồ Duy Hải có quen biết với 2 nữ nhân viên làm việc tại Bưu điện Cầu Voi (ấp 5, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, Long An). Tối 13/1/2008, 2 nữ nhân viên của Bưu điện Cầu Voi (huyện Thủ Thừa, Long An) bị sát hại dã man ngay tại nơi làm việc.
Qua điều tra, cơ quan Công an đã tạm giữ nhiều đối tượng nghi vấn. Hơn hai tháng sau, ngày 21/3/2008, Hồ Duy Hải bị bắt giữ, khởi tố và đưa ra xét xử. Theo bản án sơ thẩm và phúc thẩm, Hồ Duy Hải thường đến Bưu điện Cầu Voi (xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa) cách nhà 2 km đặt mua báo thể thao nên có quen với nữ nhân viên làm việc ở đây là chị Nguyễn Thị Ánh Hồng.
Khoảng 19h30 ngày 13/1/2008, Hồ Duy Hải đến Bưu điện Cầu Voi chơi. Khi đó tại bưu điện còn có em họ của chị Hồng là chị Nguyễn Thị Thu Vân.
Ngồi chơi được một lúc, Hải đột nhiên nảy sinh ý định quan hệ tình dục với chị Hồng nên đưa tiền cho chị Vân đi mua trái cây.
Khi chị Vân đã ra ngoài, Hải kéo người chị Hồng vào phòng ngủ nhưng bị cự tuyệt. Tức giận vì bị cô gái đạp ngã vào tường, Hải đã dùng dao và thớt gỗ để gần đó sát hại nữ nhân viên. Vì sợ bị bại lộ, Hải phục sẵn rồi giết luôn chị khi cô này đi mua trái cây trở về.
Sau khi gây án, Hải lấy đi 1 triệu đồng, khoảng 40 - 50 sim điện thoại, 1 điện thoại Nokia và nữ trang của hai nạn nhân. Sau đó, Hải đem nữ trang đi TP.HCM bán lấy tiền được 3,7 triệu đồng.
Trong suốt phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, Hồ Duy Hải kêu oan nhưng không được chấp nhận. Hồ Duy Hải bị kết án tử hình về tội giết người và 5 năm tù về tội cướp tài sản, tổng hợp hình phạt là tử hình.
Kêu cứu lên Chủ tịch nước, tử tù Hồ Duy Hải thoát án tử trong gang tấc
Ngày 24/5/2011, chánh án TAND tối cao ra quyết định không kháng nghị và có tờ trình đề nghị Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình của Hồ Duy Hải.
Sau đó, ngày 24/10/2011, viện trưởng Viện KSND tối cao ra quyết định không kháng nghị và gửi tờ trình đề nghị Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình của Hồ Duy Hải.
Ngày 17/5/2012, Chủ tịch nước ra quyết định bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình của Hồ Duy Hải.
Ngày 24/11/2014, Hội đồng thi hành án ra quyết định thi hành án tử hình Hồ Duy Hải, ngày tử hình dự kiến là ngày 5/12/2014.
Ngay từ sau khi bản án được tuyên, Hồ Duy Hải và mẹ của Hải là bà Nguyễn Thị Loan liên tục có đơn kêu oan gửi cơ quan chức năng. Bà Nguyễn Thị Rưởi (dì ruột Hải) và chị Hồ Thị Thu Thủy (em gái của Hải) có đơn đề nghị hoãn thi hành án đối với Hải.
Ngày 4/12/2014, Văn phòng Chủ tịch nước có công văn truyền đạt ý kiến của Chủ tịch nước về việc tạm dừng thi hành án tử hình đối với Hồ Duy Hải, đồng thời yêu cầu chánh án TAND tối cao, viện trưởng Viện KSND tối cao chỉ đạo xem xét, làm rõ trường hợp Hồ Duy Hải có bị kết án oan, sai hay không và báo cáo Chủ tịch nước. Cùng ngày, Hội đồng thi hành án tử hình tỉnh Long An có quyết định hoãn thi hành án tử hình đối với Hồ Duy Hải.
Ngày 20/1/2015, đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên là bà Lê Thị Nga đã gửi bản kiến nghị về việc xem xét kháng nghị vụ án Bưu điện Cầu Voi. Ngày 12/2/2018, Ủy ban Tư pháp Quốc hội có công văn kiến nghị gửi chánh án TAND tối cao, viện trưởng Viện KSND tối cao xem xét, kháng nghị giám đốc thẩm vụ án.
Viện KSND Tối cao kháng nghị hủy án tử hình Hồ Duy Hải như thế nào?
Ngày 22/11/2019, viện trưởng Viện KSND tối cao ra quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, đồng thời hủy toàn bộ bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã tuyên với Hồ Duy Hải để điều tra lại.
Kháng nghị của Viện KSND tối cao nêu rõ, bản án sơ thẩm và phúc thẩm có nhiều nhận định và kết luận chưa phù hợp với tình tiết khách quan của vụ án; việc thu thập, đánh giá chứng cứ, tài liệu chưa đầy đủ; nhiều nội dung cần chứng minh của vụ án còn mâu thuẫn nhưng lại chưa được làm rõ.
Những điểm mâu thuẫn, chưa được làm rõ trong hồ sơ có thể kể đến như việc dấu vân tay ở hiện trường không trùng với 10 ngón tay của Hồ Duy Hải. Tuy nhiên, các dấu vân tay này là của ai thì cơ quan tố tụng chưa làm rõ.
Ngoài ra, cơ quan điều tra còn có nhiều vi phạm tố tụng khi không thu tang vật để truy nguyên mà đã tiêu hủy ngay sau khi khám nghiệm hiện trường, không lấy lời khai nhân chứng, không điều tra các đối tượng tình nghi khác, không trưng cầu giám định vết máu, không đưa một số lời khai của Hồ Duy Hải và người làm chứng vào hồ sơ vụ án.
Mẹ của Hồ Duy Hải mong con được minh oan
Sáng 6/5, mẹ của tử tù Hồ Duy Hải là bà Nguyễn Thị Loan, 57 tuổi, đã đến chờ trước cổng tòa từ rất sớm cùng dì ruột và em gái Hải.
Bà Loan cho biết, khi bà đến Tòa án nhân dân tối cao xin thì vị cán bộ công an nói bà không được vô vì không có giấy mời.
“Vị cán bộ nói trưa cô có nhu cầu gì thì đem đơn lên 262 Đội Cấn chứ không được vô đây. Tôi nói là hôm nay tôi cũng không muốn nói nhiều, đơn từ tôi đã gửi trên 2.000 bộ, tôi cần gì phải lại 262 Đội Cấn nữa. Thôi thì nếu không cho tôi vô thì tôi đứng bên ngoài vậy, để chờ tin con trai của tôi. Mình cũng chấp hành nội quy đã đưa ra. Tôi đứng cách tòa án hơi xa xa”, Tuổi Trẻ dẫn lời bà Loan cho hay.
Theo bà Loan, qua việc con trai bà được xét xử giám đốc thẩm hôm nay, bà nhận thấy công lý nước nhà đã có tiến triển tốt.
Bà nói, bà đã chờ phiên tòa giám đốc thẩm này suốt 12 năm qua. Bà hy vọng rằng Hồ Duy Hải sẽ được trả tự do. Bà cũng mong tòa sẽ trả lại công bằng, minh oan Hải.
“Ngoài ra, trong suốt đoạn đường tôi kêu oan, nói về gian nan khổ cực thì tôi không muốn kể nữa. Nước mắt tôi đã chan dài từ Nam ra Bắc, từ Bắc vào Nam, chỉ có nước mắt cùng tôi những ngày tháng rất dài như vậy để chờ đợi phiên tòa giám đốc thẩm hôm nay, để Hồ Duy Hải con trai tôi được trả lại công bằng, để bác Nguyễn Hòa Bình nhìn thấy khách quan, toàn diện bản án oan sai của con trai tôi, trả lại công bằng cho con trai tôi”, người mẹ tử tù Hồ Duy Hải giãi bày.
Sau 12 năm chạy đi khắp nơi kêu oan cho con và sống chung với nước mắt, bà Loan hy vọng kết thúc phiên giám đốc thẩm sẽ là một kết quả tốt đẹp đối với con trai mình, Hồ Duy Hải sẽ được hưởng một phán quyết công lý, công bằng.
