Tổng Giám đốc WHO «không có sứ mệnh» mời Đài Loan tham gia Hội nghị Y tế Thế giới với tư cách quan sát viên. Đó là thông báo của Trưởng cố vấn pháp lý Stephen Solomon. Ông này nhắc rằng chỉ các quốc gia thành viên có quyền quyết định sự tham gia của ai đó vào cuộc họp đại hội đồng, mà năm nay đã lên kế hoạch tiến hành vào ngày 18-19 tháng 5.
Đề tài về chuyện mời Đài Loan tham dự hội nghị đã được nêu ra trong cuộc họp báo ở Geneva ngày 4 tháng Năm. Khi đó, ông Steven Solomon nhắc rằng WHO công nhận CHND Trung Hoa là đại diện hợp pháp duy nhất của Trung Quốc vào năm 1971 tương ứng với chính sách của Liên Hợp Quốc. Ông này nói rằng câu hỏi về phần tham gia của Đài Loan là vấn đề thuộc năng lực của 194 quốc gia thành viên WHO. Cũng khi đó, ông cho biết có hai nước đã đề xuất mời Đài Loan dự hội nghị. Trưởng cố vấn Steven Solomon không nêu tên các quốc gia đó. Còn bây giờ, ông nói chung chung rằng các nước thành viên WHO có «cái nhìn không đồng nhất» về vấn đề này.
Trong tương quan đó, các quan sát viên cho rằng Tổng Giám đốc WHO, cũng như các quan chức cấp cao khác làm việc trong tổ chức này ở Geneva, có thể đã là mục tiêu chịu sức ép từ phía Hoa Kỳ và hàng loạt đồng minh của Mỹ về vấn đề Đài Loan. Trong đó, WHO hai lần công khai tránh xa, cố gắng né không dự phần vào trò chơi chống Trung Quốc.
Hoa Kỳ đang lôi kéo các đồng minh thân cận nhất của mình để chơi con bài Đài Loan. Một trong số đó là Canada. Theo thông báo từ hãng phát thanh CBC của Canada, Ngoại trưởng Canada Francois-Philippe Champagne đã uỷ thác cho bà Tamara Mawhinney, Phó Đại sứ Canada trong Liên Hợp Quốc tại Geneva (Tamara Mawhinney, Canada's deputy ambassador to the UN in Geneva) gặp gỡ các quan chức cấp cao của WHO. Cuộc gặp như vậy được tổ chức vào ngày 7 tháng 5 để hối thúc WHO cho phép Đài Loan tham gia hội nghị với tư cách quan sát viên, bởi «đóng góp của Đài Bắc trong cuộc chiến chống lại đại dịch coronavirus là đáng kể và quan trọng». Trong cuộc gặp nhà ngoại giao Canada có hiện diện của Giám đốc điều hành Quan hệ đối ngoại của WHO Jane Ellison và Trưởng Cố vấn pháp lý Stephen Solomon. Đài phát thanh Canada CBC dẫn lời một quan chức Chính phủ cao cấp (với điều kiện ẩn danh do tình huống tế nhị), thông báo các chi tiết của cuộc gặp. Theo dữ liệu của nguồn tin này, không chỉ riêng nhà ngoại giao Canada mà còn có các đại sứ của Australia, Pháp, Đức, New Zealand, Anh, Nhật Bản và Hoa Kỳ tại Geneva cũng tham gia cuộc họp.
Sự ủng hộ mà Canada dành cho Hoa Kỳ về vấn đề Đài Loan tại WHO sẽ làm xấu thêm quan hệ của Ottawa với Bắc Kinh, - chuyên gia Elena Komkova từ Viện Nghiên cứu Mỹ và Canada nói trong cuộc phỏng vấn của Sputnik.
«Canada đã đồng ý với chính sách «một nước Trung Hoa» vào năm 1970 khi Trung Quốc công nhận ngoại giao. Bây giờ tình hình đang thay đổi. Canada, giống như Hoa Kỳ, đang tìm kiếm đòn bẩy gây tác động vào Trung Quốc. Quan hệ đã không còn gì xấu hơn. Trước đó, suốt một thời gian Canada cố gắng để ảnh hưởng đến Trung Quốc. Cụ thể, Canada đã kết nối các Bộ Ngoại giao của Anh, Đức, EU và đích thân Tổng thống Hoa Kỳ để vận động thả hai người Canada đang bị nhà cầm quyền Trung Quốc giam giữ. Trung Quốc không chịu nhún trước áp lực quốc tế. Bây giờ người Mỹ yêu cầu người Canada «trả nợ» bằng cách hỗ trợ sáng kiến của Washington về Đài Loan tại WHO và Ottawa đã tán đồng với sáng kiến này, kết nối cả các đồng minh khác của Canada tham gia. Đó là Australia, New Zealand, Anh, và hàng loạt quốc gia châu Âu».
«Nguyên tắc «một nước Trung Hoa» phải được tôn trọng. Trên cơ sở đó, Chính phủ Trung Quốc đã áp dụng những biện pháp cần thiết để Đài Loan được tham gia vào các sự kiện toàn cầu trong lĩnh vực y tế. Chính điều đó đảm bảo cho Đài Loan có thể ứng phó nhanh chóng và hiệu quả với những sự cố xảy ra ở địa phương và toàn cầu về mặt bảo vệ sức khoẻ cộng đồng».
Đây là tuyên bố do đại diện chính thức của Bộ Ngoại giao CHND Trung Hoa Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) nêu ra trước đó. Ông Triệu bình luận ý kiến của Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng New Zealand Winston Peters, người đã tuyên bố rằng đất nước ông sẽ ùng hộ yêu cầu của Đài Loan về tham gia cuộc họp với tư cách quan sát viên của Đại hội đồng Y tế toàn Thế giới. Nhà ngoại giao Trung Quốc nói rằng chính quyền Đài Loan đang làm ầm ĩ xung quanh cái gọi là phần tham gia vào sự kiện của WHO. Đó chỉ là cái cớ để trở lại tổ chức WHO. Tuy nhiên, mục tiêu thực sự của họ là lợi dụng tình hình đại dịch hiện nay vì mục đích «giành độc lập cho Đài Loan» mà theo nghĩa đầy đủ thực sự là một mưu đồ chính trị. Đồng thời, ông Triệu Lập Kiên xác nhận rằng Trung Quốc vẫn bảo lưu cam kết phát triển quan hệ hợp tác thân thiện với New Zealand.
