Mọi cơn thịnh nộ đều hướng về Trung Quốc
Tại Tokyo, theo sáng kiến của Hoa Kỳ, một cuộc họp giữa các bộ trưởng ngoại giao của 4 nước đã diễn ra, mà từ năm 2007 đã hình thành «Đối thoại An ninh Bốn bên» (QUAD). Đây là cuộc họp thứ hai trong khuôn khổ này, nhưng lần này các bên nhất trí sẽ gặp nhau thường xuyên hơn. Nhìn chung, kết quả cuộc họp có thể được coi là thỏa thuận của «bộ tứ» nhằm tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh hàng hải, không gian mạng, tạo dựng cơ sở hạ tầng chất lượng cao ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Mọi người đều hiểu "an toàn trên biển" ở đây có nghĩa là việc tàu thuyền của các nước này và những nước khác qua lại tự do ở biển Đông và biển Hoa Đông, nơi Bắc Kinh đang tuyên bố chủ quyền trên một phần đáng kể diện tích.
Tất nhiên, Mike Pompeo muốn nhiều hơn thế. Tại một cuộc họp với các đồng nghiệp, ông đã hướng tất cả sự hăng hái của mình vào ngôn từ chống lại Trung Quốc. Ông cáo buộc giới lãnh đạo Trung Quốc "tự mãn" và tham nhũng.
“Chúng tôi đang làm việc cùng nhau để bảo vệ người dân và các đối tác trước sức ép của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Chúng ta đã thấy sự biểu hiện của họ ở phía nam, trên biển Hoa Đông, sông Mekong, trên dãy Himalaya, eo biển Đài Loan".
Những người tham gia khác trong cuộc họp, mặc dù, như đã biết, có mối quan ngại nhất định về sự "trỗi dậy" của CHND Trung Hoa và việc củng cố sức mạnh kinh tế và quân sự của nước này, tuy nhiên, họ đã cố gắng tránh các cuộc công kích công khai nhằm vào Bắc Kinh. Ông Narushige Michishita, giám đốc một trong những tổ chức tư vấn Nhật Bản, đã mô tả tình huống này một cách hài hước:
“QUAD”, - ông Michishita nói - đây là về Trung Quốc, nhưng chúng tôi nói rằng không phải về Trung Quốc. Mọi người đều biết. Trung Quốc biết điều này. Chúng ta không nên nói về nó quá ồn ào”.
Rất ít người sẵn sàng muốn trở thành NATO Châu Á
Dọa dẫm các đối tác về mối đe dọa từ Trung Quốc, ngoại giao Mỹ muốn biến QUAD thành một NATO Châu Á. Để đạt được mục tiêu này, họ đề xuất đưa ra hình thức tổ chức hợp tác giữa bốn quốc gia, xác định rõ ràng hơn ai là kẻ thù và ai là bạn bè - những người được cho sẽ được mời tham gia định dạng QUAD +. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ Stephen Biegun tuyên bố yêu cầu chính thức hóa quan hệ trong bộ tứ cách đây một tháng. Lần này ở Tokyo, thuật ngữ NATO, nếu được sử dụng, chỉ là bên lề. Đối với nhiều người, từ viết tắt của NATO nghe có vẻ đáng ngại. Nó giống như đỉnh cao của Chiến tranh Lạnh. Hay các hoạt động của NATO ở Balkan trong những năm 1990. và ở Libya vào năm 2011, dẫn đến sự hỗn loạn ở các vùng lãnh thổ này. Báo chí Trung Quốc coi những lời của Pompeo, được nói ở Tokyo, về mặt ý thức hệ giống với từ điển Chiến tranh Lạnh.
Nhưng ở mức độ lớn hơn, nỗ lực thành lập liên minh quân sự bốn bên tại cuộc họp ở Tokyo đã thất bại do các nước châu Á và Australia miễn cưỡng chính thức đối đầu vũ trang với Trung Quốc. Thứ nhất, các nước này phụ thuộc kinh tế vào thương mại với Trung Quốc. Và thứ hai, xét cho cùng, ở châu Á hiện nay, xu hướng là giải quyết hòa bình các xung đột và tranh chấp. Bạn phải có khả năng thương lượng. Và có đủ các cấu trúc đa phương trong khu vực thể hiện mối quan tâm đến hòa bình và ổn định. Trước hết, đó là ASEAN và các diễn đàn do hiệp hội tạo ra, ví dụ Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) và Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS).
