Trong Kế hoạch 5 năm mới về phát triển đô thị do Văn phòng Trung ương đảng Cộng sản và Quốc vụ viện Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đồng công bố có mục trao cho Thâm Quyến quyền tự chủ đáng kể trong việc giải quyết nhiều vấn đề.
40 năm sau khi làng chài nhỏ trở thành đặc khu kinh tế đầu tiên của đất nước, chính quyền CHND Trung Hoa một lần nữa gửi gắm kỳ vọng vào vùng duyên hải Thâm Quyến như là động cơ chủ lực của sự nghiệp phát triển ứng nghiệm sáng tạo.
Có thể nói rằng những điều kiện tiên quyết cho sự phát triển của Thâm Quyến cách đây 40 năm cũng tương tự như hôm nay. Năm 1980, chính quyền CHND Trung Hoa đã chọn thị trấn này để thành lập khu kinh tế tự do nhằm thu hút đầu tư nước ngoài. Lựa chọn đó hoàn toàn không ngẫu nhiên: Thâm Quyến cần trở thành «câu trả lời Trung Quốc» dành cho địa phương láng giềng Hồng Kông, thời điểm đó vẫn chưa trở lại thuộc thẩm quyền pháp lý của CHND Trung Hoa. Ở Thâm Quyến đã thành lập một cụm công nghiệp hùng mạnh. Tại đây tiến hành ứng nghiệm đầu tiên về cải cách thị trường, sau đó nhân ra thực hiện trên khắp cả nước. Nhìn chung, thử nghiệm đã thành công. Qua 40 năm, Thâm Quyến đã phát triển thành siêu đô thị Trung Quốc lớn nhất, nơi bố trí trụ sở của nhiều «gã khổng lồ công nghệ», kể cả Huawei (Hoa Vi). GDP của thành phố tăng trưởng với tốc độ chóng mặt và năm ngoái đạt tới 2,69 nghìn tỷ nhân dân tệ. Như vậy, Thâm Quyến đứng ở vị trí thứ ba, chỉ sau Bắc Kinh và Thượng Hải, và đã vượt xa láng giềng Hồng Kông. Riêng về GDP bình quân đầu người, Thâm Quyến giữ ngôi vị đầu tiên, chỉ số này là gần 30 nghìn USD.
Trong nhiều năm, Thâm Quyến đóng vai trò khuôn mẫu đi đầu trong cải cách và tính cởi mở thị trường. Các đô thị khác đã làm theo, và thực tế này cho phép Trung Quốc hiện đại hóa nền kinh tế của nước mình, duy trì tốc độ tăng trưởng cao. Nhiệm vụ hiện nay là tạo lập mô hình tăng trưởng mới. Trung Quốc không còn là một nước đang phát triển nghèo nàn; thu nhập của cư dân đang tăng lên. Vì thế cần chuyển đổi khỏi những ngành sử dụng nhiều lao động định hướng xuất khẩu sang phát triển ứng nghiệm. Và một lần nữa Thâm Quyến cần trở thành nền tảng dành cho thử nghiệm.
Theo kế hoạch 5 năm, chính quyền Thâm Quyến sẽ được quyền tự chủ trong việc phân bổ đất đai để tạo ra các mặt bằng sản xuất, cũng như xây dựng nhà ở. Trước đây, việc giao đất cần được sự chấp thuận từ chính quyền tỉnh Quảng Đông và trung ương. Ngoài ra, Thâm Quyến phải tiên phong dẫn đầu quá trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ và tiếp tục nâng cao hơn nữa độ cởi mở của khối tài chính.
Bắc Kinh cũng trông đợi từ Thâm Quyến các giải pháp ứng nghiệm sáng tạo về thương mại hóa thành tựu khoa học-công nghệ và phân bổ nguồn lực thị trường. Giờ đây, kinh phí dành cho R&D (Research & Development - Nghiên cứu và phát triển) được phân phối tập trung: hoặc trực tiếp do Chính phủ trung ương hoặc chính quyền địa phương. Ở Thâm Quyến, chức năng này, chí ít là một phần, dự kiến phân theo thị trường, trong đó có cả các nhà đầu tư tư nhân. Như vậy sẽ giúp nâng cao hiệu quả của việc phân bổ nguồn lực và cuối cùng là cấp xung lực kích thích hoàn vốn từ R&D. Có ý kiến cho rằng sở dĩ Thung lũng Silicon ở Hoa Kỳ đã đạt những thành công vang dội như vậy chính là nhờ cơ chế phân bổ nguồn lực dựa theo thị trường. Cuối cùng, để thu hút các nhà khoa học tài giỏi của thế giới, Thâm Quyến sẽ đơn giản hóa các thủ tục nhận visa-thị thực và quyền định cư. Do đó, đô thị miền nam Trung Quốc cần trở nên thân thiện và hấp dẫn hơn đối với các chuyên gia từ khắp thế giới, - như ông Châu Vinh (Zhou Róng), nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Tài chính Trùng Dương (Chongyang) thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc nhận xét.
«Tôi cho rằng Thâm Quyến có nhiều lợi thế hơn so với Hồng Kông trong việc thu hút các nhân tài cho tương lai. Mức lương và đãi ngộ ở Thâm Quyến không thấp hơn ở Hồng Kông, còn nhà ở thì với giá cả phải chăng hơn. Ngoài ra, sẽ thực hiện các biện pháp nhằm hấp dẫn các công ty nước ngoài chuyển trụ sở đến Thâm Quyến, và để thành phố này trở thành địa điểm bố trí trụ sở chính của 500 công ty lớn nhất trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Thêm nữa, cần thúc đẩy việc tạo ra những thương hiệu mới của các liên doanh như FAW Toyota, FAW Volkswagen v.v…, khai thác lợi thế chung, cho ra đời những thương hiệu mới đa thành tố».
Theo quan điểm của chuyên gia Châu Vinh, Thâm Quyến sở hữu hàng loạt điểm ưu việt số lợi thế so với Hồng Kông. Và trong tương lai, chính Thâm Quyến sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn nhất đối với kinh doanh quốc tế.
«Mặc dù Thâm Quyến mô phỏng Hồng Kông nhiều điểm, nhưng sẽ vượt trội hơn Hồng Kông. Bởi vì Thâm Quyến không chỉ vay mượn thuần tuý, mà còn cải tiến những kinh nghiệm của Hồng Kông. Mức độ cởi mở với thế giới bên ngoài của Thâm Quyến không thua kém gì Hồng Kông. Và Thâm Quyến có thể theo đuổi chiến lược thực dụng hơn để thu hút đầu tư và tận dụng điểm mạnh về vị trí địa lý của mình ở Vịnh Lớn. Điều đó giúp thành phố lôi cuốn 500 doanh nghiệp lớn nhất. Thứ hai, Thâm Quyến kết nối mật thiết với phần còn lại của Trung Hoa đại lục. Chính sách đầu tư Thâm Quyến là một phiên bản cải tiến của chính sách Hồng Kông, được mệnh danh là Thâm Quyến+. Cuối cùng, Thâm Quyến đã là cơ sở thích hợp được quy hoạch tốt dành cho nghiên cứu khoa học và sáng chế, thành phố có thể cung cấp cơ hội nhiều hơn cho việc hội nhập sâu rộng của doanh nghiệp nước ngoài và các doanh nghiệp lớn của Trung Quốc về công nghệ cao. Điều quan trọng nữa là ở Thâm Quyến không có những cú sốc chấn động như ở Hong Kong, xã hội ổn định hơn nhiều».
Chính quyền CHND Trung Hoa dự định biến Thâm Quyến thành một trung tâm tài chính và công nghệ mới tầm cỡ toàn cầu, nhờ vị trí độc đáo có thể đồng thời trở thành cả Thung lũng Silicon mới và Wall Street mới của châu Á. Tất nhiên, có những rủi ro bên ngoài nhất định. Hoa Kỳ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt chống Huawei và hàng loạt công ty công nghệ khác. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại các nhà đầu tư nước ngoài vẫn cho đánh giá tích cực về triển vọng tăng trưởng của thị trường Trung Quốc. Theo dữ liệu của IMF, vào cuối năm nay, Trung Quốc sẽ là nước lớn duy nhất có nền kinh tế cho thấy tính năng động tích cực. Nhờ đó Bắc Kinh duy trì được chính sách tiền tệ vừa tầm, tạo lập môi trường thuận lợi dành cho đầu tư. Trong tháng 7, lượng vốn tư bản nước ngoài ròng đổ vào trái phiếu Trung Quốc đạt 21,3 tỷ USD, là chỉ số cao nhất kể từ năm 2014 khi bắt đầu công bố số liệu thống kê tương ứng. Tổng giá trị trái phiếu mà các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ đạt 360 tỷ USD, tăng hơn 13,7% so với năm ngoái.
