Việc thông qua luật vào tháng 12 năm ngoái theo lệnh của Kim Jong-un, người gọi chủ nghĩa phản xã hội là một "khối u ác tính", điều này sớm dẫn đến các quy định mới để "nhất quán ngăn chặn sự xâm nhập và lan truyền của hệ tư tưởng và văn hóa phản xã hội". Giới truyền thông nhanh chóng định danh cho bộ luật là chống lại mọi thứ của Hàn Quốc: từ âm nhạc phổ biến đến giải trí trên TV cho đến việc sử dụng các từ ngữ được sử dụng ở Nam Triều Tiên.
Việc tấn công của CHDCND Triều Tiên nhằm vào nền văn hóa "sai lầm về mặt ý thức hệ", nói một cách nhẹ nhàng, đã không tạo thêm điểm cho những người ủng hộ sự phát triển hợp tác liên Triều. Trong một thời gian dài, chính quyền Triều Tiên đơn giản chỉ “nhắm mắt làm ngơ” trước các bộ phim truyền hình Hàn Quốc và K-pop xâm nhập vào nước này cùng với sự phát triển tự phát của các thị trường bán chính thức. Giờ đây, giới tinh hoa Bình Nhưỡng bắt đầu lo sợ rằng việc nhập khẩu và phân phối bất hợp pháp sản phẩm văn hóa mang nội dung nước ngoài có thể làm phức tạp thêm nỗ lực đưa các quan hệ thị trường vào tầm kiểm soát của họ.
“Sau khi Kim Jong-un lên nắm quyền vào năm 2011, trong phạm vi các biện pháp cho phép “thị trường hóa tự nguyện từ dưới”, việc người dân sử dụng nội dung phổ biến được nhập từ Trung Quốc, Hàn Quốc và các nước khác không được quản lý chặt chẽ. Nhưng sự gia tăng tổng thể về rủi ro an ninh, bao gồm việc Mỹ tăng các biện pháp trừng phạt chống Triều Tiên và đại dịch COVID, thậm chí vì thế còn hạn chế thương mại với Trung Quốc khiến hoàn cảnh kinh tế vốn đã rất thảm khốc của người dân càng trở nên nghiêm trọng. Thái độ bất bình về việc tăng cường các biện pháp chống dịch tăng lên nhanh chóng. Có vẻ như trong năm qua đã có những biểu hiện phổ biến về việc người dân không hài lòng hoặc những dấu hiệu bất mãn đã được ghi nhận. Điều này thúc đẩy việc áp dụng các biện pháp tăng cường kiểm soát sự xâm nhập của văn hóa đại chúng nước ngoài", - Phó Giáo sư tại Đại học nghiên cứu Bắc Triều Tiên (The University of North Korean Studies) Kim Jung phát biểu trong cuộc phỏng vấn với Sputnik.
Theo ý kiến của ông, việc thông qua "Luật đẩy lùi tư tưởng và văn hóa phản động" không nên diễn giải là nỗ lực nhằm bóp nghẹt phe đối lập non trẻ, vốn đã chứng kiến cuộc sống của những người anh em Hàn Quốc của họ, sẽ bắt đầu yêu cầu cải cách chính trị. Sự yêu thích đối với nội dung Hàn Quốc cũng khó có thể liên quan với ý thức về bản sắc văn hóa của người Bắc Triều Tiên với người Nam Hàn. Do đó, việc dựa vào người hâm mộ K-pop và phim truyền hình để trở thành động lực thúc đẩy sự thống nhất theo các điều kiện của Seoul là điều khó có thể xảy ra.
“Có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng trong thời đại của Kim Jong-un, trái ngược với người tiền nhiệm Kim Jong-il, tính chính danh và lòng trung thành của chế độ, ngược lại, lại tăng lên. Do đó, các vấn đề về cách tiếp cận nội dung văn hóa từ các nước tư bản và thái độ đối với thể chế chính trị cần phân biệt”, - Kim Jung nói.
CHDCND Triều Tiên tìm cách hạn chế ảnh hưởng của văn hóa đại chúng nước ngoài
Đồng thời, mong muốn của Triều Tiên hạn chế ảnh hưởng của văn hóa đại chúng nước ngoài đối với thái độ tư tưởng của công dân thông qua việc đưa ra các hình phạt hình sự nghiêm khắc nhất, nói đúng hơn, không phải là sự cứng rắn của chế độ, mà là chế độ thiếu các công cụ hữu hiệu.
“Ví dụ, Trung Quốc đã thiết lập hệ thống giám sát và kiểm soát dựa trên số liệu sinh trắc học, và gần đây đang tìm cách tạo ra một hình thức chuyên chế kỹ thuật số tiên tiến hơn. Rất nhiều tiền đã được đầu tư vào việc này và hầu như toàn bộ cơ sở hạ tầng đã sẵn sàng. Đến lượt mình, ở Triều Tiên, trọng điểm “đặt cược” là “nuôi dưỡng tin tặc” và lĩnh vực CNTT phục vụ nhu cầu quân sự. Nhìn chung, mức độ cơ sở hạ tầng thông tin và truyền thông có thể cho phép tiến hành kiểm soát, còn tụt hậu rất xa”, - chuyên gia lưu ý.
Theo lời Phó Giáo sư Kim Jung, Triều Tiên thậm chí còn chưa cố gắng tạo ra một mô hình tương tự như Trung Quốc, và khó có thể thử trong tương lai gần do thiếu cả nguồn lực vật chất và cả nhân lực.
“Bắc Triều Tiên, ngay cả sau “cuộc hành quân khó khăn” (Tháng ba gian khổ, nạn đói ở CHDCND Triều Tiên vào nửa cuối những năm 1990), khi cố gắng tăng hoặc giảm áp lực lên các thị trường truyền thống (Jangmadang), đã sử dụng các tổ chức đảng, nhóm nổi tiếng (Inminban) và các công cụ kiểm soát truyền thống khác, đồng thời duy trì hệ thống tự theo dõi lẫn nhau. Do đó, sẽ là hợp lý nếu coi việc thông qua luật này như một cách truyền thống để duy trì an ninh trong điều kiện thiếu hụt nguồn lực vật chất để hình thành chủ nghĩa độc tài kỹ thuật số”, - Phó giáo sư nói.
Vào tháng 4 năm 2018, sau khi một đoàn nghệ sĩ Hàn Quốc “đổ bộ” đến Bình Nhưỡng, bao gồm cả nhóm nhạc nữ nổi tiếng Red Velvet, được cho là do Kim Jong-un lựa chọn, điều đó càng làm dấy lên cảm giác rằng CHDCND Triều Tiên đang thể hiện sự sẵn sàng tiếp nhận nền văn hóa đại chúng của Nam Hàn. Tuy nhiên, sau những nỗ lực thất bại trong việc giải quyết các vấn đề hạt nhân và các vấn đề sâu xa khác, tình trạng “ấm lên” một lần nữa được thay thế bằng “trầm trọng” hơn, tiếp theo sau việc tung tờ rơi chống Triều Tiên là những đe dọa quân sự, và kết quả là nó kết thúc bằng việc thắt chặt các lệnh cấm thậm chí còn nghiêm ngặt hơn về việc sử dụng nội dung Hàn Quốc. Tuy nhiên, như Kim Jung nói, việc chờ đợi CHDCND Triều Tiên mở cửa rõ ràng là điều khó có thể xảy ra ngay cả khi Kim Jong-un có thể đạt được thỏa thuận với Trump.
“Chủ yếu chỉ có giới trí thức Triều Tiên mới có thể tiếp xúc với các hoạt động giao lưu văn hóa liên Triều, nhưng khả năng tiếp cận của họ với nước ngoài và trước hết là văn hóa Hàn Quốc bị hạn chế và ảnh hưởng có thể bị kiểm soát. Do đó, ngay cả khi căng thẳng quân sự sau này giảm bớt, điều này cũng khó có thể dẫn đến việc mở cửa sớm với thế giới bên ngoài về mặt văn hóa.
Tính đến kinh nghiệm của Trung Quốc không mở cửa hoàn toàn Internet, có thể nói rằng trong các hệ thống dựa trên quy tắc cầm quyền độc đảng, tốc độ suy yếu của toàn quyền kiểm soát việc lưu thông thông tin là rất chậm. Và vì một trong những điều quan trọng nhất trong việc duy trì quyền cai trị của chính mình là kiểm soát thông tin, thì cơ hội để Triều Tiên mở cửa lĩnh vực văn hóa nhanh hơn Trung Quốc là rất thấp.
Để chuẩn bị cho giao lưu văn hóa, trước tiên phải tin tưởng rằng cơ sở của sự cởi mở bên ngoài sẽ không làm suy yếu sự ổn định chính trị. Chỉ trong trường hợp này, sau khi hóa giải căng thẳng quân sự, mới có thể tin tưởng vào việc mở cửa với thế giới bên ngoài”, - chuyên gia nhấn mạnh.
