Đồng thời bị cáo Vũ Huy Hoàng cũng khẳng định, không cố ý đổ tội lỗi, trách nhiệm cho cấp dưới (cho cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa hay cựu Vụ trưởng Phan Chí Dũng).
Ông Vũ Huy Hoàng: Tôi không đổ lỗi cho cấp dưới
Ngày 23/4. Tòa Việt Nam tiếp tục phiên xử cựu Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cùng 9 đồng phạm trong vụ án sai phạm về đất đai (khu đất vàng 2-4-6 Hai Bà Trưng, Quận 1, TP.HCM) xảy ra tại Công ty Cổ phần Bia Rượu Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco).
Trong phiên xét xử sáng nay, cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng phản bác cáo buộc của Viện Kiểm sát cho rằng ông phủ nhận trách nhiệm liên quan trong vụ án và đổ lỗi cho cấp dưới (cựu Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa hay cựu Vụ trưởng Phan Chí Dũng).
“Tôi chưa bao giờ đổ hết trách nhiệm cho bà Hồ Thị Kim Thoa hay cấp dưới”, cựu Bộ trưởng Công Thương khẳng định.
Ông Hoàng cũng xin nhận trách nhiệm với vai trò người đứng đầu ngành Công Thương và nêu rõ bản thân chưa bao giờ trốn tránh trách nhiệm.
Khi được HĐXX hỏi về trách nhiệm của bản thân trong vụ án, bị cáo Vũ Huy Hoàng cho rằng, theo quy định thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm chung các công việc mà Bộ liên quan, điều hành. Tuy nhiên, vị cựu Tư lệnh Công Thương nêu rõ, Bộ có quy chế làm việc rõ ràng, Bộ trưởng và các Thứ trưởng được phân công công việc theo từng mảng cụ thể.
“Bị cáo làm công tác chiến lược, quy hoạch, nội chính. Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa được giao phụ trách nhiều mảng trong đó có lĩnh vực công nghiệp nhẹ, trực tiếp quản lý Sabeco”, ông Hoàng nêu rõ.
Cựu Bộ trưởng cũng nhiều lần nhắc đi nhắc lại rằng, ông không phụ trách quản lý Sabeco nên không nắm và cũng không liên quan sai phạm ở Tổng Công ty Bia-Rượu-Nước giải khát Sài Gòn.
Ông Vũ Huy Hoàng bị bãi nhiệm trước khi Sabeco có thiệt hại?
Trong phiên làm việc hôm nay, ông Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh, trong quá trình xử lý các công việc có liên quan thì người phụ trách trực tiếp chịu trách nhiệm, trực tiếp chỉ đạo, nếu có gì xảy ra thì chịu trách nhiệm trước pháp luật. Nếu người phụ trách đi vắng, có thể để một lãnh đạo khác xử lý thay nếu cấp bách, trong đó có cả người đứng đầu.
“Người được phân công chủ động trong lĩnh vực của mình nhưng xét thấy cần tham khảo ý kiến các thành viên ban lãnh đạo hay người đứng đầu như tôi thì họ chủ động hỏi ý kiến hoặc qua bộ phận tham mưu hỏi ý kiến. Tức là tôi chỉ được hỏi ý kiến khi người ta có nhu cầu”, ông Hoàng phân trần.
Ông chia sẻ, có lần thứ trưởng Thoa đi vắng ông mới thay mặt chủ trì cuộc họp về các đề xuất của Sabeco. Lần đó họp bàn nhiều vấn đề trong đó có chủ trương xây dựng trụ sở mới chứ không phải ông Hoàng điều hành để chỉ đạo thoái vốn như cáo trạng của VKSND Tối cao quy kết.
Cuộc họp mà ông Hoàng nói đến ở đây chính là ngày 29/3/2016. Theo cáo trạng, cuộc họp này đã quyết định giá khởi điểm của Sabeco khi thoái vốn tại Sabeco Pearl là 13.247 đồng/cổ phần. Đồng thười, cáo trạng cho rằng, giá trị này thấp hơn thực tế rất nhiều nhưng Sabeco sau đó vẫn thoái vốn, dẫn tới khu đất số 2-4-6 bị chuyển từ sở hữu nhà nước sang tư nhân, gây thiệt hại cho Nhà nước 2.713 tỷ đồng.
Đối đáp tại tòa, bị cáo Vũ Huy Hoàng khẳng định cuộc họp ngày 29/3/2016 nói trên không quyết định giá bán cổ phần. Đồng thời cho biết, ông bị Quốc hội Khóa 13 cùng Chủ tịch nước bãi nhiệm chức Bộ trưởng Bộ Công Thương vào từ ngày 8/4/2016.
Ông Hoàng khẳng định không tham gia bất cứ khâu, công đoạn nào của quá trình thoái vốn. Đến 30/5/2016, Sabeco mới xây dựng phương án thoái vốn chính thức về giá, phương thức, cách thức… để ngày 26/8/2016, báo cáo Bộ Công Thương phê duyệt.
“Quá trình thoái vốn của Sabeco kết thúc năm 2017 và tôi không hề can thiệp. Nếu cần kiểm tra, Hội đồng xét xử có thể hỏi những người liên quan”, bị cáo Hoàng nói.
Sao phải báo cáo Bộ trưởng trước khi chọn nhà đầu tư?
Nêu về nguyên nhân dẫn đến sai phạm của vụ án này, ông Hoàng cho rằng, xuất phát từ bức xúc về chỗ làm việc của Sabeco. Rõ ràng là doanh nghiệp lớn nhưng mỗi năm lại mất cả 20 tỷ đồng đi thuê văn phòng. Do đó, lãnh đạo Bộ Công Thương và Sabeco mới thống nhất ra chủ trương cấp thiết là thuê đất để xây dựng trụ sở văn phòng làm việc và cho thuê.
Ông Hoàng cho hay, nhà đầu tư đầu tiên không đủ năng lực nên dự án bị đổ vỡ. Sabeco phải tìm nhà đầu tư thứ hai. Nói về bút phê “phải báo cáo lãnh đạo Bộ trước khi lựa chọn nhà đầu tư” – ông Vũ Huy Hoàng cho rằng, làm vậy là vì mục đích bảo vệ việc chọn được nhà đầu tư đủ năng lực làm dự án.
VKS đặt câu hỏi với cựu Bộ trưởng rằng nếu không có quyết định của người đứng đầu (ông Vũ Huy Hoàng) thì liệu bà Hồ Thị Kim Thoa hay bị cáo Phan Chí Dũng có thực hiện được các hoạt động góp vốn, thoái vốn, chuyển nhượng vốn không, cựu Tư lệnh Công Thương cho biết tất cả quá trình đó, có vấn đề ông được hỏi, được tham gia ý kiến, hoặc do các vụ, Thứ trưởng đề xuất thì có tham gia ý kiến.
“Họ chưa nhất trí thì họ hỏi lại, nhưng không phải tất cả nội dung liên quan đến Sabeco tôi đều được hỏi ý kiến. Các Vụ chức năng, Thứ trưởng phụ trách thực hiện đúng nhiệm vụ được phân công. Cái gì cần hỏi thì họ mới hỏi, làm sai thì họ chịu trách nhiệm”, ông Hoàng cho biết.
Làm rõ trách nhiệm tham mưu, đề xuất của các bên trong vụ án ông Vũ Huy Hoàng
Sáng nay, ngày 23/4, trong phần xét hỏi tại phiên xử cựu Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng và 9 đồng phạm, các luật sư đã đặt nhiều câu hỏi về trách nhiệm trước pháp luật, trước UBND TP.HCM của người xây dựng dự thảo, tham mưu, trình ký các văn bản đề xuất chấp thuận. Ai mới thực sự là người “được lợi” và phải chịu trách nhiệm lớn nhất khi cho Công ty cổ phần Đầu tư Sabeco Pearl (Sabeco Pearl) làm chủ đầu tư dự án đối với khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng (phường Bến Nghé, Quận I, TP.HCM)?
Cụ thể, luật sư Nguyễn Huy Thiệp, người bào chữa cho cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đã nêu ra một số câu hỏi đối với lãnh đạo Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát (Sabeco) xung quanh các hợp đồng nguyên tắc, hợp đồng hợp tác đầu tư.
Các cựu lãnh đạo Sabeco như bà Phạm Thị Hồng Hạnh (nguyên Tổng Giám đốc), ông Lê Hồng Xanh (nguyên Phó Tổng Giám đốc), ông Phan Đăng Tuất (nguyên Chủ tịch HĐQT, phụ trách Bộ phận quản lý vốn nhà nước của Bộ Công Thương tại Sabeco) đều khẳng định đã ký các hợp đồng nguyên tắc, hợp đồng hợp tác đầu tư “bởi áp lực từ nhiều phía”.
Theo các cựu lãnh đạo Sabeco, đó chính là áp lực từ việc Sabeco Land không có tiền để thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng. Ngoài ra, cũng có áp lực về vốn xây dựng với tổng mức đầu tư lên đến hơn 3.000 tỷ đồng. Ngoài những vấn đề này thì còn phải kể đến áp lực từ phía lãnh đạo Bộ Công Thương khi thường xuyên nhắc nhở, phê bình, yêu cầu tiếp tục tìm kiếm nhà đầu tư.
Nguyên Chủ tịch HĐQT, phụ trách Bộ phận quản lý vốn nhà nước của Bộ Công Thương tại Sabeco Phan Đăng Tuất cho biết, suốt thời gian thực hiện dự án, ông nhận được sự chỉ đạo của các Thứ trưởng Bộ Công Thương Lê Nam Hải và Hồ Thị Kim Thoa.
Ông Tuất khẳng định cựu Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng khi đó đi đàm phán ở nước ngoài nên không có chỉ đạo gì. Ngoài ra, ông Tuất cũng nêu rõ chưa lần nào bị Bộ trưởng gây áp lực.
Về công văn số 3512 của Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM nêu nội dung đề xuất UBND Thành phố Hồ Chí Minh chấp thuận cho Sabeco Pearl làm chủ đầu dự án, được thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng, bị cáo Lê Quang Minh (nguyên Trưởng phòng Phát triển hạ tầng, Sở Kế hoạch và Đầu tư của thành phố) thừa nhận đã “không lấy ý kiến các sở, ngành” theo chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND thành phố khi đó là ông Nguyễn Hữu Tín. Tại phiên xử này, do sức khỏe yếu nên ông Tín đã xin vắng mặt.
Các bị cáo Lê Quang Minh, Lâm Nguyên Khôi (nguyên Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng đã căn cứ vào Luật Đầu tư, doanh nghiệp đã được thành lập và có tư cách pháp nhân. Những cựu lãnh đạo này cũng khẳng định đã kiểm tra tình hình góp vốn theo tỷ lệ của các nhà đầu tư bằng cách yêu cầu Hội đồng quản trị Sabeco Pearl bổ sung văn bản cam kết và có xác nhận của thành viên Hội đồng quản trị.
Khai trước tòa, bị cáo Lâm Nguyên Khôi cho rằng, nhận thức của bị cáo là việc lập doanh nghiệp đã có sự chấp thuận của Bộ Công Thương và các văn bản trình ký là bước đầu để doanh nghiệp có tư cách thực hiện các thủ tục đầu tư tiếp theo.
Trong khi đó, bị cáo Nguyễn Thanh Chương (nguyên Trưởng phòng Đô thị thuộc Văn phòng UBND TP.HCM) thì cho rằng trách nhiệm kiểm tra, rà soát cơ sở pháp lý của các văn bản thuộc về các sở chuyên môn.
“Bị cáo thấy đủ hồ sơ thủ tục nên đã tham mưu cho UBND Thành phố Hồ Chí Minh ra các quyết định liên quan đến dự án này”, ông Chương cho biết.
Cáo trạng của VKSND Tối cao nêu rõ, nguyên Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Hữu Tín đã chỉ đạo giao Sở Kế hoạch và Đầu tư (Tổ công tác liên ngành) chủ trì, cùng Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND Quận 1 nghiên cứu, đề xuất UBND thành phố xem xét, quyết định đối với đề nghị của Sabeco.
Cáo trạng chỉ ra rằng, mặc dù chưa lấy ý kiến liên ngành theo chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Hữu Tín, nhưng ngày 24/4/2015, bị cáo Lê Quang Minh đã tham mưu, đề xuất bị cáo Lâm Nguyên Khôi, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư ký Công văn số 3512 nêu trên làm đề xuất UBND thành phố chấp thuận cho Sabeco Pearl được làm chủ đầu tư dự án, được thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với khu đất 2-4-6 Hai Bà Trưng.
Đến ngày 7/5/2015, bị cáo Nguyễn Thanh Chương đã tham mưu, đề xuất bị cáo Lê Văn Thanh ký Tờ trình (không số) tham mưu, đề xuất bị cáo Nguyễn Hữu Tín chấp thuận đề xuất của Sở Kế hoạch và Đầu tư tại Công văn số 3512 nêu trên, gửi kèm dự thảo đề xuất bị cáo Nguyễn Hữu Tín ký Công văn số 2493/UBND-ĐTMT ngày 11/5/2015, với nội dung: Chấp thuận cho Sabeco Pearl được làm chủ đầu tư dự án tại 2-4-6 Hai Bà Trưng, đồng thời giao các sở, ngành liên quan hướng dẫn thực hiện các thủ tục đầu tư, nghĩa vụ tài chính đối với khu đất này.
Tại phiên thẩm vấn sáng nay, bị cáo Phan Chí Dũng (nguyên Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ, Bộ Công Thương) cho rằng, các văn bản do bị cáo tham mưu, đề xuất để bị cáo Vũ Huy Hoàng ký đều đã được lấy ý kiến của vụ chức năng khác trong Bộ Công Thương qua hai hình thức hoặc là bằng văn bản hoặc bằng thư điện tử.
“Trong các cuộc họp, không có cá nhân hay bộ phận nào cảnh báo với lãnh đạo Bộ Công Thương về việc đầu tư ngoài ngành, về việc vi phạm quản lý đất đai. Bản thân bị cáo cũng nhận thức rằng đây là dự án xây dựng trụ sở cho Sabeco nên là dự án trong ngành, phục vụ ngành”, ông Dũng nói.
Trong khi đó, cáo trạng của VKSND Tối cao chỉ rõ, các bị cáo Hồ Thị Kim Thoa (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương) và Phan Chí Dũng (Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ) đã trực tiếp ký các văn bản hoặc tham mưu, đề xuất để bị cáo Vũ Huy Hoàng và lãnh đạo Bộ Công Thương duyệt, ký các văn bản chấp thuận chủ trương cho Sabeco thực hiện dự án bất động sản, không phải là ngành nghề kinh doanh chính, đồng thời chấp thuận cho Sabeco liên kết thành lập công ty cổ phần làm chủ đầu tư dự án và chuyển giao khu đất cho công ty cổ phần không phải doanh nghiệp nhà nước.
Sau đó, các bị cáo đã tham mưu cho lãnh đạo Bộ Công Thương chỉ đạo Sabeco thoái toàn bộ phần vốn góp của Sabeco tại Sabeco Pearl và phê duyệt giá cổ phần làm giá khởi điểm để đấu giá thấp hơn giá trị thực tế, trái pháp luật, gây tổn thất lớn cho Ngân sách. Chiều nay, phiên tòa tiếp tục phần xét hỏi các bị cáo liên quan.
