Philippines phải chuẩn bị để giải quyết tranh chấp với Trung Quốc trên biển một cách hòa bình và bằng phương cách ngoại giao. Điều này được nêu trong tuyên bố của ông Rodrigo Duterte, được phát ngôn viên Harry Roque công bố ngày 18 tháng 5. Philippines sẽ duy trì các cuộc tuần tra ở Biển Đông đang tranh chấp để xác nhận quyền sở hữu của Manila. Hải quân, Cảnh sát biển và Cục Nghề cá và tài nguyên nước của Philippines sẽ có mặt ở nơi họ cần đến, tuyên bố cho biết.
Những người chỉ trích chính quyền Duterte, vốn luôn tuân theo đường lối phát triển quan hệ đa dạng với Trung Quốc, hoan nghênh quan điểm này của tổng thống. Đồng thời, một ngày trước đó, họ đã tấn công ông bằng những lời chỉ trích vì lập trường của ông về Biển Đông. Vào tối ngày 17 tháng 5, tại cuộc họp tại văn phòng chính phủ hàng tuần được truyền hình trực tiếp trên truyền hình quốc gia, ông Duterte đã cấm các thành viên trong nội các của ông thảo luận công khai về xích mích trên biển với Bắc Kinh.
“Nếu chúng ta nói về nó, thì chỉ trong phạm vi riêng của chúng ta”, - ông lưu ý và giải thích vào ngày hôm sau rằng điều này không nên được coi là dấu hiệu của sự yếu kém.
Giảm luận điệu chống Trung Quốc?
Daria Panarina, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á, Australia và Châu Đại Dương, Viện Nghiên cứu Phương Đông, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, trong cuộc phỏng vấn với Sputnik, đánh giá tuyên bố của Duterte là sự quan tâm của Tổng thống Philippines trong việc giảm bớt những luận điệu chống Trung Quốc. Panarina lưu ý: Sự thiếu nhất quán của chính phủ không phù hợp với tính thực dụng trong chính sách của họ đối với Trung Quốc:
Các chính trị gia trong văn phòng bộ trưởng, cũng giống như bản thân tổng thống, có thể khá thẳng thắn, nhưng tình huống khi tổng thống nói một đằng, còn các thành viên trong nội các của ông ta nói một nẻo, có vẻ không tương xứng cho lắm. Điều này cho thấy sự mất đoàn kết của chính quyền, vì vậy ông Duterte hết sức kêu gọi các đồng nghiệp không công khai bình luận về những xích mích với Trung Quốc trên biển. Ông muốn tránh tạo ấn tượng rằng chính phủ không cân bằng và phân tán. Ông muốn tránh hình ảnh này về văn phòng của mình.
Bản thân ông Duterte cũng là người biểu cảm, nhưng thực tế điều này không tương ứng với các mục tiêu thực sự, chính sách thực sự của ông đối với Trung Quốc. Tình hữu nghị với Trung Quốc là nguyên nhân của nhiều chia rẽ chính trị trong nước. Nhiều người không thích điều đó, ông ấy bị lên án vì điều đó. Do đó, ông cân bằng, cho thấy rằng, với tư cách là tổng thống, ông bảo vệ lợi ích chủ quyền của Philippines ở Biển Đông. Đồng thời, ông đang cố gắng tối đa hóa lợi ích từ quan hệ với Trung Quốc, làm những gì hữu ích cho đất nước. Ông liên tục cho biết rõ rằng Philippines chưa sẵn sàng cho một cuộc xung đột quân sự với Trung Quốc, bởi vì tương quan lực lượng không cân sức. Ngay cả khi các đồng minh can thiệp cho họ, tức là người Mỹ, mà Philippines rất nghi ngờ, vẫn sẽ không cứu vãn được tình hình.
Cuộc bầu cử tổng thống của Philippines sẽ diễn ra vào năm tới. Khi ngày bầu cử càng đến gần,thì áp lực lên tổng thống về các vấn đề Biển Đông rõ ràng sẽ càng tăng. Không loại trừ khả năng các đối thủ của ông Duterte sẽ cố gắng sử dụng chính chủ đề này để thu hút cử tri về phía mình, cáo buộc tổng thống đương nhiệm là thiếu lòng yêu nước.
