Liệu thương mại là thứ hữu ích trên con đường dẫn đến sự ổn định trong quan hệ Mỹ-Trung?

Các vấn đề cụ thể của cuộc đàm phán không được tiết lộ, tuy nhiên, như đã nêu trong thông cáo của Bộ Tài chính Hoa Kỳ, bà Janet Yellen hy vọng sẽ tiếp tục có các đối thoại trong tương lai. 

Đây là lần thứ hai trong vòng chưa đầy một tuần lễ, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đối thoại trực tuyến với các quan chức của chính quyền Mỹ. Tuần trước, ông đã đối thoại trực tuyến với Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai. Sau đó, hai bên cũng không tiết lộ nội dung cụ thể của cuộc trò chuyện, chỉ lưu ý đến tính chất xây dựng và thẳng thắn của cuộc trao đổi. Về phần mình, bà Katherine Tai nói thêm rằng, hai bên đã thảo luận về các nguyên tắc chủ đạo và các vấn đề quan tâm. 

Dấu hiệu tích cực

Tuy nhiên, khi đó, cả các chuyên gia Trung Quốc và phương Tây đều coi việc nối lại các cuộc đàm phán giữa Washington và Bắc Kinh là một dấu hiệu tích cực, đặc biệt là trong bối cảnh mối quan hệ Mỹ-Trung đang ở điểm thấp. Hoa Kỳ liên tục đưa ra những cáo buộc mới chống lại Trung Quốc và áp đặt các biện pháp trừng phạt và hạn chế mới. Đến lượt mình, Trung Quốc, vì những lý do khách quan, không thể thực hiện các cam kết của mình theo thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 đã được ký kết dưới thời Tổng thống Trump. Các cuộc đàm phán gay gắt tại Anchorage chỉ làm tăng thêm lo ngại rằng, không gian đối thoại giữa hai nước đang bị thu hẹp và quan hệ sẽ xấu đi. Do đó, việc nối lại các cuộc đàm phán tự nó mang lại hy vọng, nếu không phải cho sự bình thường hóa sớm, thì ít nhất là cho cuộc giao tiếp mang tính xây dựng hơn giữa hai bên. 

Hơn nữa, lần này, theo các phương tiện truyền thông của Trung Quốc và Mỹ, ông Lưu Hạc và bà Janet Yellen đã thảo luận về một loạt các vấn đề kinh tế vĩ mô và nhất trí rằng, quan hệ kinh tế giữa hai nước là rất quan trọng. Hai bên có nhiều nội dung để thảo luận. Mặc dù tình hình hiện tại trong quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington thường được gọi là cuộc chiến tranh lạnh mới, nhưng, bối cảnh hiện nay không thể so sánh với quan hệ giữa Liên Xô và Hoa Kỳ. Liên Xô được hưởng sự độc lập về kinh tế và thương mại nhiều hơn. Hệ thống tài chính của hai nước không được kết nối với nhau. Bây giờ thế giới đã khác. Bản chất toàn cầu của chuỗi cung ứng, cũng như vị trí và vai trò của Trung Quốc và Hoa Kỳ trong nền kinh tế thế giới đều xác định nhu cầu tương tác. Ví dụ, tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách của Fed. Khi Mỹ sử dụng các biện pháp kích thích tiền tệ, nới lỏng định lượng và duy trì mức lãi suất cho vay thấp kỷ lục, đồng tiền Trung Quốc bắt đầu tăng giá. Điều này dẫn đến giá hàng xuất khẩu tăng cao. Thêm vào đó, giá nguyên liệu và năng lượng cũng tăng bởi vì thế giới đang chờ đợi sự phục hồi nhanh chóng của nền kinh tế của cả Mỹ và Trung Quốc. Rõ ràng là các nhà xuất khẩu Trung Quốc đang gặp khó khăn. Vào tuần này, các nhà chức trách Trung Quốc cố gắng kiềm chế đà tăng giá của đồng nội tệ, họ công bố những bản tuyên bố kêu gọi không đi theo xu hướng tăng giá liên quan đến tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ, tức là họ ám chỉ rằng, tỷ giá hối đoái, mặc dù sẽ ổn định, nhưng có thể biến động theo bất kỳ hướng nào. 

Hoa Kỳ cũng hiểu rằng, phúc lợi của những người Mỹ và sự phục hồi của lĩnh vực kinh tế thực ở Hoa Kỳ phụ thuộc trực tiếp vào việc Trung Quốc mua hàng hóa của Hoa Kỳ. Cả hai bên đi đến kết luận rằng, cần phải từng bước nối lại đối thoại. Nhưng, không nên hy vọng vào kết quả nhanh chóng, - chuyên gia Mei Xinyu, nhà nghiên cứu tại Học viện Thương mại Quốc tế và Hợp tác Kinh tế Trung Quốc thuộc Bộ Thương mại, cảnh báo. 

Theo chuyên gia Mei Xinyu, vào thời điểm hiện tại, rất khó để nói liệu Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể đi đến một thỏa thuận giai đoạn 2. Hoa Kỳ vẫn duy trì thuế quan đối với các sản phẩm của Trung Quốc. Ngoài ra, Hoa Kỳ mở rộng danh sách các công ty Trung Quốc bị cấm nhận đầu tư từ Mỹ. Do đó, để bình thường hóa quan hệ thương mại, Mỹ cũng nên thực hiện những bước tiến và nên kiềm chế những biện pháp không thân thiện, chuyên gia Mei Xinyu nhận xét.

Cuộc đối đầu Mỹ-Trung đã bắt đầu như thế nào?

Cuộc đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc đã bắt đầu từ thương mại, và sau đó xuất hiện gần như ở mọi lĩnh vực: kinh tế, công nghệ và ý thức hệ. Rõ ràng là cuộc đối đầu giữa hai cường quốc sẽ tiếp tục, bất kể ai giữ chiếc ghế tổng thống tại Nhà Trắng. Do Trung Quốc có mọi cơ hội bắt kịp Mỹ về quy mô nền kinh tế và trình độ phát triển công nghệ ngay trong thập kỷ này, nên Washington sẽ tiếp tục nỗ lực để kiềm chế sự phát triển của Trung Quốc. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải kiểm soát sự leo thang tác động đến sự ổn định chiến lược. Nếu việc duy trì sự cân bằng về quân sự vẫn bảo đảm sự ổn định chiến lược trong quan hệ giữa Hoa Kỳ và Liên bang Nga, thì trong trường hợp của Trung Quốc và Hoa Kỳ, kết nối thương mại và kinh tế có thể trở thành một bảo đảm như vậy. Điều nghịch lý ở đây là thương mại, đầu tư và sự luân chuyển vốn vẫn là thứ gắn kết Hoa Kỳ và Trung Quốc. Bắc Kinh quan tâm đến điều này. Sau cuộc hội đàm giữa Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc và Bộ trưởng Tài Chính Mỹ Janet Yellen, Taoran Notes - tài khoản trên mạng xã hội của nhật báo Economic Daily (Trung Quốc) - nhận xét rằng, thương mại là nước dằn trên con tàu quan hệ Trung-Mỹ.