Có phải là đồng chí: Tại sao JCP không chúc mừng đảng Cộng sản Trung Quốc nhân mốc trăm năm?

Chẳng hạn, Tổng Bí thư BCH TƯ đảng Cộng sản Trung Quốc Tập Cận Bình không chỉ nhận được lời chúc mừng từ lãnh đạo của các đảng cộng sản khác như Tổng Bí thư BCH TƯ đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng,  hay Bí thư toàn quốc của đảng Cộng sản Pháp Fabien Roussel, mà còn từ những nhân vật phi cộng sản như Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Belarus Alexandr Lukashenko, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và những người khác. Từ Nhật Bản cũng có lời chúc mừng gửi đến từ hầu hết các chính đảng lớn của đất nước Mặt trời mọc. Riêng chỉ có đảng Cộng sản Nhật Bản (JCP) là không gửi lời chúc mừng. Tại sao vậy? Theo nhận xét của chuyên gia phân tích Piotr Tsvetov từ Sputnik, một trong những lý do của việc này hàm chứa ý tứ của những người Cộng sản Nhật Bản - không tán thành hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Chủ tịch JCP chỉ trích chính sách của Bắc Kinh

Ban lãnh đạo đảng Cộng sản Nhật Bản (JCP) không gửi lời chúc mừng tới đảng Cộng sản Trung Quốc. Hơn thế nữa, còn hành xử không mấy lịch sự. Trong những ngày ở Trung Quốc diễn ra lễ kỷ niệm trọng đại, thì trên trang Twitter cá nhân, Chủ tịch JCP là ông Kazuo Shii đã gọi các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với các đảo ở Biển Đông (Trường Sa và Hoàng Sa) và ở biển Hoa Đông (Senkaku) là «hung hăng gây hấn». Lãnh đạo JCP định tính chính sách của nhà chức trách Trung Quốc đối với Hong Kong và Tân Cương là «vi phạm nhân quyền». Và kết luận chung có thể hủy hoại hoàn toàn mối quan hệ giữa hai đảng.

«Hành động của đảng Cộng sản Trung Quốc không hề có gì chung với chủ nghĩa xã hội, và đảng này không xứng được gọi là chính đảng cộng sản», - ông Kazuo Shii khẳng định trên trang Twitter.

Quả thật không phải là lần đầu tiên JCP làm hỏng mối quan hệ với những người cộng sản thân cận về mặt ý thức hệ ở nước ngoài. Cộng sản Nhật Bản đã cắt đứt quan hệ với cùng một đảng Cộng sản Trung Quốc ngay từ vào năm 1966, vì ngờ rằng Mao Trạch Đông muốn áp đặt chủ thuyết của ông ta với «các đồng chí Nhật». Sau đó, JCP không giữ quan hệ gì với đảng Cộng sản Trung Quốc trong suốt 30 năm.

Năm 1968, JCP quyết định cắt đứt quan hệ với đảng Cộng sản Liên Xô vì không đồng ý với việc đưa quân của Khối Hiệp ước Warszawa vào Tiệp Khắc. Ở đây cần nói thêm rằng cả khi đó (những năm 1960) và bây giờ, JCP đều nêu quan điểm cấp tiến cực đoan nhất về cuộc tranh chấp lãnh thổ với Liên Xô và Nga. Trong khi Chính phủ Nhật Bản yêu cầu Matxcơva bàn giao bốn hòn đảo phía nam dãy đảo Kuril, thì những người cộng sản Nhật Bản đòi Nga phải trả lại tất cả các đảo của dãy Kuril.

Đảng Cộng sản có nhấn mạnh lợi ích quốc gia không?

Thông thường lời nói và việc làm của những người cộng sản Nhật Bản được giải thích bằng đặc điểm dân tộc. Họ nói, tính đến đặc thù của đất nước, những người cộng sản vạch ra chiến thuật và chiến lược của mình, phân định lập trường đối với những vấn đề cấp bách cụ thể. Tiêu chuẩn chung cho hành động của những người cộng sản, mà Quốc tế Cộng sản hoặc ban lãnh đạo đảng Cộng sản Liên Xô đứng đầu là L.I. Brezhnev nêu cao, thì hôm nay không còn thích hợp. Cả đảng Cộng sản Liên Xô và những đảng tiếp thu lý luận và thực tiễn về xây dựng CNXH một cách giáo điều bây giờ đều hoá ra ở vị thế của kẻ thua cuộc.

Quả thực, những người cộng sản Nhật Bản đã và vẫn có mối quan hệ không mấy giản đơn với phong trào cộng sản quốc tế. Họ từ chối gọi hệ tư tưởng cơ sở của đảng là chủ nghĩa Mác-Lênin, họ coi học thuyết này là môn «chủ nghĩa xã hội khoa học».  Phái cộng sản cho rằng có khả năng họ sẽ lên nắm quyền ở Nhật Bản để duy trì thể chế của Thiên hoàng. Một số người đấu tranh cho sự trong sạch của hàng ngũ cộng sản có thể nói là «bất đồng chính kiến», «chủ nghĩa xét lại». Nhưng tóm lại JCP là một trong những đảng chính trị có ảnh hưởng nhất ở đất nước Nhật Bản.

Rõ ràng là về vấn đề quyền sở hữu quần đảo Kuril và đảo Senkaku thì những người cộng sản Nhật Bản đang giữ lập trường cực đoan. Nhưng phải chăng họ là những người duy nhất hành xử như vậy?

Cùng ở mức độ đó, có thể lập luận rằng các tuyên bố chủ quyền đầy tham vọng của Bắc Kinh đối với các đảo ở biển Hoa Đông và Biển Đông cũng là bắt nguồn từ tư tưởng dân tộc chủ nghĩa của những người cộng sản Trung Quốc.

Trong tương quan này, chúng ta hãy nêu câu hỏi sau đây: có đảng Cộng sản nào trên thế giới hôm nay không bảo vệ lợi ích của chính dân tộc-quốc gia của mình? Và nên chăng quy lỗi cho họ về điều này? Hoặc có thể coi đây là cân nhắc sơ đẳng về điều kiện địa phương khi áp dụng những huấn thị căn bản của Marx-Engels-Lenin?

Năm tới, 2022, JCP sẽ kỷ niệm 100 năm thành lập của mình. Không biết lúc ấy đảng có nhận được lời chúc mừng từ các đồng chí cộng sản ở Trung Quốc?