Matxcơva đã nhiều lần bày tỏ sự sẵn sàng giúp đỡ các đồng minh trong CSTO - Tajikistan đã yêu cầu hỗ trợ từ Nga. Các quốc gia khác đang đánh giá các tài sản và nguồn lực có thể được sử dụng để chống lại sự lây lan của chủ nghĩa khủng bố. Một trong những tài sản - căn cứ không quân Manas ở Kyrgyzstan đã từng tham gia vào cuộc chiến với Taliban*. Kết quả của sự trợ giúp này - trong tài liệu của Sputnik.
Trung tâm hậu cần
Kể từ tháng 7 năm 2014, khi chính quyền Kyrgyzstan quyết định “đuổi Mỹ” khỏi sân bay Manas nằm cách thủ độ Bishkek 23 km về phía tây bắc, hầu như không ai nhắc đến cơ sở này.
20 năm trước, Không quân Hoa Kỳ đã triển khai tại Manas một căn cứ không quân và trung tâm quá cảnh của quân đội Mỹ. Nhiệm vụ chính là trung chuyển hàng hóa quân sự và binh lính Mỹ đến Afghanistan và ngược lại, cũng như tiếp nhiên liệu cho máy bay.
Đường băng dài bốn km tại sân bay Manas phù hợp cho tất cả các loại máy bay. Vị trí địa lý lý tưởng cho việc trung chuyển binh lính và vũ khí từ châu Âu đến Afghanistan một cách nhanh chóng. Sau vụ khủng bố ở New York ngày 11 tháng 9 năm 2001, Washington đã yêu cầu Bishkek cung cấp quyền bay qua không phận nước này để thực hiện chiến dịch quân sự. Kyrgyzstan đã đồng ý.
Năm 2005, sau khi Mỹ rút khỏi căn cứ Khanabad ở Uzbekistan, Manas trở thành cơ sở quân sự duy nhất của Mỹ ở Trung Á. Hơn nữa, tiền thuê căn cứ Manas chỉ là khoảng 15 triệu USD/năm. Thông thường, dịch vụ như vậy có giá cao hơn hàng chục lần.
Vào tháng 5 năm 2006, Tổng thống Kyrgyzstan Kurmanbek Bakiev thông báo ý định tăng thuế quan lên 207 triệu USD. Sau các cuộc đàm phán kéo dài, hai bên đã đạt được một thỏa thuận mới - 60 triệu USD. Ngoài ra, Kyrgyzstan đã nhận thêm 110 triệu USD để phát triển cơ sở hạ tầng dân dụng của sân bay. Và Quốc hội Mỹ đã phân bổ cho Bishkek khoản tiền trợ giúp một lần trị giá 150 triệu USD.
Khách gây rối
Tuy nhiên, căn cứ quân sự nước ngoài trên lãnh thổ Kyrgyzstan đã không mang lại bất kỳ lợi tức nào cho người dân thường. Ngược lại, ở Manas và khu vực xung quanh, chế độ ra vào đã được thắt chặt. Các nhà sinh thái học nhiều lần lên tiếng phẫn nộ: căn cứ không quân đã làm tổn hại nghiêm trọng đến môi trường. Thêm vào đó có những hành vi thô lỗ của các vị khách. Không có gì bí mật, những người lính Mỹ ở nước ngoài thường xuyên gây rối. Ví dụ, ở Nhật Bản đã ghi nhận nhiều vụ việc như vậy.
Năm 2006, Bộ Ngoại giao Kyrgyzstan đã trục xuất hai nhà ngoại giao Hoa Kỳ đã bị các cơ quan đặc nhiệm Kyrgyzstan bắt quả tang trong "các cuộc tiếp xúc không phù hợp" với các nhà lãnh đạo của các tổ chức phi chính phủ địa phương.
Người dân đặc biệt phẫn nộ trước vụ một người lính Mỹ sát hại công dân Kyrgyzstan. Ngày 6 tháng 12 năm 2006, lính Mỹ Zachary Hatfield nổ súng bắn chết người lái xe chở dầu Alexander Ivanov. Người Mỹ khẳng định Ivanov đã cố gắng tấn công bằng dao, nhưng, cuộc điều tra cho thấy Hatfield đã bị ảnh hưởng bởi ma túy.
"Quay lại châu Á"
Lầu Năm Góc đã rời khỏi Manas vào ngày 10 tháng 7 năm 2014. Washington đã giải thích rằng, Mỹ rút quân là do tình hình Trung Đông trở nên trầm trọng hơn và cần phải chuyển sự chú ý sang Syria và Iraq.
Bất chấp sự nguội lạnh rõ ràng trong mối quan hệ với Washington, Bishkek không loại trừ khả năng các lính Mỹ sẽ trở về. Vào mùa xuân, Quốc hội Kyrgyzstan đã kêu gọi xem xét lại việc nước này tham gia CSTO. Theo Phó Chủ tịch Ủy ban về các vấn đề quốc tế, quốc phòng và an ninh Jogorku Kenesh, chỉ có Hoa Kỳ mới có khả năng mang lại hòa bình cho khu vực này.
Còn Lầu Năm Góc vẫn đang suy nghĩ. Vào tháng 6, tờ The New York Times đưa tin rằng, Washington cực kỳ tiêu cực về tình hình ở Afghanistan.
"Các nhà ngoại giao Mỹ đang tìm kiếm các lựa chọn để khôi phục quyền tiếp cận các căn cứ ở Trung Á, bao gồm Kyrgyzstan và Uzbekistan", - tờ báo trích dẫn nguồn tin tại Nhà Trắng.
Vẫn chưa rõ liệu chính phủ Kyrgyzstan có sẵn sàng ký kết một thỏa thuận mới với Hoa Kỳ hay không. Nhưng, các quan chức từ Ankara với nhiều dự án khác nhau đã trở thành những vị khách thường xuyên đến Bishkek. Vào tháng 6, Tổng thống Sadyr Zhaparov đã kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng sân bay quốc tế Manas như một "trung tâm vận tải và hậu cần ở châu Á".
Tuy nhiên, trong mọi trường hợp, Liên bang Nga sẽ duy trì sự hiện diện quân sự trong khu vực. Năm 2003, Matxcơva và Bishkek đã ký kết thỏa thuận về việc triển khai một đơn vị không quân Nga tại sân bay Kant, cách Manas 30 km về phía đông.
Tại căn cứ Kant Nga đã triển khai khoảng 500 quân nhân, các máy bay cường kích Su-25SM3, trực thăng vận tải Mi-8 và UAV trinh sát Orlan-10 đang đóng tại đây. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng địa phương cho phép sử dụng Kant làm sân bay cho các máy bay ném bom chiến lược Tu-95 và Tu-160.
* Tổ chức khủng bố bị cấm ở Nga
