Tướng Tô Ân Xô vạch trần ‘lợi ích nhóm’, GS. Nguyễn Quang Tuấn nói điều ân hận nhất
© Ảnh : Phạm Kiên - TTXVN
Đăng ký
Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng kiêm người phát ngôn Bộ Công an vừa thông tin về hàng loạt vụ án nâng khống giá thiết bị y tế, giáo dục, đặc biệt là quyết tâm của Bộ Công an, Đảng, Nhà nước, dẹp “sân sau, hoa hồng và lợi ích nhóm” trong đấu thầu.
Tướng Tô Ân Xô điểm lại những vụ án lớn như CDC Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Tim Hà Nội với đỉnh điểm là việc khởi tố GS.TS Nguyễn Quang Tuấn (đương kim Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, nguyên Giám đốc Viện Tim Hà Nội), Sở Y tế Hà Tĩnh, Cần Thơ, Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh Thanh Hóa, Điện Biên, Quảng Ninh.
Trong khi đó, GS.TS Nguyễn Quang Tuấn chia sẻ, điều ông day dứt nhất là một bác sĩ có sứ mệnh cứu người, một tri thức coi trọng danh dự, hơn 30 năm qua đã cống hiến quên mình cho sự nghiệp, hết lòng vì người bệnh, nhưng vì sơ suất, chưa sát sao, nên để một số nhân viên của mình vướng lao lý và khiến nhân dân thất vọng.
Những vụ án như CDC Hà Nội, Bệnh viện Tim, Bạch Mai “gây hệ lụy tiêu cực”
Vừa qua, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng kiêm người phát ngôn Bộ Công an đã có thông tin đến báo chí về những vụ án sai phạm đấu thầu nghiêm trọng, gây xôn xao dư luận thời gian qua.
Theo Trung tướng Tô Ân Xô, qua các vụ án kinh tế, tham nhũng mà Cơ quan điều tra của Bộ Công an phát hiện thời gian qua cho thấy, các sai phạm trong hoạt động đấu thầu diễn ra rất phức tạp ở hầu hết các lĩnh vực.
Tướng Xô nhấn mạnh, sai phạm không chỉ xảy ra ở các dự án trong lĩnh vực giao thông, xây dựng, thông tin – truyền thông, mà ở cả lĩnh vực nhạy cảm, mang tính nhân văn cao như y tế, giáo dục, văn hóa...
Trung tướng Tô Ân Xô thông tin, thời gian qua Bộ Công an đã chỉ đạo các cơ quan chức năng quán triệt tốt quan điểm chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng.
“Đó là phát hiện một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, xử lý một người để cứu muôn người”, Chánh Văn phòng Bộ Công an nêu rõ.
Trong đó, theo ông Xô, các cơ quan chức năng Bộ Công an đã tăng cường nắm tình hình, nhận diện vi phạm, lựa chọn khâu đột phá để kiên quyết đấu tranh, xử lý triệt để các hành vi vi phạm, từ đó có tác dụng cảnh tỉnh, răn đe các vi phạm trong cả lĩnh vực.
Đại diện Bộ Công an dẫn chứng điển hình như các vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại CDC Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Tim Hà Nội; Sở Y tế tỉnh Hà Tĩnh, TP Cần Thơ; các vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, xảy tại các Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ninh, Thanh Hóa, Điện Biên...
“Các sai phạm này gây ra rất nhiều hệ lụy tiêu cực cho xã hội và bức xúc trong quần chúng nhân dân”, người phát ngôn Bộ Công an khẳng định.
Trung tướng Tô Ân Xô cho biết, qua các vụ án này, Bộ Công an đã kiến nghị Chính phủ và các Bộ, ngành có liên quan nhiều giải pháp để khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn các vi phạm tương tự.
“Sân sau, hoa hồng và lợi ích nhóm”
Trung tướng Tô Ân Xô lý giải vì sao các sai phạm đấu thầu “rất phức tạp” qua các vụ án tham nhũng, kinh tế mà Bộ Công an đã phá hoặc đang điều tra.
Theo Chánh Văn phòng Bộ Công an, có chuyện “sân sau, hoa hồng và lợi ích nhóm” ở đây.
Thứ nhất, theo tướng Tô Ân Xô, hành vi thông thầu với nhà thầu có mối quan hệ “sân sau”, không dựa trên uy tín và năng lực thực sự của nhà thầu.
Đồng thời, hành vi gian lận giá thầu, câu kết nâng giá trị sản phẩm hàng hóa để trục lợi, chung chi “hoa hồng” của chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị thẩm định thầu, đơn vị kiểm tra, giám sát dẫn đến các dự án chậm tiến độ, chất lượng hàng hóa kém, hiệu quả kinh tế - xã hội thấp, gây thất thoát, thiệt hại nguồn vốn ngân sách nhà nước.
21 Tháng Mười 2021, 17:22
Thứ hai, theo người phát ngôn Bộ Công an, nếu để việc phân biệt, đối xử “bất bình đẳng” trong đấu thầu kéo dài, sai phạm trở nên phổ biến ở các bộ, ngành, địa phương sẽ dẫn đến không đảm bảo tính công bằng, minh bạch và cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động đầu tư.
“Những sự việc này sẽ làm thui chột động lực phát triển kinh tế, suy giảm lòng tin của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp”, Trung tướng Tô Ân Xô nói.
Chánh Văn phòng Bộ Công an lưu ý, nghiêm trọng hơn, những sai phạm tương tự còn làm méo mó chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; không phát huy hết được vai trò của các thành phần kinh tế trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Quan điểm tiếp theo, cần nhấn mạnh, theo ông Xô, chính là việc gian lận thầu, nâng khống giá thầu thường có sự thông đồng, liên kết chặt chẽ của nhiều cá nhân, từ những người có chức vụ, quyền hạn chỉ đạo đến cán bộ thực hiện, từ khâu xác lập, phê duyệt, thẩm định đến khâu kiểm tra, giám sát thầu, thậm chí can thiệp cả vào quá trình xây dựng, thực thi chính sách.
“Điều này là nhằm giành đặc quyền, đặc lợi, phục vụ cho việc trục lợi cá nhân, gia đình, nhóm lợi ích của mình một cách hợp lý hơn, kín đáo hơn, không quan tâm đến hiệu quả, cũng như tài sản thiệt hại, thất thoát của Nhà nước”, người phát ngôn Bộ Công an bày tỏ.
Khắc phục sơ hở, thiếu sót trong Luật Đấu thầu
Theo Trung tướng Tô Ân Xô, thực tế, quá trình phát hiện và đấu tranh với các đối tượng có hành vi vi phạm quy định của pháp luật về đấu thầu ở Việt Nam còn gặp rất nhiều khó khăn.
“Đa số các vụ án, vụ việc có liên quan đến số cán bộ giữ chức vụ, đứng đầu cơ quan, tổ chức (Chủ tịch Hội đồng đấu thầu)”, ông Xô nói.
Đại diện Bộ Công an lý giải vì sao chính những cán bộ giữ “quyền cao chức trọng” ở các cơ quan, tổ chức lại dễ vướng sai phạm. Theo đó, đầu tiên, do những cá nhân này bản thân rất am hiểu về chính sách quản lý kinh tế - xã hội, có kinh nghiệm đối phó, né tránh, tẩu tán tài sản trục lợi được.
Tiếp đó, chính họ có điều kiện dùng cơ chế hành chính, mệnh lệnh cấp trên để chỉ đạo, ràng buộc cán bộ, công chức, người lao động phụ thuộc thực hiện các hành vi giúp sức, che giấu sai phạm, chỉnh sửa, hợp thức hóa hồ sơ tài liệu, tiêu hủy chứng cứ.
Vấn đề thứ ba, theo Chánh Văn phòng Bộ Công an, những lãnh đạo này có mối quan hệ xã hội rộng với nhiều cấp, nhiều ngành, ngay từ giai đoạn tiếp cận, thu thập hồ sơ, tài liệu cơ quan điều tra đã gặp sự can thiệp, tác động từ nhiều phía.
“Ngoài ra, quy trình, thủ tục đấu thầu theo Luật Đấu thầu năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành hiện nay vẫn còn những bất cập, kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng để vi phạm hoạt động đấu thầu, tiêu cực trong đấu thầu, gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý”, Chánh Văn phòng Bộ Công an thừa nhận.
Ông Xô dẫn chứng các khâu thẩm định, trong đó có thẩm định giá và thẩm định năng lực của nhà thầu còn nhiều bất cập; hình thức “Chỉ định thầu” đã bị lợi dụng triệt để trong các gói thầu hàng hóa, do thủ tục lựa chọn nhà thầu đơn giản, thời gian thực hiện ngắn nên đây là hình thức được áp dụng tương đổi phổ biến, từ đó sinh ra rất nhiều tiêu cực trong quá trình lựa chọn nhà thầu.
Đồng thời, các quy định về đánh giá chất lượng sản phẩm cũng như định giá tài sản chưa cụ thể, rõ ràng, so với chủng loại, xuất xứ hàng hóa rất đa dạng, phong phú như hiện nay thì rất khó khăn trong việc đánh giá sai phạm, xác định hành vi thông đồng, cấu kết nâng khống giá sản phẩm.
Việc quy định các nội dung trong hồ sơ mời thầu, nhất là việc đưa các nội dung mang tính định hướng nhà thầu, tiêu chí, điều kiện cục bộ gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng cũng cần phải được quy định và có chế tài xử lý cụ thể.
Qua đó, Bộ Công an đề nghị, Chính phủ cùng các Bộ, ngành liên quan cần nhiều giải pháp để khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhằm phòng ngừa, ngăn chặn các sai phạm tương tự.
Điều day dứt nhất của GS.TS Nguyễn Quang Tuấn
Trong cuộc phỏng vấn với nhà báo Xuân Ba của Tiền phong vừa qua, GS.TS Nguyễn Quang Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, nguyên Giám đốc Viện Tim Hà Nội, người vừa bị Bộ Công an khởi tố hôm 21/10 đã chia sẻ điều khiến ông trăn trở, day dứt và ân hận nhất.
Ông Tuấn cũng bộc bạch nhiều điều xung quanh việc làm sao để vừa là thầy thuốc giỏi, vừa cố gắng cân bằng kiến thức về quản lý cơ sở y tế.
Trước quan điểm cho rằng, ở Việt Nam, tồn tại một quan niệm lâu nay trong ngành Y là giám đốc Bệnh viện mà không có chuyên môn cao, tay nghề giỏi thì đồng nghiệp, nhân viên không phục, nhưng lãnh đạo cơ sở y tế nếu chuyên tâm quản lý, lại khó tập trung được vào chuyên môn cứu người, GS.TS Nguyễn Quang Tuấn cho hay, bản thân ông luôn coi đây là động lực để cố gắng.
Ông Nguyễn Quang Tuấn
© Ảnh : TTXVN
Ông Tuấn đồng tình với ý kiến rằng một thầy thuốc giỏi có thể cứu chữa được rất nhiều người. Nhưng theo nguyên lãnh đạo Bệnh viện Tim, nếu một nhà quản lý giỏi thì có thể tạo cho rất nhiều bác sĩ giỏi có môi trường, phương tiện, cơ hội để thực thi tốt hơn công việc chữa bệnh, cứu người.
GS.TS Nguyễn Quang Tuấn cho biết, khi về nhận nhiệm vụ ở Viện Tim non trẻ, suốt 8 năm trời vật lộn với muôn vàn khó khăn, ông đã cùng anh em đồng nghiệp đã đưa Viện Tim thành bệnh viện chuyên khoa tuyến cuối của quốc gia với quy mô điều trị lớn gồm nhiều trung tâm chuyên môn có kỹ thuật chuyên sâu, một cơ sở đào tạo, chuyển giao kỹ thuật hàng đầu của cả nước góp phần nâng cao năng lực y tế tuyến cơ sở, giảm tải cho hệ thống y tế Trung ương.
Nói về việc ký những hợp đồng đấu thầu mà theo cơ quan điều tra là có sai phạm, ông Nguyễn Quang Tuấn cho biết, từ 2016, theo phân cấp quản lý, việc giám đốc là người trực tiếp ký các văn bản thủ tục đấu thầu là đúng với chức trách và nhiệm vụ.
“Tôi hoàn toàn tin tưởng giao phó cho những người có chức năng nhiệm vụ cung ứng trang thiết bị vật tư cho bệnh viện thực hiện những công việc liên quan tới công tác đấu thầu, xác định giá”, ông Tuấn nói.
Theo GS.TS Tuấn, ông không trực tiếp tham gia điều hành các công việc liên quan tới hoạt động đấu thầu, và tự nhận thấy thiếu sót của mình trong trách nhiệm người đứng đầu, đã không hiểu rõ và nắm được hết các sai phạm có thể xảy ra trong quá trình xây dựng giá, kế hoạch, quy trình lựa chọn nhà thầu của cấp dưới.
“Bên cạnh đó, trong bối cảnh các quy định mà theo tôi vẫn còn nhiều khoảng trống về hướng dẫn thực hiện, các bệnh viện vẫn vừa làm vừa học hỏi và vận dụng theo một cách chung mà sau này mới nhận thức ra đó là cách làm chưa chuẩn xác”, GS.TS Nguyễn Quang Tuấn thừa nhận.
Với tư cách nguyên lãnh đạo cơ sở y tế, GS.TS Nguyễn Quang Tuấn còn trăn trở, băn khoăn, điển hình như giá của các trang thiết bị vật tư y tế trúng thầu tại Bệnh viện Tim Hà Nội được cơ quan điều tra xác định cao hơn so với giá trị thực tế thì theo quy định hiện hành các Trang thiết bị y tế (bao gồm thiết bị y tế, vật tư y tế tiêu hao, hóa chất xét nghiệm) chưa là danh mục phải thực kê khai giá đầu vào.
14 Tháng Năm 2021, 17:34
Thực tế, hiện tại mới chỉ có Thuốc thực hiện kê khai giá đầu vào, giá bán ra, vì vậy bệnh viện không có cơ sở, căn cứ để yêu cầu các nhà thầu tham dự thầu cung cấp giá nhập khẩu (Giá CIF) ghi trên Tờ khai Hải quan.
Ông Tuấn cho hay, bệnh viện đã thuê tư vấn từ công ty thẩm định giá và tham khảo từ kết quả trúng thầu đã có từ các đơn vị khác, vì đây là mặt hàng được sử dụng khá phổ biến ở một số bệnh viện có can thiệp tim mạch trên địa bàn Hà Nội và cả nước (12 đơn vị trên phạm vi toàn quốc), và giá trúng thầu của Viện Tim Hà Nội cũng tương đương các bệnh viện khác.
“Vì các đơn vị đều không biết giá đầu vào, có thể do nhà phân phối họ mua rẻ bán đắt mà các đơn vị sử dụng không biết được”, ông Tuấn trăn trở.
GS.TS Nguyễn Quang Tuấn chia sẻ, điều day dứt nhất của ông là một bác sĩ có sứ mệnh chữa bệnh cứu người, một trí thức luôn coi trọng danh dự, hơn 30 năm qua đã cống hiến quên mình cho sự nghiệp, hết lòng vì người bệnh.
“Tôi thực sự dằn vặt, khổ tâm vì những sơ suất do chưa sát sao, thiếu chặt chẽ và chưa đúng của mình. Tôi cũng tự nhận thấy vì quá tập trung vào chuyên môn như chữa bệnh, nghiên cứu khoa học, giảng dạy... nên đã lơi lỏng trong công tác quản lý”, GS.TS Nguyễn Quang Tuấn bày tỏ.
Theo GS. Tuấn, điều ân hận nhất của ông là do bản thân hạn hẹp về kiến thức kinh tế, thiếu hiểu biết và kinh nghiệm nên đã để xảy ra những sai sót đau lòng không đáng có, để bản thân cùng một số nhân viên của mình bị rơi vào vòng lao lý, để nhân dân thất vọng vì mình.
