Chính trị thế giới ngày càng phức tạp, Việt Nam chơi với nước lớn thế nào?
© Ảnh : Lâm Khánh - TTXVN
Đăng ký
Không dễ dàng để Việt Nam có thể ‘chơi sòng phẳng’ với các cường quốc trên thế giới, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt, nhất là giữa Mỹ và Trung Quốc.
Đại sứ Đặng Đình Quý cho rằng, với Việt Nam và các nước nhỏ, ngoại giao đa phương rất quan trọng. Trong khi cách chơi của những nước lớn là song phương khi có thể và chỉ đa phương nếu họ thấy cần.
Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, đối ngoại đa phương giúp nâng tầm “thế và lực” của Việt Nam. Tuy nhiên, các thách thức an ninh phi truyền thống hiện nay đặt ra yêu cầu nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác đối ngoại đa phương của Hà Nội.
Ứng phó với thách thức an ninh phi truyền thống
Thế và lực của Việt Nam nay đã khác nhưng để chơi với nước lớn không hề đơn giản. Lãnh đạo chính quyền Hà Nội phải lựa chọn đường hướng đối ngoại vô cùng khéo léo, khôn ngoan.
Hôm 23/11, Bộ Ngoại giao đã tổ chức phiên thảo luận “Đối ngoại đa phương: Tăng cường sự tham gia, đóng góp của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương trong xử lý các thách thức an ninh phi truyền thống”.
Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang chủ trì phiên họp
© Ảnh : Lâm Khánh - TTXVN
Sự kiện nằm trong khuôn khổ các hoạt động tiến tới Hội nghị Ngoại giao lần thứ 31, do Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang chủ trì.
Dự phiên thảo luận còn có Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Hiệu và sự tham gia trao đổi của các nhà ngoại giao đa phương kỳ cựu. Đáng chú ý có Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, các Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại New York, Geneva, Jakarta, Bangkok cùng gần 50 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài (dự trực tuyến).
Bên cạnh đó còn có các chuyên gia, đại diện Bộ, ngành tham gia công tác đối ngoại đa phương như Ban Đối ngoại Trung ương Đảng, Văn phòng Quốc hội, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Thông tin và Truyền thông và các đơn vị chuyên môn của Bộ Ngoại giao.
Phiên thảo luận là dịp để Bộ Ngoại giao và các cơ quan, Bộ, ngành cùng nhìn nhận, đánh giá công tác đối ngoại đa phương của Việt Nam trong thời gian qua và đề xuất định hướng triển khai trong thời gian tới, đặc biệt là ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.
28 Tháng Chín 2021, 16:02
Các đại biểu dành nhiều thời gian thảo luận toàn diện và thực chất, tập trung nhận diện thực trạng và tác động của các thách thức an ninh phi truyền thống hiện nay trên bình diện quốc tế, khu vực và quốc gia. Đại diện các bên cũng đồng thời thảo luận các chính sách, biện pháp để nâng cao vai trò, đóng góp của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương trong ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.
Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang đánh giá thời gian qua, công tác đối ngoại đa phương đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Nổi bật là việc Việt Nam đã đảm nhiệm xuất sắc vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021, chủ trì thành công Đại hội đồng Liên nghị viện các quốc gia Đông Nam Á (AIPA) lần thứ 41.
Theo ông Giang, Việt Nam cũng có nhiều đóng góp chủ động, tích cực tại các diễn đàn quốc tế và khu vực lớn như: Phong trào Không liên kết, tổ chức Pháp ngữ, APEC, ASEM, Ủy hội sông Mekong… ứng cử thành công vào nhiều cơ quan quan trọng của Liên hợp quốc, đồng thời hiện đang tích cực ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025 (như Sputnik Việt Nam đã thông tin trước đó).
“Những kết quả đó đạt được là nhờ chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự quan tâm chỉ đạo sát sao và tham gia trực tiếp của các đồng chí lãnh đạo cấp cao cũng như nỗ lực triển khai, đóng góp hiệu quả và tích cực của các Bộ, ngành, địa phương liên quan”, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nói.
Việt Nam chơi với nước lớn như thế nào?
Đánh giá về những thách thức an ninh phi truyền thống hiện nay, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nêu quan điểm, các vấn đề như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh lương thực, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước, an ninh mạng, khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia… đang ngày càng nổi lên gay gắt trên toàn cầu.
Những thách thức này tác động sâu sắc đến môi trường phát triển, an ninh của đất nước, đặt ra yêu cầu và đòi hỏi khách quan phải nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác đối ngoại đa phương nhằm góp phần thực hiện tầm nhìn, khát vọng phát triển đất nước trong giai đoạn mới, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Các Đại sứ Việt Nam tại nước ngoài và các đại biểu dự trực tuyến phiên họp
© Ảnh : Lâm Khánh - TTXVN
Phát biểu tại phiên thảo luận, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Liên Hợp Quốc phân tích sâu thêm về các nhóm thách thức an ninh phi truyền thống.
Đại sứ Quý cho rằng, phương thức truyền thống đe dọa an ninh nước khác hiện nay chủ yếu là thông qua hình thức đưa quân đội sang biên giới hoặc bắn tên lửa và chủ thể thực hiện những hành động ấy là nhà nước.
Đại sứ Đặng Đình Quý nêu rõ, những hành vi đe dọa tới an ninh quốc gia mà không có tính chất quân sự và do chủ thể khác nhà nước thực hiện được coi là “phi truyền thống”.
Đánh giá dựa trên lợi ích và khả năng tham gia của Việt Nam, Đại sứ Đặng Đình Quý xếp các nhóm thách thức an ninh phi truyền thống mà Hà Nội phải đối mặt vào hai mảng chính.
5 Tháng Mười 2021, 18:07
Thứ nhất, theo Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ, nhóm đầu tiên gồm những thách thức ảnh hưởng trực tiếp tới Việt Nam như an ninh lãnh thổ, an ninh chính trị, vai trò lãnh đạo của Đảng, an ninh con người.
Trong khi đó, nhóm 2 tác động gián tiếp tới Việt Nam mà phải tham gia đối ngoại đa phương mới có thể giải quyết được.
Đại sứ Đặng Đình Quý dự đoán sẽ có 2 nhóm đe dọa an ninh phi truyền thống trong 5 - 10 năm tới. Trong đó, nhóm thứ nhất gồm tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm mạng, an ninh thông tin, an ninh biển, an ninh khí hậu. Nhóm thứ hai là an ninh khí hậu, an ninh hàng hải, an ninh mạng, lương thực.
Đáng chú ý, Đại sứ Đặng Đình Quý cũng lưu ý đến những vấn đề khá nhạy cảm trong đường lối ngoại giao, đối ngoại, trong thời điểm hiện nay của Việt Nam – làm sao để cân bằng được lợi ích quốc gia trong cuộc chơi với những nước lớn.
Theo ông Quý phân tích, cách chơi của các nước lớn là song phương khi có thể, đa phương khi cần thiết.
“Với Việt Nam và các nước nhỏ, ngoại giao đa phương rất quan trọng, nhưng với nước lớn, chỉ khi nào cần thiết mới ngoại giao đa phương, hoặc chỉ khi cách tiếp cận đa phương tiết kiệm chi phí hơn và có lợi ích hơn cách tiếp cận song phương”, Đại sứ Đặng Đình Quý nêu rõ.
Sau thời gian thảo luận, cuộc họp đã thống nhất một số biện pháp lớn như đẩy mạnh công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược, tích cực đề xuất các sáng kiến, ý tưởng tại các diễn đàn đa phương, từng bước vươn lên đóng vai trò “nòng cốt, dẫn dắt”, “định hình luật chơi” khi điều kiện cho phép.
Cũng tại phiên thảo luận, các đại biểu cũng thống nhất tăng cường sự phối hợp nhịp nhàng giữa các Bộ, ban, ngành, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để tận dụng sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong việc tăng cường sự tham gia của Việt Nam tại các cơ chế đa phương trong thời gian tới.
Thế và lực của Việt Nam được nâng tầm nhờ đối ngoại đa phương
Phát biểu bên lề phiên họp, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang cho biết, đối ngoại đa phương giúp nâng tầm “thế và lực” của Việt Nam.
Ông Giang nhấn mạnh, những đóng góp của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương thời gian qua đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận.
“Điều này thể hiện vai trò, trách nhiệm của Việt Nam trong triển khai các yêu cầu, cam kết của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương theo luật pháp quốc tế”, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang bày tỏ.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết, thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả, thành tựu có ý nghĩa trong đối ngoại đa phương, tuy nhiên, một số vấn đề cần được triển khai cụ thể hơn như công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, việc xây dựng tầm nhìn, chiến lược tham gia vào các cơ chế đa phương, đề xuất những chủ trương, sáng kiến thúc đẩy sự hợp tác trong tác diễn đàn đa phương.
“Cùng với đó là giải pháp cân bằng, hài hòa giữa lợi ích quốc gia dân tộc với lợi ích của cộng đồng thế giới”, Thứ trưởng Giang lưu ý.
Chỉ thị 25 của Ban Bí thư ra đời năm 2018, cùng với đó là đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XIII đã thể chế hóa chủ trương hết sức quan trọng trong đường lối đối ngoại, đó là nâng tầm, nâng cao hiệu quả của đối ngoại đa phương.
Theo đại diện Bộ Ngoại giao, ngay sau khi Chỉ thị 25 ra đời, Việt Nam đã gặt hái được nhiều kết quả của ngoại giao đa phương với việc tổ chức rất thành công Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều lần hai, chủ trì năm Chủ tịch ASEAN 2020, đảm nhiệm trọng trách Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021.
“Việc nắm giữ những vai trò quan trọng như vậy thể hiện rõ Việt Nam thực sự là một thành viên trách nhiệm với cộng đồng quốc tế”, ông Đặng Hoàng Giang bày tỏ.
Sau Đại hội XIII với đường lối đối ngoại giai đoạn mới, Việt Nam đã nhận được nhiều tin vui về đối ngoại đa phương trong năm 2021. Ngoài việc tiếp tục giữ vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Việt Nam đã trúng cử, chỉ định, tham gia rất nhiều cơ chế, diễn đàn của Liên Hợp Quốc.
Trong đó, Việt Nam tái đắc cử vị trí thành viên Ủy ban Luật pháp Quốc tế của Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2027, trúng cử vào Hội đồng chấp hành UNESCO nhiệm kỳ 2021-2025, được bầu vào Hội đồng Thống đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), trúng cử thành viên Hội đồng Khai thác Bưu chính của Liên minh Bưu chính thế giới.
Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nêu rõ, tất cả những vai trò trên cùng việc tích cực đưa ra những sáng kiến, đề xuất giải quyết những vấn đề toàn cầu, Việt Nam đã thể hiện tính đúng đắn của đường lối đối ngoại nói chung cũng như chủ trương nâng tầm hiệu quả đối ngoại đa phương nói riêng được đề ra trong Chỉ thị 25 cũng như đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XIII.
“Đây là những dấu ấn hết sức quan trọng, khẳng định vị thế, vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế, đồng thời đem lại những nguồn lực, là cơ sở để nâng cao kinh nghiệm, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội trong nước giai đoạn mới”, đại diện Bộ Ngoại giao khẳng định.
Đặc biệt, Việt Nam có cơ hội thúc đẩy mối quan hệ song phương với các nước có vai trò chủ chốt trên thế giới cũng như trong khu vực, đóng góp vào hòa bình, phát triển chung của nhân loại.
Thứ trưởng Giang nhấn mạnh, đạt được những thành tựu trên, trước hết là nhờ sự đúng đắn của đường lối đối ngoại và tầm nhìn chiến lược của Đảng trong thúc đẩy đường lối đối ngoại đa phương.
Trong đó, một điểm hết sức quan trọng, đối ngoại đa phương đã thực sự được triển khai với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Tất cả các bộ, ngành đều tham gia tích cực, phối hợp triển khai nhiệm vụ của mình trong đối ngoại đa phương, cùng chung tay giải quyết các vấn đề đặt ra. Thứ trưởng Ngoại giao bày tỏ, sự chỉ đạo, tham gia trực tiếp của lãnh đạo cấp cao tại các diễn đàn đã phương cũng góp phần tạo “thế và lực” trong triển khai nhiệm vụ tại các diễn đàn đa phương.
“Qua việc tham gia các diễn đàn đa phương này, Việt Nam cũng đào tạo được một lực lượng triển khai công tác đối ngoại đa phương hết sức bài bản, chuyên nghiệp”, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang khẳng định.
