An ninh năng lượng: Việt Nam có thật sự cạn kiệt xăng dầu?
© Ảnh : Thanh Liêm - TTXVN
Đăng ký
Từ Bộ Công Thương, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Petrolimex, PVOIL, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, đến lãnh đạo địa phương đều tuyên bố, Việt Nam có đủ lượng xăng dầu cung ứng ra thị trường trong nước. Vậy khan hiếm, cạn kiệt, ‘sốt’ xăng dầu từ đâu ra?
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành yêu cầu Bộ Công Thương “thanh tra ngay” các điểm kinh doanh bán xăng dầu, nhất là những đại lý, cửa hàng đóng cửa, tạm ngưng buôn bán xăng dầu.
Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, dứt khoát không để thiếu xăng dầu. Đây là mệnh lệnh.
Việt Nam có thật sự thiếu xăng dầu?
Từ sau câu chuyện của Lọc dầu Nghi Sơn, nỗi lo khủng hoảng xăng dầu bỗng thành chủ đề nóng rộng khắp trên mọi diễn đàn từ trên mạng đến ngoài đời. Việt Nam có đang thiếu xăng dầu như những gì chúng ta đang thấy?
Câu trả lời có lẽ là không nếu căn cứ vào tuyên bố của giới chức Nhà nước và các bộ ngành. Tại cuộc họp khẩn của Bộ Công thương chiều 9/2, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Trần Duy Đông khẳng định, với nhu cầu khoảng 1,8-2 triệu m3 xăng dầu các loại/tháng, nguồn cung như trên cơ bản đáp ứng nhu cầu thị trường trong tháng 2/2022.
9 Tháng Hai 2022, 17:51
Theo ông Đông, từ tháng 3, nguồn cung có thể giảm, lượng tồn kho thấp so với các tháng thông thường. Tuy nhiên, Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn đã có kế hoạch sẽ chạy đủ 100% công suất từ 15/3/2022.
Hiện, các thương nhân đầu mối cũng đã có kế hoạch nhập khẩu xăng dầu để bù đắp nguồn cung thiếu hụt từ sản xuất trong nước (nếu Nhà máy lọc dầu Nghị Sơn không bảo đảm duy trì hoạt động sản xuất như kế hoạch).
Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) đã có kế hoạch nhập khẩu tăng thêm và dự kiến lượng xăng dầu về cảng Việt Nam ngày 20/2/2022 là 26.000m3 xăng và 42.000m3 dầu.
Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cũng đã ký kết các hợp đồng nhập khẩu để bảo đảm cung ứng xăng dầu cho thị trường theo đúng kế hoạch đã đăng ký.
“Lượng bán xăng dầu ra thị trường của Petrolimex trong tháng vừa qua đã tăng khoảng 30% so với các tháng thông thường. Ngoài ra, các thương nhân đầu mối xăng dầu khác cũng đang tích cực triển khai việc ký kết, nhập khẩu xăng dầu”, ông Đông nói.
Bộ Công Thương cũng đã chỉ đạo các địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nêu rõ, nguồn cung trong nước đến nay vẫn bảo đảm bảo.
“Trong nước, hiện tại có 3 nhà máy là Nghi Sơn, Dung Quất, Bình Sơn đang đáp ứng 75% nhu cầu thị trường, cần nhập khẩu 25%”, ông Hải nói.
Theo Thứ trưởng, các doanh nghiệp cần có thời gian để nhập khẩu 25% này nên thị trường có chút “trục trặc”. Đại diện Bộ Công Thương lưu ý 2 vấn đề. Thứ nhất, các doanh nghiệp đầu mối cần bảo đảm đủ nguồn cung trong mọi tình huống. Nếu cần thiết phải có thông báo để các nhỏ có kế hoạch nhập khẩu bảo đảm đủ nhu cầu. Thứ hai, cương quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Cũng tại cuộc họp hôm qua, từ TP.HCM Long An, Đắk Lắk, Thanh Hoá cùng lãnh đạo Tập đoàn PVN, Petrolimex, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đều khẳng định, nguồn cung xăng dầu tại các thị trường địa phương trong nước hoàn toàn bảo đảm.
“Dứt khoát không để thiếu xăng dầu. Đây là mệnh lệnh”
Vậy “cơn sốt xăng dầu ở Việt Nam” từ đâu ra?
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, những ngày qua, thị trường xăng dầu phạm vi cả nước đều đã xuất hiện những hiện tượng khá giống nhau, đóng cửa hàng hoặc mở ít giờ, bán nhỏ giọt, tìm nhiều lý do để trì hoãn mở cửa hoặc bán với giá cao hơn, gây tâm lý bất an cho người dân.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì cuộc họp
© Ảnh : Trần Việt - TTXVN
Ông Diên nói thẳng, hiện tượng này đang chỉ rải rác ở một số địa phương nhưng nó sẽ trở nên phổ biến nếu không có những chỉ đạo quyết liệt, kiên quyết để loại bỏ.
“Trong khi chúng ta có đầy đủ công cụ, quyền lực điều hành thị trường, hiện tượng nêu trên là không thể chấp nhận được”, Bộ trưởng Diên nhấn mạnh.
21 Tháng Một 2022, 17:08
Ông Diên yêu cầu, bằng bất cứ giá nào cũng không được chủ quan dù “đây mới chỉ là hiện tượng”.
“Phải xử lý nghiêm minh, dứt điểm, đúng luật. Bởi, tình trạng này sẽ khó khăn cho điều hành cung ứng xăng dầu và tổn hại nặng nề cho chương trình phục hồi kinh tế Việt Nam”, Bộ trưởng Công Thương nói.
Ông Nguyễn Hồng Diên bày tỏ quan điểm, dứt khoát không để thiếu xăng dầu.
“Đây là mệnh lệnh”, ông Nguyễn Hồng Diên chỉ thẳng.
Xử “kịch khung” nếu găm hàng xăng dầu
Ngày 10/2, Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 36/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại cuộc họp về đảm bảo cung ứng xăng dầu cho thị trường trong nước.
Qua đó nêu rõ, xăng dầu là mặt hàng chiến lược, đặc biệt quan trọng, nhạy cảm dễ ảnh hưởng đến tâm lý người dân, tác động trực tiếp đến ổn định kinh tế vĩ mô. Do đó, phải được quản lý, điều tiết một cách khoa học, chặt chẽ.
Chính phủ đã ban hành nhiều công cụ quản lý, các cơ chế chính sách pháp luật và giao Bộ Công Thương đủ thẩm quyền để chủ động điều hành thị trường xăng dầu bảo đảm đáp ứng đủ nhu cầu xăng dầu cho sản xuất và tiêu dùng.
“Việc để một số cửa hàng bán lẻ xăng dầu đóng cửa, không bán hàng, ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt của nhân dân tại một số địa phương như phản ánh của dư luận trong thời gian qua thuộc trách nhiệm chỉ đạo, điều hành của Bộ Công Thương”, Phó Thủ tướng cho biết.
Với vai trò là cơ quan được Chính phủ giao thẩm quyền quản lý nhà nước đối với mặt hàng xăng dầu, Bộ Công Thương cần chủ động bám sát tình hình thực tiễn, sát sao hơn trong chỉ đạo điều hành để xử lý kịp thời các tình huống phát sinh, bảo đảm không để thiếu hụt xăng dầu phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân.
Trong đó, Chính phủ đề nghị Bộ này tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng. Thứ nhất, Bộ Công Thương, các Bộ, cơ quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao bảo đảm cung ứng đủ xăng dầu phục vụ sản xuất kinh doanh và tiêu dùng của người dân, doanh nghiệp.
Thứ hai, phải thực hiện thanh tra, kiểm tra ngay đối với các đơn vị liên quan đến cung ứng, phân phối xăng dầu, các cửa hàng kinh doanh xăng dầu đóng cửa, tạm ngưng hoạt động trong thời gian qua để phát hiện, xử lý nghiêm hành vi găm hàng nhằm trục lợi và các vi phạm khác (nếu có) trong hoạt động kinh doanh xăng dầu.
Thứ ba, chỉ đạo các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh xăng dầu chi tiết, sát với thực tiễn; cân đối nguồn xăng dầu nhập khẩu và sản xuất trong nước để đảm bảo chủ động, kiểm soát chặt chẽ, hiệu quả hơn nữa.
Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan rà soát các quy định về thuế, phí, tính toán lại mức chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức trong công thức tính giá cơ sở xăng dầu cho phù hợp với tình hình thực tế nhằm bảo đảm tính đúng, tính đủ, hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và người tiêu dùng, doanh nghiệp sử dụng xăng dầu.
Bộ Công Thương trước đó yêu cầu các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối, phải lên kế hoạch nhập khẩu bảo đảm nguồn cung trong mọi tình huống.
Bộ cũng yêu cầu Quản lý thị trường cac địa phương tăng tần xuất kiểm tra dày lên 1-2 lần/ngày, phạt “kịch khung” theo Nghị định 95, sẵn sàng rút giấy phép kinh doanh nếu có vi phạm.
“Kiên quyết rút giấy phép nếu có từ 6 tháng trở lên kể từ thời điểm kiểm tra trong tháng 2/2022 trở đi mà không nhập khẩu xăng dầu để cung ứng cho thị trường”, Bộ trưởng Diên yêu cầu Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải làm chặt việc này.
PVN được yêu cầu tăng năng lực sản xuất, cung ứng xăng dầu cho thị trường trong nước năng suất “cao nhất có thể”.
Petrovietnam cũng sẽ tiếp tục đàm phán các bên liên quan để sớm phục hồi hoạt động có hiệu quả của nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn và làm rõ trách nhiệm của Nghi Sơn nếu vi phạm các điều khoản cam kết và để đứt gãy chuỗi cung ứng như thời gian qua.
Bộ trưởng Diên cũng nêu rõ, các doanh nghiệp nhà nước, tư nhân có cần có kế hoạch nhập hàng tăng từ 25-30% trở lên trong hệ thống của mình. Nếu như ở địa phương nào, cơ sở kinh doanh nào phản ảnh nguồn cung không bảo đảm thì dứt khoát sẽ bị xem xét xử lý. Sau 10 ngày nữa Vụ Thị trường trong nước phải có báo cáo đầy đủ với Bộ trưởng.
