Thế giới không nên trải qua chiến tranh đau thương như đã từng xảy ra ở Việt Nam
© Dương Giang-TTXVN
Đăng ký
Từ năm 1975, Việt Nam đã có trên 4 vạn người chết, 6 vạn người bị thương do hậu quả bom mìn còn sót lại sau chiến tranh gây với Mỹ gây ra.
Thủ tướng Phạm Minh Chính mong sớm đưa Việt Nam trở thành quốc gia không bom mìn, không còn ai vô tội phải chịu sự tổn thương do bom mìn gây ra. Lãnh đạo Việt Nam kêu gọi ngăn chặn chiến tranh, xung đột chiến tranh, để không như những gì từng xảy ra ở Việt Nam trong thế kỷ XX.
Việt Nam chịu hậu quả nặng nề của chiến tranh
Sáng ngày 17/2 Hội nghị sơ kết thực hiện Chương trình 504 đã diễn ra.
Đây là chương trình Hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam giai đoạn 2010-2020 và định hướng nhiệm vụ giai đoạn tới năm 2025 do Thủ tướng Phạm Minh Chính làm Trưởng Ban chỉ đạo.
Điều tra khảo sát bom mìn của Ban chỉ đạo cho thấy, trước khi ban hành chương trình hành động bom mìn quốc gia thì mật độ ô nhiễm bom mìn ở Việt Nam là 6,1 triệu ha đất đai, chiếm 18,82% diện tích đất đai cả nước.
Giai đoạn 2010 - 2020, Việt Nam đã triển khai khảo sát và rà phá bom mìn vật nổ được 485.000 ha (trung bình đạt gần 50.000 ha, tăng 35% so với giai đoạn trước) với ngân sách 12.614 tỷ đồng, trong đó, ngân sách Nhà nước chiếm trên 10.000 tỷ đồng, viện trợ không hoàn lại của nước ngoài hơn 2 nghìn tỷ đồng (tương đương 95,5 triệu USD).
Tính đến nay, diện tích ô nhiễm bom mìn đã giảm xuống còn 5,6 triệu ha đất đai, tương đương 17,71% diện tích.
Ngoài ngân sách Nhà nước, Việt Nam cũng đẩy mạnh huy động nguồn lực xã hội và đặc biệt là huy động sự hỗ trợ của các nhà tài trợ quốc tế. Nhiều dự án về khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh do Chính phủ các nước Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Na Uy, Đức, Australia, Nga và các tổ chức quốc tế của Liên Hợp Quốc như UNDP, UNICEF cùng nhiều tổ chức, nhà tài trợ quốc tế khác, các cá nhân đã thực hiện thành công ở Việt Nam.
Trong 10 năm qua, Việt Nam đã khảo sát và rà phá được gần 500.000 ha đất đai ô nhiễm và phá hủy được hàng trăm nghìn quả bom mìn, vật nổ. Nhiều công trình trọng điểm phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của đất nước được xây dựng trên nhiều vùng đất đã được làm sạch bom mìn, vật nổ.
Hơn 5.000 trường hợp nạn nhân bom mìn và các đối tượng bị ảnh hưởng được hỗ trợ y tế, dạy nghề, tạo việc làm. Số vụ tai nạn bom mìn giảm đáng kể, nhiều địa phương trong nhiều năm không còn xảy ra tai nạn do bom mìn sau chiến tranh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam chia sẻ thông tin, trên 82% tổng diện tích đất tự nhiên của tỉnh bị ô nhiễm bom mìn, cao nhất trong toàn quốc.
Từ khi chiến tranh kết thúc đến nay, Quảng Trị có trên 1,2% dân số là nạn nhân bom mìn, trong đó 31% nạn nhân là trẻ em. Tỉnh có trên 6% dân số là người khuyết tật, trong đó hơn 9.000 người là nạn nhân chất độc da cam/dioxin.
Nhiều vùng đất được mệnh danh là vùng "đất chết" do ô nhiễm bom mìn nay đã hồi sinh. Các chương trình, dự án đã rà phá trên 25.000 ha đất bị ô nhiễm bom mìn nặng; hỗ trợ hàng nghìn nạn nhân bom mìn.
Tuy nhiên, Quảng Trị hiện đang hướng đến mục tiêu sau năm 2025 là tỉnh đầu tiên trong cả nước "an toàn" không chịu tác động của bom mìn và vật nổ sót lại sau chiến tranh.
Ông Nam lưu ý, với mục tiêu này, không có nghĩa là tất cả bom mìn được rà phá hết, mà hướng đến việc hoàn thành khảo sát, lập bản đồ các khu vực nghi bị ô nhiễm bom mìn, 100% người dân được trang bị kiến thức và được cung cấp các hỗ trợ để sống và làm việc an toàn, không xảy ra các tai nạn bom mìn.
Các loại bom mìn nguy hiểm nhất đều được xử lý. Các khu vực ô nhiễm bom mìn cao có nhu cầu sử dụng đất được rà sạch. Các khu vực còn lại được kiểm soát và xử lý theo thứ tự ưu tiên.
Vấn đề nhức nhối của đất nước
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, Việt Nam đã trải qua các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc mới có được hòa bình như ngày hôm nay.
Tuy nhiên, dù đang sống trong hòa bình nhưng hậu quả của những cuộc chiến ấy vẫn còn tồn tại. Mặc dù chiến tranh đã qua đi vài chục năm, nhưng hàng trăm nghìn tấn bom đạn, chất độc hóa học vẫn còn sót lại và ở khắp mọi nơi, kể cả thành thị và nông thôn, biên giới, hải đảo, đồng ruộng và sông ngòi.
Theo Thủ tướng Chính phủ, bom mìn, vật nổ do chiến tranh để lại ở Việt Nam là hiểm họa hằng ngày đối với người dân.
“Bom mìn là vấn đề nhức nhối của đất nước, gây ra nhiều khó khăn trong sản xuất và đời sống, cản trở sự phát triển bình thường của kinh tế - xã hội trong bối cảnh khó khăn. Ngay chiều qua thôi, tại Quảng Trị, vẫn có người thiệt mạng vì bom mìn sau chiến tranh. Đây là hậu quả rất nặng nề, bởi mất mát về con người là không thể bù đắp được”, người đứng đầu Chính phủ cho biết.
Theo thống kê chưa đầy đủ từ năm 1975 đến nay đã có 4 vạn người bị chết và 6 vạn người bị thương do bom mìn sót lại sau chiến tranh gây ra. Trung bình mỗi năm bom mìn sót lại sau chiến tranh đã cướp đi tính mạng của hơn 1.000 người và hơn 1.300 người phải mang thương tật suốt đời.
Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các tập thể
© Ảnh : Trọng Đức - TTXVN
Trong bối cảnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh, hơn ai hết, Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam hiểu sâu sắc những hậu quả nặng nề mà các cuộc chiến tranh để lại.
“Chính vì vậy, trong nhiều năm qua, Việt Nam đã tích cực, chủ động trong công tác khắc phục hậu quả chiến tranh nói chung, hậu quả bom mìn nói riêng”, theo Thủ tướng.
Lãnh đạo Chính phủ cũng nêu rõ, việc ban hành Chương trình 504 có ý nghĩa quan trọng đối với công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, ổn định cuộc sống người dân, thể hiện tính nhân văn sâu sắc, trách nhiệm và sự nỗ lực của Đảng, Nhà nước nhằm sớm loại bỏ sự nguy hiểm bởi bom mìn do chiến tranh để lại ở Việt Nam, góp phần thúc đẩy hàn gắn các vết thương để lại sau chiến tranh.
“Đưa Việt Nam sớm thành quốc gia không còn bom mìn”
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, để đẩy nhanh tốc độ khắc phục hậu quả bom mìn, đưa Việt Nam sớm trở thành quốc gia không còn bom mìn, không còn người dân bị thương, tử vong do bom mìn sau chiến tranh để lại, cần lưu ý một số nhiệm vụ trọng tâm.
Trước hết, Việt Nam xác định công tác khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh là nhiệm vụ cấp bách, thường xuyên trong giai đoạn hiện nay.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham quan trưng bày ảnh, sách, báo, tuyên truyền về phòng tránh bom mìn
© Ảnh : Dương Giang-TTXVN
“Bảo vệ sức khỏe, tính mạng, an toàn của nhân dân là trước hết, với tinh thần lấy người dân làm trung tâm, làm chủ thể, nguồn lực chủ yếu và mục tiêu phát triển”, Thủ tướng Chính phủ nói.
Các ban ngành chức năng tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống chế độ, chính sách, hành lang pháp lý khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh, đảm bảo tính thống nhất, toàn diện. Nâng cao năng lực toàn diện cho Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam và hệ thống cơ quan khắc phục hậu quả bom mìn tại các địa phương.
Việt Nam cũng tăng cường hợp tác quốc tế, huy động tối đa các nguồn lực trong và ngoài nước phục vụ cho công tác khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh.
Đồng thời, tăng cường triển khai thực hiện các hoạt động tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức phòng tránh tai nạn bom mìn cho nhân dân.
“Phấn đấu đến năm 2025 không còn xảy ra các vụ tai nạn do bom mìn, vật nổ gây ra trên phạm vi toàn quốc”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Cùng với đó, đẩy mạnh công tác nghiên cứu phát triển, làm chủ công nghệ trong rà phá bom mìn, nghiên cứu, vận dụng và thực hiện phương thức quản lý bom mìn một cách chủ động, đáp ứng với yêu cầu thực tiễn.
Theo người đứng đầu Chính phủ, cần khẩn trương điều tra cơ bản, xây dựng cơ sở dữ liệu liên quan tới khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam sẽ tiếp tục tích cực, chủ động trong công tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.
“Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, đồng thời cũng trân trọng đề nghị Chính phủ các nước, các đại sứ, các tổ chức quốc tế, các nhà tài trợ tiếp tục đồng hành, đưa Việt Nam sớm thoát khỏi sự ảnh hưởng của bom mìn do chiến tranh để lại”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu bật.
Chiến tranh và sự “phi thường” của Việt Nam
Báo cáo của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc về công tác khắc phục hậu quả bom mìn toàn cầu tại phiên họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lần thứ 76 năm 2021 đã đánh giá cao kết quả công tác khắc phục hậu quả bom mìn của Việt Nam trong thời gian qua.
Chương trình hành động bom mìn của Việt Nam đã thí điểm xây dựng dựa trên các tiêu chí về nhân đạo và phát triển phù hợp với Hiến chương Liên Hợp Quốc và Luật Nhân đạo quốc tế.
Việt Nam thực hiện đầy đủ các điều ước, thỏa thuận quốc tế đã ký kết, đồng thời tại các diễn đàn quốc tế, Việt Nam cũng đã đưa ra nhiều sáng kiến, kinh nghiệm trong lĩnh vực khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.
Phiên thảo luận cấp cao của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về khắc phục hậu quả bom mìn do Việt Nam khởi xướng và chủ trì đã được đánh giá rất cao.
Phát biểu tại Hội nghị, Đại sứ Mỹ Marc Evans Knapper đánh giá cao những thành tựu khắc phục hậu quả bom mìn của Việt Nam với nhiều bài học hay, kinh nghiệm tốt mà Việt Nam luôn sẵn sàng chia sẻ với bạn bè, đối tác quốc tế.
“Mỹ ủng hộ Việt Nam phát triển vững mạnh, thịnh vượng, độc lập, đánh giá việc phối hợp giữa Việt Nam và Mỹ trong công tác này là phi thường”, ông Knapper nhấn mạnh.
Đồng thời, Đại sứ Mỹ nhận định Việt Nam luôn tích cực tham gia, dẫn đầu các nỗ lực toàn cầu để loại bỏ bom mìn sau chiến tranh, góp phần thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng trên thế giới, vì một tương lai mà "người nông dân có thể canh tác trên cánh đồng, các bậc cha mẹ có thể cho con chơi ngoài trời mà không phải lo lắng".
Từ thực tế Việt Nam sau chiến tranh, Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi hãy cùng nhau xây dựng lòng tin, chung tay gìn giữ hòa bình, tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển, đem lại sự an toàn, hạnh phúc cho mọi người dân trên Trái Đất, chung tay xây dựng, bảo vệ hòa bình, an ninh và hợp tác, phát triển, vì một thế giới xanh, sạch, phát triển bền vững, bao trùm và nhân văn hơn.
“Chúng ta nỗ lực hành động hết sức mình để ngăn chặn chiến tranh, xung đột vũ trang, để các dân tộc trên thế giới không bao giờ còn phải gánh chịu hậu quả nặng nề, đau thương do chiến tranh và xung đột vũ trang gây ra, như đã từng xảy ra tại Việt Nam trong thế kỷ XX”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
