"Khả thi" - Việt Nam muốn nâng hạng tín nhiệm quốc gia, GDP đầu người đạt 7.500 USD
© Depositphotos.com / Nguyenkhanhvukhoa@gmail.com
Đăng ký
Chính phủ Việt Nam vừa đặt mục tiêu nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên một bậc - mức “Đầu tư”, GDP bình quân đầu người đạt 7.500 USD vào năm 2030. Chuyên gia của Ngân hàng Standard Chartered đánh giá kế hoạch này là “khả thi”.
Việt Nam muốn xây dựng nền tài chính công vững mạnh, tăng cường công khai, minh bạch, xử lý nợ xấu còn tồn đọng và thúc đẩy củng cố tài khóa.
Nâng hạng tín nhiệm quốc gia
Chính phủ Việt Nam đang quyết tâm phấn đấu nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia thêm 1 bậc, lên mức Đầu tư và thu nhập bình quân đầu người tăng cao.
Theo đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã ký Quyết định số 412/QĐ-TTg ngày 31/3/2022 phê duyệt “Đề án Cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia tới năm 2030”.
Đề án được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, tạo thuận lợi để nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên mức “Đầu tư” vào năm 2030, hạn chế các rủi ro không đáng.
Như Sputnik đề cập, xếp hạng tín nhiệm quốc gia là một đánh giá khách quan và độc lập về mức độ tín nhiệm của một quốc gia. Việc nâng hạng tín nhiệm quốc gia và đạt được xếp hạng đầu tư sẽ mang lại lợi ích cho cả khu vực công và tư theo nhiều cách khác nhau.
Việc nâng hạng tín nhiệm quốc gia sẽ là một sự công nhận tích cực về sự phát triển kinh tế và chính trị của đất nước. Cùng đó, việc nâng hạng có thể làm giảm chi phí tài chính cho các hoạt động của Chính phủ và tăng khả năng tiếp cận thị trường vốn quốc tế.
Các chuyên gia lưu ý, việc quốc gia có thể thu hút nhiều vốn FDI hơn vì xếp hạng tín nhiệm cao hơn sẽ làm tăng thêm niềm tin của nhà đầu tư. Việt Nam đang hướng đến mục tiêu này.
Đặt mục tiêu nâng hạng, Chính phủ đang hướng đến việc xây dựng đất nước có nhiều cơ hội hơn để phát triển lâu dài.
Đề án “Cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia tới năm 2030” với mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.
Việt Nam khi đó cũng là nước có thể chế quản lý hoàn thiện, cạnh tranh, hiệu lực, hiệu quả.
Đặc biệt, nền kinh tế đất nước được kỳ vọng phát triển mạnh mẽ trên “cơ sở khoa học”, công nghệ gắn với nâng cao hiệu quả trong hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư.
“Nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, tạo thuận lợi để nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên mức "Đầu tư", góp phần giảm chi phí huy động vốn, giảm mức rủi ro tín dụng quốc gia”, Đề án nhấn mạnh.
Cần lưu ý rằng, mục tiêu cụ thể của Đề án đến năm 2030 đạt mức xếp hạng tín nhiệm từ Baa3 (đối với Moody’s) hoặc BBB- (đối với S&P và Fitch) trở lên.
GDP 7.500 USD, nợ công không quá 60% GDP
Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) bình quân cả giai đoạn khoảng 7%/năm; GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đến năm 2030 đạt khoảng 7.500 USD, tổng đầu tư xã hội bình quân đạt 33-35% GDP.
Đề án cũng đặt mục tiêu kiểm soát bội chi ngân sách nhà nước được Quốc hội phê duyệt trong dự toán ngân sách nhà nước hàng năm và kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm, phấn đấu bội chi ngân sách nhà nước đến năm 2030 khoảng 3% GDP; nợ công không quá 60% GDP, nợ Chính phủ không quá 50% GDP.
Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu các ngân hàng thương mại giai đoạn 2021-2025 đạt 11-12%; đến năm 2030 duy trì tối thiểu 12%.
Cùng với đó, đến 2030, tỷ lệ vốn chủ sở hữu trên tài sản có rủi ro của khối ngân hàng ở mức tối thiểu 9%, duy trì mức dự trữ ngoại hối tương đương với tối thiểu 16 tuần nhập khẩu.
Việt Nam làm gì để cải thiện xếp hạng tín nhiệm?
Chính phủ đề ra hàng loạt giải pháp để đạt được các mục tiêu trên.
Một trong các giải pháp chủ yếu của Đề án là xây dựng nền tài chính công vững mạnh, mở rộng cơ sở thu bền vững để cải thiện các chỉ số nợ và thúc đẩy củng cố tài khóa.
Cụ thể, Việt Nam sẽ tiếp tục củng cố nền tảng tài khóa lành mạnh, tập trung cải thiện điểm số về thu ngân sách thông qua hoàn thiện hệ thống chính sách thu gắn với cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng bao quát các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, nhất là các nguồn thu mới, phù hợp với thực tiễn, các cam kết hội nhập và thông lệ quốc tế tốt.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng nỗ lực cải thiện các chỉ số tài khóa, giảm dần bội chi ngân sách nhà nước, tỷ lệ nợ công, nợ Chính phủ so với GDP.
Đáng chú ý, Chính phủ quyết tâm tiếp tục tăng cường minh bạch chính sách tài khóa.
Đẩy mạnh việc quản lý, điều hành tài chính ngân sách theo trung hạn, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất giữa kế hoạch đầu tư công trung hạn với kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm.
Thực hiện kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước 3 năm, chương trình quản lý nợ công 3 năm theo quy định của luật pháp và thông lệ quốc tế.
Bên cạnh đó là tăng cường áp dụng các thông lệ quốc tế tốt trong quản lý rủi ro danh mục nợ Chính phủ, đảm bảo vay nợ bền vững.
Xử lý nợ xấu
Chính phủ nêu rõ, tiếp tục cải thiện cơ cấu và chất lượng của khu vực ngân hàng và doanh nghiệp nhà nước để giảm rủi ro nghĩa vụ nợ dự phòng đối với ngân sách nhà nước.
“Cụ thể, tăng cường xử lý nợ xấu, hạn chế nợ xấu phát sinh, tiếp tục tái cấu trúc ngành ngân hàng, giảm thiểu rủi ro nợ xấu thông qua các biện pháp tăng cường vốn hóa các ngân hàng thương mại, cải thiện chất lượng tài sản và các khoản cho vay của ngân hàng, cải thiện tỷ lệ tài sản và nợ, đẩy mạnh tiến độ xử lý các tài sản có vấn đề/nợ xấu còn lại”, Đề án khẳng định.
Cùng với đó, Chính phủ sẽ tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý về cấp tín dụng, mở rộng tín dụng hiệu quả, tập trung vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ vào các lĩnh vực rủi ro cao.
Ngoài ra, theo dõi sát, đảm bảo mọi khoản vay Chính phủ bảo đảm được thanh toán đầy đủ, đúng hạn.
Việt Nam sẽ iếp tục thực hiện sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa; tăng cường tính minh bạch, công khai dữ liệu của ngân hàng và doanh nghiệp để cải thiện khả năng dự báo về hiệu quả tài chính.
Theo văn bản mà Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ký, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan liên quan có trách nhiệm chỉ đạo, tham gia thực hiện các nội dung liên quan của Đề án.
“Chủ động phối hợp với Bộ Tài chính trong việc thực hiện các công việc liên quan đến xếp hạng tín nhiệm quốc gia; chịu trách nhiệm cung cấp, giải trình đối với các vấn đề thuộc chức năng, nhiệm vụ được giao”, Chính phủ lưu ý.
Theo quyết định của Chính phủ, Bộ Tài chính có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan tổ chức triển khai thực hiện Đề án, tổ chức sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm năm năm đầu thực hiện Đề án vào năm 2026; chủ trì, phối hợp với các cơ quan đề xuất trình Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh mục tiêu, nội dung Đề án khi cần thiết.
Bộ Tài chính cũng là đơn vị chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức công tác đánh giá xếp hạng tín nhiệm quốc gia, tiếp nhận và xử lý các câu hỏi, đề nghị cung cấp thông tin liên quan từ các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, tổ chức các hoạt động quảng bá tới nhà đầu tư, tổng hợp kết quả đánh giá báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng chủ trì kiện toàn Tổ công tác thực hiện các nhiệm vụ liên quan tới hoạt động xếp hạng tín nhiệm quốc gia nhằm tăng cường công tác cải thiện hệ số tín nhiệm quốc gia.
Kế hoạch của Việt Nam “khả thi”
Đây là quan điểm của chuyên gia Karby Leggett - Giám đốc Toàn cầu khu vực công và các tổ chức phát triển, Ngân hàng Standard Chartered.
Khẳng định với Thời báo Tài chính, ông Karby Leggett lưu ý rằng, trong 2 năm vừa qua, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đã ghi nhận khả năng chống chịu của nền kinh tế để tăng trưởng và tình hình tài chính công của Việt Nam trước những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, cũng như việc cải thiện các chỉ số tài chính đối ngoại.
Ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế (Moody’s, Standard & Poor’s và Fitch Ratings) đã điều chỉnh triển vọng đối với Việt Nam lên mức “Tích cực” vào đầu năm 2021 để phản ánh những yếu tố này.
Logo của hãng xếp hạng Moody's trước trụ sở chính ở New York
© AFP 2023 / Emmanuel Dunand
Gần đây nhất, như Sputnik đề cập, Fitch Ratings duy trì xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam ở mức BB, triển vọng “Tích cực”.
Cơ sở tổ chức Fitch Ratings khẳng định giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam phản ánh các chỉ số tài chính đối ngoại vững chắc so với các nước cùng xếp hạng, triển vọng phục hồi tăng trưởng mạnh mẽ trong trung hạn của Việt Nam trong bối cảnh đại dịch vẫn phức tạp và hiệu ứng lan toả của xung đột địa chính trị gần đây đối với kinh tế toàn cầu.
“Kinh tế vĩ mô ổn định và triển vọng tăng trưởng hết sức tươi sáng, với sự hỗ trợ của sức cạnh tranh trong xuất khẩu và dòng vốn đầu tư mạnh mẽ, đã được đánh giá là yếu tố then chốt trong việc tăng xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam”, chuyên gia của Ngân hàng Standard Chartered khẳng định.
Chuyên gia Leggett nhấn mạnh, việc nâng xếp hạng tín nhiệm lên mức “Đầu tư” sẽ mang đến nhiều lợi ích, trong đó có sự ghi nhận tốt hơn từ cộng đồng các nhà đầu tư, các kênh tiếp cận vốn đa dạng hơn và chi phí đi vay thấp hơn, bên cạnh các lợi ích khác.
Chuyên gia của S&C lưu ý, lộ trình cải thiện xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam để đạt được mức “Đầu tư” trong 10 năm tới sẽ bao gồm sự kết hợp giữa các mục tiêu định lượng và định tính, song song với việc duy trì sức khỏe tín dụng trong quá trình hiện thực hóa các tiềm năng tăng trưởng và củng cố vị thế tài chính đối ngoại, như các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đã ghi nhận.
Ông Leggett tin rằng, việc chuyển hóa triển vọng tín nhiệm hiện tại ở mức “Tích cực” thành các sự kiện nâng hạng tín nhiệm sẽ là bước đi tiếp theo của Việt Nam, trong tiến trình nhằm đạt được mức xếp hạng “Đầu tư”.
Trong ngắn hạn, các tổ chức xếp hạng có thể sẽ tập trung vào tiến trình nâng cao chất lượng hoạch định chính sách tài khóa của Chính phủ, cũng như khả năng Việt Nam có thể duy trì mức tăng trưởng mạnh mẽ và vai trò quan trọng của quốc gia trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Về trung và dài hạn, các cơ quan xếp hạng tín nhiệm sẽ nhìn vào các yếu tố mang tính định tính hơn để xem xét việc nâng hạng. Những yếu tố này có thể sẽ bao gồm gia tăng thu ngân sách và cải thiện các chỉ số chất lượng thể chế của Việt Nam, ví dụ như Chỉ số Quản trị toàn cầu (WGI).
“Nếu Việt Nam tiếp tục đạt được những bước tiến trong quá trình hiện thực hóa các mục tiêu này đến năm 2030 và các tổ chức xếp hạng tín nhiệm tiếp tục duy trì triển vọng tích cực đối với mức độ tín nhiệm của Viêt Nam, chúng tôi tin rằng, việc đạt được mức xếp hạng “Đầu tư” là hoàn toàn khả thi”, đại diện Standard Chartered khẳng định.
